De oorlog dichtbij

Verteller: Jannie Kassies
1 Fan

Ik ren de straat op, huilend van ellende en spanning.

Gashouders schilderij De gashouders zijn goed te zien op dit schilderij van Harry van Kruiningen: Winter, ijsbaan bij gashouders (Collectie: Stedelijk Museum). Over het schilderij schrijft het Stedelijk Museum: Schaatsenrijders op de Ringvaart bij de Oostergasfabriek, waarvan de 3 gashouders op de achtergrond, schuin in het beeld, de compositie beheersen. Op de fundamenten v.d. linker gashouder staat thans de Wethouder Verhey Sporthal. Afgebeeld zijn de echtgenote v.d. kunstenaar, Rie Jansen, de rechter dame op de voorgrond met het donkere haar, en haar vader die, zittend op een paal, zijn schaatsen aantrekt.

Gashouders schilderij De gashouders zijn goed te zien op dit schilderij van Harry van Kruiningen: Winter, ijsbaan bij gashouders (Collectie: Stedelijk Museum). Over het schilderij schrijft het Stedelijk Museum: Schaatsenrijders op de Ringvaart bij de Oostergasfabriek, waarvan de 3 gashouders op de achtergrond, schuin in het beeld, de compositie beheersen. Op de fundamenten v.d. linker gashouder staat thans de Wethouder Verhey Sporthal. Afgebeeld zijn de echtgenote v.d. kunstenaar, Rie Jansen, de rechter dame op de voorgrond met het donkere haar, en haar vader die, zittend op een paal, zijn schaatsen aantrekt.

Alle rechten voorbehouden

We woonden op een royale bovenwoning aan het eind van de Hoogeweg. We keken uit op de drie gashouders van gasfabriek Oost die aan de overkant van de ringvaart stonden. Gashouders zijn eigenlijk drijvende stolpen waaronder het gas wordt opgeslagen. ’s Morgens vol gas en dus hoog en tegen zessen, wanneer heel Amsterdam aan het koken ging, steeds lager.

Een saaie woensdagmiddag, 18 mei 1943. Ik ben alleen thuis met mijn moeder, mijn oudste en mijn jongste zusje. Het is een rustige dag met lichte, aaneengesloten bewolking. Dan, om een uur of vier horen we plotseling vlakbij de gierende motoren van vliegtuigen en onmiddellijk daarop ratelend geweervuur, boven de gashouders. Wij rennen naar het raam en zien nog net hoe twee kleine vliegtuigen naar het oosten wegvliegen en achter de wolken verdwijnen. In de stilte die volgt zien we uit de meest linkse, de grootste gashouder, vlammen lekken. Even later worden ze hoger en hoger, totdat er een enorme steekvlam bulderend de lucht inschiet. Heel snel zijn er brandweerauto’s en niet veel later komt er een politieauto met luidspreker door de buurt: alle bewoners van de Linnaeuskade en van ons deel van de Hoogeweg worden opgeroepen om zich klaar te maken voor evacuatie. Er is een kans dat de naastgelegen gashouder zal ontploffen. Het bulderen blijft angstaanjagend aanhouden.

De paniek slaat toe: mijn broertjes zijn aan het vissen, als ze thuis komen weten ze niet waar wij heen zijn gegaan. Ik ren de straat op, langs de Ringvaart en de Valentijnkade, huilend van ellende en spanning. Ieder ogenblik kan de gashouder ontploffen.

Mijn broertjes zijn een uurtje later thuisgekomen, de gashouder is niet ontploft, de bij elkaar gezochte spullen kunnen weer opgeborgen worden.

De oorlog was even heel dichtbij.

Alle rechten voorbehouden

7052 keer bekeken

21 reacties

Voeg je reactie toe
Een bezoeker

Beppie Groenendijk

Was die beschieting op een woensdagmiddag? Ik zat op het Boniplein op school en moest nablijven. Ik zat helemaal alleen in de klas, boven in de school. De meester was de klas uit (meester Fokker, als ik me goed herinner) en toen werd die gashouder in de fik geschoten. Het luchtalarm loeide en ik ben me wezeloos geschrokken. Ben naar beneden gerend, want de meester was er niet en zo de straat op. Nu woonde ik in de Niasstraat, vlakbij de Kramatweg, dus moest nog een eind lopen. Ik had geleerd thuis, dat ik onderweg met luchtalarm, ergens moest aanbellen en vragen of ik mocht schuilen, maar de eerste de beste mevrouw die ik aan de deur zag staan zei "ga maar gauw naar huis" en daar liep ik dan. Dat was één van mijn ervaringen in oorlogstijd. Zou die gashouder wel eens meer geraakt zijn?