Ik breng graag een ode aan Hiltje Hettema. Een heel levenslustige, avontuurlijke vrouw, gastvrij en heel poëtisch.
Ze werd geboren in Schoorl uit Friese ouders. Haar vader was architect, haar moeder onderwijzeres. Beiden nogal anarchistisch. Ze kwam uit een rood nest zonder alcohol en met een moeder altijd op blote voeten.
Omdat haar vader de architectuur van Betondorp zo mooi vond verhuizen ze naar Betondorp, naar de Zaaiersweg recht tegenover de Nieuwe Ooster. Na een intermezzo in de Bijlmer verhuisde Hiltje later weer naar Betondorp.
Ik ken Hiltje vooral van de schrijfclub de Amsterdamse Voorleesclub, waar Hiltje een halve eeuw lid van was. De club is onderdeel van schrijfclub de Klus in Oost, die in de jaren ‘70 werd opgericht door Simon Vinkenoog.
Ik belde Hiltje elke maand op om haar te herinneren aan onze nieuwe bijeenkomst want ze haatte internet. We hadden dan hele gesprekken.
Als het haar beurt was om gastvrouw te zijn ontving ze ons heel gastvrij met heerlijke groentesoep zonder ballen maar rijkelijk gekruid. Of in haar knusse woninkje aan het Zuivelplein, waar het touwtje altijd gewoon nog uit de deur hing, of op het pleintje buiten.
Zelf schreef Hiltje vaak muziek bij haar gedichten en zong ze die in haar nog altijd Fries klinkende dialect. Ze schreef ook verhalen en columns, heel beeldend. Hiltje organiseerde zelf ook vaak muziek- en filmavondjes en had ook nog een eigen schrijfclubje.
Ze bespeelde vele muziekinstrumenten: piano, klavecimbel, fluit, saxofoon en accordeon en we genoten van haar optredens.
Hiltje was een echte autodidact. Ze had weinig opleiding maar was zeer belezen. Het hele huis stond vol boeken. Van beroep was ze gezinsverzorgster en verpleegster. In haar vrije tijd deed ze van alles. In 1966 nam ze bijvoorbeeld het baantje voor de NVSH van verkoopster van kapotjes en glijmiddelen over van een ouwe communiste. De ‘regenjasjes’ werden vooral op zondagmorgen opgehaald, wat haar man minder beviel. De kopers waren vaak heel verlegen en vroegen haar om wat extra ‘gereedschapjes’ in plaats van condooms.
Hiltje had drie kinderen bij een man, die ik zelf nooit gezien heb, ze leefden gescheiden. Ze overleefde twee van haar drie kinderen. Een week voor haar overlijden anderhalf jaar geleden stierf haar zoon Fedde. Hiltje had vier kleinkinderen en twee achterkleinkinderen.
Ze was heel avontuurlijk. Op haar tachtigste fietste ze nog in haar eentje met een tentje achterop naar Polen om Auschwitz te bezoeken. Toen er bij haar alvleesklierkanker werd geconstateerd ging ze gewoon nog maandenlang de stad in naar De Balie waar ze naar de film ging en deed net of er niks aan de hand was.
Anderhalf jaar geleden hebben we haar per bakfiets naar de Nieuwe Ooster moeten brengen. Ze was toen echt wel op, 85 jaar oud. Hiltje was een prachtvrouw. Vriendelijk, gastvrij, creatief en heel levenslustig. Ik eindig met een mooi gedicht van haar uit haar allerlaatste, zelf in elkaar gezette bundeltje. Ik zal haar nooit vergeten.
Jaap Kamerling, mei 2024
Fluitekruid
Laat mij sterven in een bed van Fluitenkruid
Wanneer ik dan mijn ogen sluit
O’hopelijk is dat dan in mei
Geen anonieme kamers in een ziekenhuis
Een laatste opknapbeurt, gefrutsel aan mijn lijf
Geen harde stappen van moderne klompen op de gang
Met op de achtergrond een voetbalwedstrijd
Voor hoe lang
Nee! Alsjeblieft zeg!
Laat mij sterven in een bed van Fluitenkruid
Alleen die van mij houden zij erbij
En hopelijk is dat dan in mei
Zie ook: