Zwemmen in het 5 centenbadje

Verteller: Cor Sterk
1 Fan

Hij verjoeg ons met een schep hete as die hij over ons heen kieperde.

 De 'Jodenmanussie' (de Joodse begraafplaats waar zoveel kinderen speelden) omstreeks 1950. Een verboden speelplek: het jodenmanussie (medio jaren 1950).Foto uit privébezit

De 'Jodenmanussie' (de Joodse begraafplaats waar zoveel kinderen speelden) omstreeks 1950. Een verboden speelplek: het jodenmanussie (medio jaren 1950).Foto uit privébezit

Alle rechten voorbehouden

Thuis werd Cor, toen hij jong was, bang gemaakt voor de barakken waar TBC-patiënten verbleven op de Zeeburgerdijk. Daar kon hij beter niet gaan spelen, volgens zijn ouders. Maar als hij met zijn vriendjes het Amsterdam Rijn kanaal over ging, deden ze goede zaken met de militairen in Kamp Zeeburg daar in de buurt. Door de hekken haalden ze shag en snoep voor ze en gaven de mannen hen post, brieven voor hun meisjes. "Daar verdiende we een paar centen mee," vertelt Cor, "die we meteen bij mooi weer gingen uitgeven bij het 5 centenbadje." Ook was er een ijscoman op de dijk. Of we lieten ons voortrekken door een vrachtschip, die hadden altijd een klein roeibootje achter waar wij aan gingen hangen totdat de schipper ons ontdekte. Dan moest je snel weg zijn, want hij verjoeg ons met een schep hete as die hij over ons heen kieperde. De as van de hete kolen uit de kombuis! Wat eigenlijk ook niet mocht, was spelen op het Jodemanussie, het Joods begraafplaats, maar voor ons was het spannend, al die scheve grafstenen, die hele sfeer. We speelden ook gewoon op straat. Ik zat op de Ambachtsschool op het Timorplein en we deden slagbal met een plankie. Of het was vechten, straat tegen straat en dat was niet altijd even mooi natuurlijk, maar er gebeurde nooit echt iets ergs. En in de buurt woonde ook Cor zijn eerste liefje, Thea. Die herinnert Cor zich nog goed want "je eerste meissie vergeet je nooit."

Alle rechten voorbehouden

11735 keer bekeken

38 reacties

Voeg je reactie toe
jopie haagsman

Jeugd herinneringen

Ja het 5 centebadje de grond was een beetje week onder je voeten.Er was ook een dames bad en een heren bad alleen kon je niet in het dames zwemmen er groeide waterplanten in en er werd verteld dat er slangen in zaten als je zwemles kreeg dan hing je aan een leren riem met een stok er aan en het water vond ik altijd koud Maar ik heb er wel zwemmen geleerd.En op het jodemanesie liepen ook wel eens paarden.We gingen achter de stenen zitten en gooide dan met de paarde vijgen naar elkaar
We fietsten ook naar de oranje sluisen dat was altijd leuk je kon dan over de sluisen naar de overkant en naar de bootjes kijkenAls je in amsterdamoost woonde dan woonde je buiten 8-10-009

Fred Koopmans,

Fred Koopmans (1944)

Als we met vriendjes naar het 5-centenbadje gingen, kreeg ik van moeders 10 cent mee. 5 centen extra voor scheepsbeschuit .
Het was een open bad en ik heb daar echt zwemmen geleerd.
Niet met lessen, maar ik werd gewoon door grotere jongens in het diepe gekegeld. Je moest maar zien hoe je aan de kant komt.....Naar de kant krauwelen en in de gaten krijgen dat je bleef drijven en opeens was je zelfvertrouwen daar.
Ik herinner me dat er vaak drollen in dreven, maar dat nam je voor lief. Gewoon even omheen zwemmen.

Jan Ferwerda

zomaar

Halo allemaal,
Al deze verhalen komen mij zeer bekent voor.
Maar wisten jullie,dat de man die met zijn karretje
boven op de dijk met zeebeschuit stond in de wagenaar straat woonde vlak op de hoek van de dappermarkt.
Hij had namelijk ook daar een winkeltje in snoep enz
Zelfs zijn naam weet ik nog,deze was Pekie.
Mischien dat men nu denkt,ach ja natuurlijk.

zeno roos

Zeebeschuit

Ik woonde in de Javastraat 156 van ongeveer 1950 tot 1959, naast kolenboer Polderman. Het was trouwens een inwoning: vader, moeder, mijn zus en ik op Ă©Ă©n slaapkamer! Maar goed, het 5 centenbadje. In de zomer gingen we daar altijd heen, je zag de drollen drijven. En op terugweg kochten we eerst voor een cent een stuk zeebeschuit bij een karretje dat daar ook ergens stond en vervolgens bij Het Snoeppaleis (schuin tegenover ons) nog een velltje ouwel voor een cent. Die dag kon niet meer stuk!

hanny jonker

jodemanussie

inderdaad ome frits,van het 5 centen badje was het ff vergeten , maar ja dat is nu 59 jaar geleden. op het jodemanussie kon je op de slootjes ook schaatsen. en naar het 5 centen badje fietste ff zwaaien naar de mensen van de tbc barakken. op het loossies kanaal kon ik vanaf de zeeburgerdijk einde molukkenstraat schaatsen naar de rijcklof van goenschool. wie herinnerd het vlees nog van het abatoir, moest in de rij staan heel vroeg dan werd je afgelost voor je naar school ging door je vader of moeder, dat moet geweest zijn zo rond 1950.

hanny jonker

5 centen badje

ik heb mijn zwemdiploma gehaald in dat bad, als ik mij goed herinner was daar een badmeester kees, hij had de wind er goed onder . maar was ook eem grote kindervriend.

Piet van der Sluis

Piet van der Sluis (1950)

Toen ik in de indische buurt kwam wonen, ik denk 1954- 1955 heb ik karretjes zien rijden die de botten aan het opruimen waren op het Jodemanusie. Ik was toen 5 of 6 jaar. Later toen ik op de Sumatraschool zat hebben we veel gespeeld op het Jodemanusie.
Even een dammetje bouwen om over de sloot te komen en dan maar struinen, om je werkelijk rot te schrikken als er plotseling een fazant vlak bij je uit het struikgewas omhoog vloog.
Heel erg spannend was dat.

Ook gezwommen in het 5 centenbadje in het nieuwe diep.
Soms hadden we geen geld en gingen we glippen.
Hoogst beledigd waren we toen de prijs werd verhoogd van 5 naar tien cent.

Ook in de Merwede gezwommen bij "het zandje" , als je naar een schip zwom werd je altijd weggejaagd.

Ook veel gespeeld op het terein tussen de twee bruggen van de Schellingwouderbrug in en bij de millitaire bunkers. Leuke herrineringen aan die tijd.

null

Peter Johansen

Ja het Jodemanusie.
Voordat ik naar het vijfcenten badje ging met mijn broer Karel moesten we altijd daar even rond lopen. Van uit de Reinwardtstraat waar wij woonde was het een hele onderneming. Ik vond die begraafplaats macaber en het verval daar van gaf me achteraf een gevoel dat er niet veel respect voor de overledenen daar was. Eindelijk bij het vijfcenten badje aangekomen uitkleden in de houtehokjes en je kleren in een bundeltje op het gras dat kon toen nog. Zwemmen kon ik nog niet maar moedig was ik wel en deed net of ik het wel kon door met mijn bene over de bodem te lopen en met mijn armen zwembewegingen te maken. Tot dat ik onder het touw door ging en mijn benen de bodem niet meer raakte. Al springen om steeds weer adem te halen dat ik dat dit het dam was. Gelukkig zag mijn broer steeds dat aangelopen hoofd boven komen en haalde mij er uit. De redding was al weer snel vergeten en we gingen maar zeebischuit eten. Thuis hebben wij deze moedige redding geloof ik niet verteld. Het was anders geweest als ik verdronken was.
Peter Johansen

null

Hannie v Praag- Bonkink

Zover ik weet worden joodse mensen niet met sieraden begraven, ik heb de eerste 21 jaar van mijn leven tegen over de begraafplaats gewoond ( misschien ben ik fout ) en veel opgravingen door jongens heb ik ook niet gezien, ik vond de meidoorns altijd prachtig en het rook er heerlijk.
Ik loop of fiets nog steeds met veel plezier langs de joodse begraafplaatsen en door het Flevopark, het mooiste stukje van de buurt.
Hannie

null

a-witteveen

geboren in de balistraat mijn jeugd in de javastraat
wat ontzettend leuk ook ik
heb gezwommen in het vijf centen bad en in de merwede ook een sleepie gedaan wat is het leuk om alles terug te lezen en natuurlijk gespeld op het jodenmanusie gezwommen in het plashuis en motor rijden langs het kanaal en toch is er naar mijn weten niet veel ergs gebeurd ook ik fietste langs de baraken die vond je maar eng.

Een bezoeker

Carel van der Valk(1949)

(ik woonde vroeger op het Sumatraplantsoen 30)

Hallo waarde Indischebuurters,het 5 centenbad is ook mij bekend,ook ome Frits die zomers het zwembad bemande en in de winter de straat veegde,het zwembad was een buitenbad.
Ik weet wel als je binnen kwam was het een doolhof van houtengebouwtjes voor klasikaal omkleden ,scheiding van meidenbad,algemeen bad, en een kinderbad alles omringd door verkleedhokjes.
De ruimte van de badmeester was iets naar voren gebouwd om de badmeester een goed zicht op het bad te geven als hij aan de koffie zat.
Naar mijn weten zijn er nooit mensen verzopen.
Het "sleepie pikken "op de Merwede heb ik mijn ook schuldig aan gemaakt,er is wel eens een ongeluk gebeurt doordat een zwemmer een been verloor door een hulpmotor die aan langzij van zo,n rijnaak zat.
Ook heb ik wel gezien dat er van de boog van de Schellingwouderbrug gedoken werd en dat het op een meter bijna mis ging,en de jongen net niet op een schip terecht kwam wat net onder de brug voer.
Ook het`"jodenmanussie" is mij bekend ook dat oudere jongens de graven schonden door te scheppen in de hoop een schedel of sieraden te vinden.Het in de fik steken van het riet op de begraafplaats zette de hele buurt in de stank.
Wat ik ook goed kan herinneren is de stortplaats aan de Diemerzeedijk,wat nu gesaneerd is ???????? laten we zeggen ondergeschoffeld is,daar werd in de 50 en 60er jaren veelvuldig chemisch afval gestort en bij een gunstige wind door de familie Griffioen in de hens gestoken werd,dit mocht enkelt als de wind vanaf Amsterdam stond,maar die draaide wel eens,en de hele buurt stonk.
Een kniesoor die daar overviel.
Ik ben nu even uitgeschreven,ik weet nog veel meer,maar ik denk dat dit verhaal ook wel weer herinneringen oproept,zet ze neer hier.
Groeten van Carel van der Valk

Een bezoeker

Hannie van Praag-Bonkink

Leuke foto komt me bekend voor. De man die vroeger met verse waar voor de honden door de buurt liep woont nu in het Flevohuis. En ja zwemmen in het vijf centen bad was heerlijk, wat was de buurt mooi en gezellig.

Een bezoeker

Marjo van Gerven

Ook ik heb leren zwemmen in het 5 centen badje; wie niet uit oost? Ik ben in 1949 geboren in de Bankastraat en tot 1971 daar gewoond. Ome Frits kan ik me ook nog goed herinneren, en niet te vergeten aan de haak als je voor het eerst het diepe in moest. Mijn moeder bakte voor ome Frits vaak wentelteefjes, zalig vond hij dat. Wij kregen ook van mijn moeder 5 centen mee om na het zwemmen iets te kopen bij het snoepkraampje dat bij het Nieuwe Diep stond. Ik kocht altijd zeebiskwie (keiharde koek). Ik vindt het enig om al die verhalen te lezen over de Indische buurt en ik kom nog wel geregeld op de Dappermarkt, ik woon zelf in Diemen. Leuke site!!!!!!!!!!!!!!!!!

Visitor

Henk Kreuger

Die badmeester van het 5centenbad heette ome Frits. Hij had een hele harde stem en als je iets deed wat niet mocht, dan galmde zijn stem door het bad. Hij kwam na zijn werk altijd een ijsje eten bij mijn ouders in de winkel. Hij woonde op de Insulindeweg. In de Indische buurt liepen ook altijd venters met bijvoorbeeld vis, fruit, brood en, niet vergeten, versewaar voor de beesten - dat was die man met die hoge stem. Ze hadden allemaal hun eigen roep. Tegenwoordig hoor je op de markt nog wel eens een mooie kreet. Ik heb daar in de Indische buurt een fijne tijd gehad.

Visitor

Ed Mulder

Vanuit de Boetonstraat op de fiets met mijn ouders, broer en zusje naar het 5 centen badje over de Schellingwouderbrug. Later zwemmen in het Amsterdam Rijnkanaal en "slepie" pikken. De verhalen over teer zijn dus ook zeer bekend, zo ook zwembroek verliezen en achterna gezeten worden door schipper of de scheepshond. Heb gelukkig alleen maar goede herinneringen aan die tijd.

Visitor

Bertus Raats

Vijfcentenbadje... wie heeft er niet leren zwemmen? Zeven uur 's morgens in dat kouwe en zeker niet schone buitenwater. Ik heb er afgezwommen. Ik had toen een 'loop-oor' en mocht er geen water in komen. Angstvallig met je kop boven water. Toch nog weinig zien omdat ik ook een brilletje droeg. Zie ik, heel troebel, toch nog mijn oude heer met een chocoladerepie staan zwaaien. Zo van, als je er bent, krijg je hem. Ik herinner me van het zwemmen in het Merwedekanaal dat je naar de zandschepen zwom en op de diepliggende schuiten klom. Ăƒâ€°ĂƒÂ©n keer zat ik onder de teer. Had de schipper expres de rand ingesmeerd. Een andere keer zat de knecht je achterna over het zand dat tot de rand van het gangboord lag. We gingen wel mee tot bijna bij Weesp en heb wel eens helemaal terug moeten lopen omdat er geen schip meer aankwam. We kwamen van dat zwemmen altijd met een zwarte snor thuis. Zo vet en vies was het water toen dus. Heb er niks van overgehouden; ja, m'n haar is uitgevallen. bgraats@zonnet.nl

Visitor

Anneke Oppelaar Torenvliet

Zoveel herinneringen... het jodemanussie, Archiepel de speeltuin, me zus Willy van Maltha en haar liefde voor het korfballen. En het 5 centenbadje waar ik veel ging tot aan ik voorbij dreef langs me hoofd in het water, daarna ben ik er nooit er meer in gegaan. Het schaatsen op het nieuwe diep (ik was er nooit zo sterk in) en het verbranden van een boot die van me oom was. Zelfs na al die jaren in een ander land wonen, komen die dingen weer in mijn gedachten met de hulp van Geheugen van Oost. Wat a lovely site! Anneke Oppelaar Torenvliet

Visitor

Henk Penseel

De eerste zwemslagen heb ik ook geleerd in het vijfcentenbad. 's Morgens voordat de school begon, gingen mijn moeder en ik naar het Nieuwediep, achter op de bagagedrager van haar fiets. Ik vond het maar niks in dat ijskoude donkere water; en als je met je voeten op de bodem stond, die glibberige modder tussen je tenen. Mijn zus had er ook zwemmen geleerd en mijn opa is er voor de oorlog nog een tijdje badmeester geweest. Daar moet iemand van de familie nog foto's van hebben. Want hoewel ik zelf nog niet geboren was, herinner ik me hem, stand op zo'n houten flonder in een wit overhemd, een witte broek, witte kousen en gympies. Maar ik mocht uiteindelijk mijn A-diploma halen in Sportfondsenbad-Oost.