Bouw van een buurt

Verteller: Frans van Zelm
1 Fan

Een klein buurtje,verstopt haast; Frans van Zelm groeide er op en vertelt hoe de buurt tot stand kwam en verandert

Watergraafsmeer Rond 1920 gemaakte kaart van de Gemeentelijke Dienst<br />Stadsuitbreiding. Rond 1920 gemaakte kaart, vermoedelijk door de Gemeentelijke Dienst Stadsontwikkeling

Watergraafsmeer Rond 1920 gemaakte kaart van de Gemeentelijke Dienst
Stadsuitbreiding. Rond 1920 gemaakte kaart, vermoedelijk door de Gemeentelijke Dienst Stadsontwikkeling

Alle rechten voorbehouden

Bij een wandeling door de buurt, eind juli 2012, zag ik in de Wakkerstraat alleen nog (culinaire) slagerij ā€˜De Witā€™ van dhr. Waagmeester. Zelfs bakker Van Deudekom was omgetoverd (gedegradeerd vind ik) tot kantoor van een organisatieadviesbureau. En op de Ringdijk zit alleen nog restaurant La Vallade wat ooit het koffiehuis Ringdijk was. IJzerĀ­handel Quatfass is nu een lekker restaurant. Niet verkeerd maar toch ā€¦ De Koningin Wilhelminaschool is vervangen door woningbouw, het gebouw van de Willem van Outshoornschool doet dienst als kinderdagverblijf. De Maria Immaculataschool is nu een vestiging van het Cygnus Gymnasium.
Iets verder ā€˜van huisā€™, achter de HEMA, verrijst de compleet nieuwe wijk Oostpoort.

Eerst even wat oudere geschiedenis. De Watergraafsmeer werd rond 1630 drooggelegd. Tot 1750 werden er ā€˜lusthovenā€™ aangelegd. Van de oudste gebouwen zijn alleen het Rechthuis, Frankendael en de Vergulden Eenhoorn nog over. Algemeen bekend: Napoleon Bonaparte ontving in 1811 de sleutels van Amsterdam bij het Rechthuis (het toenmalige gemeentehuis van de Watergraafsmeer), hoek Middenweg-Ringdijk. Wie heeft er trouwens een foto van de lichtkrant die tijden op het Rechthuis heeft gezeten? Ook nergens te vinden, tenminste niet in werkende toestand.
De zelfstandige gemeente Watergraafsmeer werd in 1812 verenigd met Diemen. In 1921 werd de voormalige gemeente Watergraafsmeer ingelijfd bij Amsterdam. Tot die tijd was de Meer nog nagenoeg leeg.

Het wijkje rond de Simon Stevin werd in 1923 ontworpen en gebouwd door de Coƶperatieve Woningbouwvereniging ā€œWatergraafsmeerā€. Het uitbreidingsplan betrof 81 woningen. Bescheiden dus in verhouding tot andere uitbreidingen zoals West net buiten de Kostverloren-vaart (Bos en Lommer, de Baarsjes), heel Berlage-Zuid, de Indische Buurt en Betondorp. In die dagen ging het nog goed met de sociale woningbouw.
Meteen werden straatnamen aangepast, ik denk om dubbelingen in Amsterdam te voorkomen. Een paar voorbeelden:

de Hans Lipperheystraat werd de James Wattstraat.
de Paul Krugerstraat werd Zacharias Jansestraat.
de Kerklaan werd omgedoopt tot Cornelis Drebbelstraat.
de Michiel Adriaanz. de Ruyterstraat werd Willem Beukelsstraat.
het oude stuk van de Simon Stevinstraat heette de Kerkstraat.

Meer straten in de Watergraafsmeer kregen ooit nieuwe namen:

de Middenweg heette in 1770 Middelweg (Middel wech).
ook in 1770: de Oeterwaalse weg voor de Linnaeusstraat.
er was een Groenelaan; nu ā€¦ de Nobelweg?
de Schagerlaan begon bij de Ringdijk en liep zo ongeveer tot de Gooise weg (S112). Dat is nu het beginpunt en hij loopt door tot de Hugo de Vrieslaan.
en de Watergraafsmeer was ooit Watergraafts- of Diemermeer.

Alle rechten voorbehouden

4441 keer bekeken

4 reacties

Voeg je reactie toe
jan

straatnaam veranderd

De tegenwoordige Wethouder Frankeweg heette vroeger de Nieuweweg. In mijn herinnering was er eind jaren 40 - begin jaren 50 nog een middenberm met hoge populieren? In die tijd hadden alle huizen aan de oneven kant van de Middenweg, vanaf het Chr. Huygensplein tot aan de Hogeweg, nog allemaal grote voortuinen. De Middenweg was in die tijd ook met z.g. kinderhoofdjes - Keistenen -Ā  bestraat. Ik keek altijd vol ontzag naar begravenisstoeten met mooie zwarte koetsen, die door zwart omvloersde paarden met pluimen op hun kop (sorry - hoofd-) werdenĀ  getrokken. Helaas is dat allemaal verdwenen. Ook cafe Cosy Corner met zijn mooie Art Deco interieur is helaas verdwenen en omgebouwd tot een kinderdagverblijf. Naast Cosy Corner was een braakliggend terrein waar ik ooit een soort van kermis heb meegemaakt. Ook stonden aan de oneven kant van de Middenweg nog diverse vrijstaande villa's. Ik ben in 1948 in de Watergraafsmeer komen wonen, eerst in de Helmholtzstraat en later in de Fraunhoferstraat, in het pand waar nu een bultrug op geschilderd is.

Jan Dijk

straatnamen (2)

Er waren meer gewijzigde straatnamen. De Pythagorasstraat, voor zover die er voor 1920 al was, heeft de Van Lennepstraat geheten. Hoewel Kruizinga die naam ook toekent aan de Hoogeweg. Dat laatste betwijfel ik. Immer, aan de namen van Bredeweg en Langeweg wordt niet getwijfeld.

Jan Dijk

straatnamen.

1.Napoleon kreeg de sleutels van Amsterdam bij de Vrolikstraat, want daar begon de stad. (Naar verluidt regende het en is men tijdens de ceremonie uitgeweken naar de Muiderpoort.

joop 32

En de Wetbuurt

Het buurtje de Wetbuurt bestond ook al ,met de nieuwe namen van Fahrenheitstr....Reaumurstr.... Celsiusstr....Torricelsiusstr...Weesperzijde en von.Geurikestr,
Het fahrenheitsingel werd met zandopspuitingen rondom dit buurtje in 1939....1940 nog gerealiseerd.
Ik heb daar gewoond en ondanks ik nog heel jong was een fijne herinnering aan dit buurtje gehad