'De Pakhuysen' * Knooppunt nr. 3

Langs de oevers van het IJ / bij Pakhuis de Zwijger

Grotere schepen konden vanaf 1883 direct zonder overslag worden gelost want 'De Pakhuysen' lagen als eerste aan diep IJ-water.

Plattegrond. Zie verder foto's onderaan artikel

Plattegrond. Zie verder foto's onderaan artikel

Afspreek-punt is tramhalte lijn 26 tegenover pakhuis de Zwijger/Oostelijk Havengebied

You tube film is https://www.youtube.com/watch?v=qEOrEti-KUI

Onze triade-punt (Grieks τριάς) geeft steeds een verrassend zicht op drie bijeen gelegen merkwaardige punten in Stadsdeel Oost. Knooppunt om naar toe te wandelen.

Eind negentiende eeuw was dit stuk van Oost een wildernis. Bouw van Centraal Station en aanleg van spoorlijn richting oost maakten dat er nieuwe locaties voor havens nodig waren. Door de opening van het Noordzeekanaal in 1876 werd de haven van Amsterdam weer bereikbaar voor grote zeeschepen. Stadsingenieur Van Niftrik bewerkstelligde dat tussen spoorlijn en IJ een smalle kade aangelegd werd. Met de bouw van 'De Pakhuysen' Europa, Azië en Africa, startte de ontwikkeling van de kade. In de eerste helft van de 20e eeuw was het Oostelijk Havengebied in volle bloei. Een komen en gaan van ook grote schepen met vracht uit de koloniën.

In de jaren zeventig had ik mijn winkel 'Borduur Boutique' in de Pretoriusstraat. Op maandag was het administratie- en inkoop-dag. Op de fiets langs molen de Gooyer, reed ik dan naar de Piet Heinkade en daar was de Burda gevestigd, een groothandelaar in tijdschriften met borduur-, haak-, brei- en knippatronen. De kade maakte toen al een verwaarloosde indruk, de buurt raakte in verval. De romantische Oerlemans,2011, hoogleraar cultuurgeschiedenis, dicht vol melancholie en vergankelijkheid:

In dat pakhuis

lag alleen nog verstarring

opgeslagen

-

in onwrikbare rekken

lagen de gereedschappen

aan elkaar geklonken

en in een hoek stond rechtop

een roestige overall

met niemand erin.

-

Krakers, kunstenaars en stadsnomaden namen langzaam aan bezit van de terreinen. Gelukkig, want samen met deze mensen is kunnen voorkomen dat er veel gesloopt werd. De havens zijn niet gedempt.

Heden ten dage geeft de kade ons een futuristische aanblik. De functies op de kavel van 'De Pakhuysen' zijn vergroot en omgetoverd tot comfortabele kantoor en woning-realiteiten. Op 28 juni ben ik foto's gaan maken. Wat kan het daar waaien! Ik liep tussen al die best indrukwekkende gebouwen en moest me af en toe vasthouden aan een futuristische gevel. ZW wind. Windkracht 7. Maximale stoot 14 m/s. Dit jaar is Sail, Amsterdams grote maritiem evenement langs de IJ-oevers, afgelast door corona-crisis, maar SAIL in 2025 zal groots gevierd worden. SAIL is dan hét aantrekkings-punt bij de viering van 750 jaar Amsterdam.

– Huys Afrika herbouwd 1915, Rijksmonument ID 523314

Het eerste pakhuis op deze plek werd gebouwd in 1883-1885. Het was samen met de pakhuizen Azië/Amsterdam en Europa ontworpen door van Lookeren Campagne en Confeld von Felbert. Opdrachtgever was de N.V. Handelskade, die in 1946 opging in de 'vennootschap belast met het vervoer en den opslag van koopmansgoederen', het Blauwhoedenveem. Na brand in 1915 kwam er een nieuw Afrika-pakhuis dat nu beroemd is om zijn paddenstoelkolommen, waarvan de hoed – zie tekening- verwerkt is in het betonvloer-skelet. Elementen van het oude zijn verwerkt in de nieuwbouw. De 'roestvlekken' op de moderne gevel verwijzen naar roest uit vroegere omgevingen en constructies. Op het pakhuis zijn woningen gebouwd. Huys Africa grenst precies aan Pakhuis 'de Zwijger', actief cultuur-centrum, dat ik graag bezoek. https://dezwijger.nl/ . Een regenpijp geeft duidelijk de scheiding aan tussen beide ex-pakhuizen.

– Huys Azië en pakhuis Amsterdam, Rijks monument ID 523313

-Pakhuis Amsterdam [vroeger Azië geheten], eclectisch gebouw met geel-zwarte sierbanden kwam rond 1900 echt tot ontwikkeling na openstelling van het Merwedekanaal richting de Rijn. Een fraai gedecoreerde gevelsteen geeft het oprichtingsjaar 1883 aan. In dit deel was gevestigd het failliete Restaurant Fifteen van Jamie Olivers Fifteen Londen. Fifteen werd in december 2004 geopend. In de twaalf jaar van haar bestaan hebben 168 leerlingen hun opleiding er afgemaakt. Een van de bekendste oudleerlingen is chef-kok Jos Timmer, met Wim de Beer, huidige eigenaar van Restaurant De Kas in Park Frankendael.

-Huys Azië 2005 bestaat uit twee delen. Een L-vormig gebouw in baksteen lijkt een beetje op een gestript oud pakhuis. Beide delen zijn echter nieuw en passen bij het karakter van het geheel. Een deel is opgetrokken uit staal en glas met ruime vensters. Het bakstenen deel is massief op de begane gronden en ijler bovenin.

Sinds 2007 is op nr.5 gevestigd Amsterdam School of Real Estate (ASRE), dé vastgoed-ontmoetingsplek aan het IJ, verbonden met de UvA Business School. De Stichting ASRE, in 1989 ontstaan als UvA-vastgoedopleiding, wilde een postdoctorale opleiding vastgoedkunde starten. Het onderzoeksinstituut analyseert vraagstukken rond duurzame (her)ontwikkeling in bouw en vastgoed. Zo heeft het Rijksvastgoedbedrijf aan Amsterdam School gevraagd om een evaluatie te maken over de verkoop van de Penitentiaire Inrichting Over-Amstel in Amsterdam (de Bijlmerbajes) ter lering voor komende soortgelijke gevallen. Einde 2019 verscheen van Prof. dr. Edwin Buitelaar het onderzoek 'Prijsindex Commercieel Vastgoed', voor winkels en kantoren. De corona-crisis zal weer een nieuw licht werpen op dit onderwerp, denk ik.

Huys Europa

Het Europa-huis staat naast de vernieuwde pakhuizen Azië/Amsterdam en Afrika. Het vrolijke oranje pand met woon-, werkruimten van Architecten Cie -ook architecten van nieuwbouw Tweede Kamer, Kalverpassage- is op de begane vloer ingericht voor algemeen gebruik. Het gebouw heeft twee grote entreepuien.De drie lagen binnen zijn aan buitenzijde te herkennen. De constructie met de glazen puien en stalen kolommen geeft de onderste laag een transparant en tevens robuust uiterlijk. Het oranje middendeel bestaat uit een betonnen raamwerk met vier kantoorlagen. Op de bovenste laag zijn de appartementen zeer transparant uitgevoerd met panoramisch uitzicht (ARCAM/TJ).

 

– De sfeer op kavel 'De Pakhuysen' wordt mede bepaald door de IJ-haven, waar geregeld enorme cruiseschepen, meer dan 150 per jaar, afmeren. Maar in verband met covid-19 mogen er momenteel geen cruiseschepen in de haven komen. Wel is weer toegestaan na de wandeling koffie te drinken bij BurgerNribs, Pakhuis de Zwijger, Móvenpick of Muziek-gebouw. Oost is een afwisselend, pracht-stadsdeel, niet in het minst om het vele water, > 35 %.

= info

https://www.kcap.eu/nl/projects/v/huys_afrika/

https://www.kcap.eu/nl/projects/v/huys_azie/

https://www.arcam.nl/huys-europa/

https://www.vopak.com/at-a-glance/our-history

https://www.amsterdamsebinnenstad.nl/binnenstad/272/niftrik.html

Gebiedsmakelaar Oostelijke Handelskade Eva Pas

foto's rechtenvrij Beeldbank Amsterdam en Rizzoli  

= film en zang

https://www.youtube.com/watch?v=MdbYP2xFtLc 1960: Het Overslagbedrijf in de Amsterdamse Haven van Mooi Amsterdam - oude filmbeelden / succes OBA-overslag na opening a'dam-Rijn-kanaal 1952

Zänph - In de haven Amsterdam (havenlied) https://www.youtube.com/watch?v=iKsnbu40b_g

Liesbeth List – Amsterdam https://www.youtube.com/watch?v=9JG_Pp-yUO0

= verhalen van www.geheugenvanoost.nl

https://geheugenvanoost.amsterdam/page/12493/drie-werkplekken-in-oost

https://geheugenvanoost.amsterdam/page/1643/stadsnomaden-op-het-knsm-eiland

https://geheugenvanoost.amsterdam/page/5545/pijnlijk-en-triest https://geheugenvanoost.amsterdam/page/5528/de-jongens-van-het-lloydhotel

OOST/gebieden 

 

 

gebieden in Amsterdam Oost:

https://maps.amsterdam.nl/gebiedsindeling/          praktijkgebieden

 

Alle rechten voorbehouden

463 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Pakhuys toen / Beeldbank

Pakhuys toen / Beeldbank

huys Africa  grenzend aan de Zwijger

huys Africa grenzend aan de Zwijger

monument Amsterdam  /fu Azië

monument Amsterdam /fu Azië

zoals getuigt deze gevelsteen uit1883

zoals getuigt deze gevelsteen uit1883

stijl met zwart-gele banden

stijl met zwart-gele banden

paddenstoel-vloerconstuctie in 'Africa"

paddenstoel-vloerconstuctie in 'Africa"

'met niemand er in  'dichtte hoogleraar Oerlemans

'met niemand er in 'dichtte hoogleraar Oerlemans

vrijheid voor cultuur

vrijheid voor cultuur

krakers en kunstenaars aan de IJ-oevers oost

krakers en kunstenaars aan de IJ-oevers oost

als het nieuwe komt ..

als het nieuwe komt ..

Afrika-vergezicht

Afrika-vergezicht

HUYS AZIË

HUYS AZIË

UVA _ vastgoed-school

UVA _ vastgoed-school

kleurenspel aan 'EUROPA'

kleurenspel aan 'EUROPA'

doorkijk naar het IJ

doorkijk naar het IJ

wat een wind kracht 7

wat een wind kracht 7

alle gebouwen van kavel 'De Pakhuysen' op een rij

alle gebouwen van kavel 'De Pakhuysen' op een rij

  De PAKHUYSEN met Cruiseschip uit Collectie Selma Schoenmakers    Beeldbank

De PAKHUYSEN met Cruiseschip uit Collectie Selma Schoenmakers Beeldbank

hoe groot naast hoe klein

hoe groot naast hoe klein

Geen reacties

Voeg je reactie toe