Een ode aan Jacoba Penseel – Ameling (Coba). Gewoon een moeder, mijn moeder, geboren, getogen en overleden in Amsterdam. Ze zag voor het eerst het licht op Wittenburg, op de oostelijke eilanden, verhuisde naar de Indische buurt en is daar ook gestorven, in het Flevohuis. Ze was sportief, korfbalde bij Archipel waar ze ook haar man, mijn vader dus, leerde kennen. Ze trouwden al vroeg en kregen een dochter. Ik ben van na de oorlog.
In de oorlog kreeg mijn moeder het zwaar. Zeker in de laatste oorlogsjaren, want ze reisde stad en land af op de fiets om voor eten te zorgen voor mijn vader, mijn zus, haar ouders en schoonouders. Want mijn vader lag met TBC in het ziekenhuis. De patiënten moesten zelf voor hun eten zorgen. Daarom kreeg ze van het ziekenhuis een brief, waarin dat stond. Die brief liet ze aan de Duitsers zien als ze aangehouden werd met fietstassen vol met eten. Dan mocht ze verder. Ook boeren kon ze met die brief overtuigen.
Ze vertelde dat toen een boer iets ging halen, zij op een stoel ging staan om worsten die aan het plafond hingen eraf te trekken. Maar dat ging niet helemaal goed. Ze duwde halve worsten in haar tas en hoopte dat de boer niet omhoog zou kijken, want daar hingen de andere helften.
Voor en na de oorlog werkte mijn moeder in De Bijenkorf. Ze kon perfect accenten nadoen, zoals het Jiddisch en sprak net zo makkelijk plat met de buurtgenoten als deftig met klanten in de Bijenkorf. Het was bij haar thuis op de Zeeburgerdijk altijd de zoete inval. Ze was gastvrij en kon als geen ander verhalen vertellen, wel vaak een beetje aangedikt en smeuïger gemaakt.
In 1960 kwam plotseling mijn zus met haar zoontje van net een jaar uit Amerika. “Ik blijf en ga niet meer terug”, zei ze. Mijn moeder zegde onmiddellijk haar baan op om voor haar kleinzoon te zorgen, zodat mijn zus kon werken. Ik verhuisde naar een piepklein kamertje waar alleen een opklapbed in kon, mijn zus en haar zoontje gingen in mijn kamer. Het was even passen en meten, maar voor mijn moeder totaal geen probleem. Zo was zij, sociaal, humoristisch, liefdevol en gastvrij. Veel odes worden geschreven voor BN’ers, terwijl er best een ode gebracht mag worden aan een ‘gewone Amsterdamse’, mijn moeder.
Henk Penseel