Martha Diergaarde - een Ode

Martha Diergaarde (1931-2019) was het oudste lid van Buurttoneelgroep Muiterpoort, zowel wat lidmaatschap als leeftijd betreft. Als zevenjarige kwam ze vanuit Brabant in de Indische Buurt terecht. Sinds haar huwelijk in 1946 woonde ze in de Dapperbuurt, de eerste jaren met kindje en man Willem op zolder bij haar schoonouders. Ze is actief geweest bij de acties tegen de grootschalige stadsvernieuwing die rond 1970 begonnen. In plaats van grootschalige sloop nieuwbouw werd het “bouwen voor bewoners”; een slim doorschuifsysteem waarbij oude panden werden verlaten en bewoners konden overstappen naar nieuwbouw. Hierdoor bleef het sociaal weefsel behouden evenals de lage huren. De actiegroep “de sterke arm” speelde een belangrijke rol. Bij Toneelgroep Muiderpoort speelde zij in een cabaretgroep.

Martha Diergaarde, staand links

Martha Diergaarde, staand links

Alle rechten voorbehouden

Beste Martha,

Als kind kwam ik regelmatig in de Dapperbuurt, we woonden in de Borneostraat en de Dappermarkt was onzemarkt. Het was ook wel griezelig, zo eind jaren zestig stonden sommige huizen leeg en door de kapotte ramen werden het bijna krotten; verzakte panden en rottende kozijnen waren op een aantal plekken in de buurt dominant. De spandoeken die er hingen en leuzen over de vervallen huizen hoorden bij het straatbeeld en ze vallen me nu bij het zien van de foto’s uit die tijd pas op. Dat de situatie onhoudbaar was, was duidelijk maar grootschalige sloop nieuwbouw, ho maar!

Gelukkig is er nu veel verbeterd, er is nieuwbouw gekomen, oude huizen zijn grotendeels opgeknapt en de markt floreert nog steeds. Het zal je goed doen dat de Dapperbuurt enorm populair is. Maar dat heeft ook zijn keerzijde, de huizenprijzen zijn fors gestegen.

Toch had ik niet gedacht, met enige weemoed, terug te denken aan die tijd waarin ook jij meedeed aan de buurtacties zoals het verzet tegen de plannen om de hele Dapperbuurt te slopen en te veranderen in een villawijk voor werknemers van het Scienpark. Wat had ik graag samen met jou en andere buurtgenoten opnieuw actiegevoerd, want ja, dat is hard nodig. Had je ooit kunnen vermoeden dat de wachttijd voor een sociale huurwoning minstens 15 jaar is in Amsterdam? En dat de eisen van actiegroep De Sterke Arm; betaalbare huren voor de bewoners en meer sociale huurwoningen actueler zijn dan ooit? Ook gebrekkig onderhoud komt weer voor en het is vaak een voorbode van intensieve renovatie oftewel upgraden van de woning waarna alsnog de huur of verkoopprijs veel hoger wordt.

Jij hebt je er niet alleen voor ingezet dat de huren betaalbaar bleven maar ook dat de buurt op humoristische wijze betrokken en op de hoogte kon blijven bij dit geheel, bij Buurttoneelgroep Muiderpoort, voortgekomen uit acties van de Sterke Arm. Met andere vrijwilligers vormden jullie een cabaretgroep en traden op als “huurtribunaal”, wat zullen jullie een lol gehad hebben. Dat was hard nodig want als ik het zo lees heb je heel wat vergaderingen van projectgroepen bijgewoond en uit een reactie van je zoon Marcel begrijp ik dat het ook een hele moeilijke tijd was. Ik ben blij dat hij dit laat weten want er wordt nogal romantisch over gedaan maar het was gewoon hard werken en opboksen tegen politici, ambtenaren en super eigenwijze actievoerders.

Nadat de Sterke Arm was opgegeven ging je door want de leefbaarheid in de buurt liet nog veel te wensen over. Ook dat is jammer genoeg nog steeds actueel, de overlast van mensen met een drugsverslaving is groot. Jullie hebben toen het “Initiatief Komité” opgericht. De kinderboerderij, De Oude Wham en de klussenwerkplaats zijn hieruit voortgekomen. Dat zal veel tijd hebben gekost en ik denk dat de bewoners het daar nu te druk voor hebben. In jouw tijd waren er meer werklozen en dat had voordelen.

Het Dapperfestival herinner ik me nog goed, een grote tent op het Dapperplein die helemaal vol zat, Freek de Jonge trad op. Gelukkig is er bij de Dapperschool in 1986 ook een theater in de buurt gekomen, het Muiderpoorttheater. Nog steeds een plek waar veel georganiseerd wordt en het kloppend actiehart van de bewoners tot zijn recht kan komen.

Ik bewoner je vanwege je veelzijdigheid; actievoerder, acteur, moeder, vrouw en een enorme doorzetter die graag een handje bijstak. Ik besef me dat het niet altijd makkelijk is geweest maar mede dankzij jou is de Dapperbuurt geen rucksichtslos sloop nieuwbouw project geworden en heeft zij haar eigenheid behouden. Dank daarvoor,

Met groeten,

Antoinette Tanja

Zie ook:
https://geheugenvanoost.amsterdam/page/2043/buurttoneelgroep-muiderpoort

 

Alle rechten voorbehouden

21 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe