De avond van Yom Kippoer

Auteur: Frits Slicht Frits Slicht

Er werden toen duizenden vrouwen en kinderen opgehaald van huis.

Exodus Het kunstwerk van Wessel Couzijn in de President Brandstraat. Beeld en (Hebreeuwse) tekst, 'Daarover moet ik wenen', verwijzen naar de gedwongen vlucht van de Joden.<br />(Foto gemaakt op 25 feb. 2007 door Frits Slicht)

Exodus Het kunstwerk van Wessel Couzijn in de President Brandstraat. Beeld en (Hebreeuwse) tekst, 'Daarover moet ik wenen', verwijzen naar de gedwongen vlucht van de Joden.
(Foto gemaakt op 25 feb. 2007 door Frits Slicht) Door: Frits Slicht

Alle rechten voorbehouden

Ik ben hier op het Pretoriusplein komen wonen toen ik vier jaar oud was en ben er gebleven tot 22 juni 1943, dat was twee dagen na de grote razzia. Ik ben pas na deze razzia ondergedoken. Waarom ik toen niet ben gedeporteerd is mij nog steeds niet duidelijk. Misschien omdat ik in ondertrouw was en dus niet getrouwd? Wie zal het zeggen?
Eén herinnering zal me altijd bijblijven. Dat was de dag van Yom Kippoer in 1943, op 20 juni. Het was de avond die in het Joodse geloof bekend staat als Kol Nidree. (Kol Nidree is geen gebed, maar een verklaring waarin men alle geloften, eden en verplichtingen die men tegenover zichzelf heeft afgelegd op momenten van grote emotie of onbezonnenheid, als men weer bij zinnen is, eigenlijk niet uitvoerbaar blijken te zijn.)
Er werden toen duizenden vrouwen en kinderen opgehaald van huis. De werkkampen werden allemaal leeggehaald. De mensen werden allemaal samengedreven in de bunker op het Pretoriusplein. Wat overbleef waren de lege huizen. De huizen werden al snel helemaal gestript. Het hout van de raamkozijnen werd gewoon weggerukt. Er was toen een groot gebrek aan brandstof, aan kolen.
Er is toen zoveel gebeurd dat ik eigenlijk nog steeds een beetje boos ben over het feit dat het Pretoriusplein nu Steve Bikoplein heet. Al is het nog zo’n heldhaftige Afrikaan, voor mij blijft dit het Pretoriusplein. Het Joodse proletariaat was toen in een klap weg. Ik zal daar altijd aan blijven denken. Die tijd van voor de oorlog komt nooit meer terug. Er is niets meer over, daar ben ik erg triest en verdrietig over. Ik zal er altijd aan blijven denken!

Alle rechten voorbehouden

8307 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Gesloopte Joodse woning Foto gemaakt begin 1947: kort na de razzia's en tijdens de hongerwinter werden veel Joodse woningen gesloopt voor alles wat brandbaar was. Deze foto toont een rij huizen uit de Reitzstraat. Bron: NIOD

Gesloopte Joodse woning Foto gemaakt begin 1947: kort na de razzia's en tijdens de hongerwinter werden veel Joodse woningen gesloopt voor alles wat brandbaar was. Deze foto toont een rij huizen uit de Reitzstraat. Bron: NIOD Door: Frits Slicht

Alle rechten voorbehouden

36 reacties

Voeg je reactie toe
marion vierveijzer

els en ronnie heerings

Hallo Els Heerings, ik herinner jou en je broer nog goed. Ik speelde met je broer en mijn zusjes zijn meer van jouw leeftijd. Weet je het nog: Tonnie en Lidia Vierveijzer, en ons buurmeisje Ellie Stroosnijder? Theo Pieterse en zijn broer Piet (die bij de BP werkte). Ze woonden op de hoek van de Pres. Brandstraat. En jij op twee hoog, boven Rietje Korzelius. Ik kom allerlei bekende mensen en verhalen tegen. Dat is leuk om te lezen.Groeten van Marion Vierveijzer, Van de Joubertstraat 17 2hoog.

null

Els Geraets Heerings.

Hoi Theo Pietersen,
Ik lees net het stukje wat je over onze oude buurt hebt geschreven, erg leuk. Mijn ervaring is ook dat we daar een leuke jeugd gehad hebben met weinig auto's voor de deur en lekker spelen. Ook heb ik de stukjes van Henk Visser die ik nog wel eens tegenkom op de atletiekbaan gelezen, want ook onze kinderen doen aan atletiek. Mijn ouders Dick en Bep leven allebei nog en Ron mijn broer woont schuin tegenover mij. Ook Nico en Betty van Pelt wonen hier bij mij om de hoek. Grappig om zo het een en ander over een aantal oud BIG leden te lezen. Leo v.d. Loop kom ik zo af en toe ook nog wel eens tegen, voorheen op het atletiekveld en af en toe hier waar ik woon. Nou dit was het dan leuk de groeten en ook aan alle anderen die mij misschien kennen van Bep en Dick Heerings.

Een bezoeker

theo pieterse

ik ben theo pieterse enkom per ongeluk deze site tegen, die gaat over de transvaalbuurt in de jaren 40en vijftig.
ik ben in 1947 geboren en woonde mijn eerste levensjaren nog in het oude gedeelte van de president brandstraat, het zgn. lange stuk van de speeltuin.een jaar later is mijn familie verhuisd naar nummer 76, het huis waar het monument tegen de gevel was bevestigd. ik heb als kind vaak gefantaseerd hoe vreselijk het leven geweest moest zijn in de oorlog in die buurt. ik voelde mij verbonden met dat beeld, omdat ik er iedere keer als ik thuiskwam of wegging mee geconfronteerd werd. er woonde na de oorlog nog enkele joodse gezinnen in de president brand straat. op nr 74 de familie lobatto en om de hoek meneer en mevrouw pauw, die altijd gepest werden met luilak
als de kinderen dooie ratten aan de deurknop hingen. we waren wreed in die tijd. op de tugelaweg woonde een mevrouw beter bekend als" fietje klootoog". ik heb het altijd als zeer speciaal ervaren dat het monument zo dicht in de buurt was, ik voelde me als kind al zeer verbonden met het joodse volk. ik had joodse vriendinnetjes ben later ook met een joodse vrouw getrouwd geweest . Zo diep ging dat gevoel.
Een aantal namen komen mij ook zeer bekend voor zoals de spar, groenteman benny santen, de kindervriend, de fietsenstallinf annex wasmachine verhuur annex snoepwinkel, de korfbalvereniging BIG, waar ik ook in speelde, de bevrijdingsfeesten in de speeltuin.
de familie heering, van de loop, gunzeln,brouwer en slinger, de melkboer vink en de bakker ferwerda op de hoek van de reitzstraat de boeken winkel op het afrikanerplein. en ja inderdaad heb ik toen in een band gespeeld the clungels en ben mijn verdere leven musicus geweest.
ik heb daar een fantastische tijd gehad, een beschermde omgeving in een buurt met een emotioneel verleden. er stond zegge en schrijven 1 auto in de gehele president brandstraat en de bakker, de groenteman en het volendaamer orkest kwamen nog langs de deur, net zoals de ijsman pirrotti met zijn bakfiets, die ons bij tijd en wijle een gratis ijsje gaf omdat we geen nagels hadden om aan ons achterwerk te krabben, want we waren arm in die tijd. mijn vader werkte dag en nacht voor een habbekrats. maar toch ben ik hen dankbaar voor alles dat ze voor mij hebben gedaan.

Een bezoeker

wil happe-kerkhove

Heb al eens eerder gerageerd en vertel nu dat ik op de willem de zwijgerschool gezeten heb, in de eerst klas zelfs naast Lia Joon, een zusje van Piet Joon. Er was ook een zusje Erna, die naar ik me herinner naar Zwitserland uitgezonden was en die ik daar ontmoette. Graag zou ik haar willen spreken.
Zelf woonde ik in de Majubastraat en vanaf 1948 op de Transvaalkade
Van de oorlog weet ik me nog een heleboel te herinneren, ondanks dat ik zo klein was
In onze straat was het een "speelplaats"voor kinderen,
Wie kan zich Elsje Brands herinneren, die opeens na de oorlog bij ons in de klas zat?? Waar is ze gebleven??
Hoor graag van een bekende een berichtje, wil happé

Een bezoeker

Henk Visscher

Op schrijven Piet Joon 11-01-2008.
Beste Piet Joon,
Allereerst, de herrinneringen van BIG,
strekt zich ook uit aan de leden , die in de
Pres.Brandstraat woonden, boven het beeld
van Wessel Couzijn woonde Theo Pieterse,
(die later nog in een bandje speelde,) in de
hoek v.d. Pr.Brandstr. woonden de familie Dick en Bep Heerings, net de kinderen Ron en Els, in de hoek 3 hoog woonde de fam.
v.d.Loop (met Leo moet je mee gekorfbald
hebben) en met Freddie speelde ik in de
jeugdteams o.a. verder de fam Brouwer
met Rob en Berend(ook weer uit mijn team)
verder Henk Gunzeln ook als Pres. Brand.
speler. Met Jannie en Anneke Bosma
uit de Chr.de Wetstr) heb ik nog contact.
Jannie woont in Emmen.to. jullie zaak lag
even een groentezaak en is later weer de bontzaak van Vleesdrager ingetrokken.
Jullie hadden het woonhuis achter de zaak
aan de Reitzstraat kant in het portiek.
Verder heb ik nog een foto van Mooi Veluwe
in Putten (Gld) een vakantiebestemming op
de fiets van BIG. met oa. fam. v.Pelt en Heerings en jouw op de trap naar de recreatiezaal.Wij zaten op de bovenste verdieping van een huis daar. Verder moet jou ook Carla Spierings bekend zijn.
Zie hier weer wat herrineringen rondom de
speeltuin en ons speelveld.
Trouwens Stien v. Teunenbroek is later weer in BFC (BigFortunaCombinatie) gaan
spelen, en daar kwam ik haar in het 1e tegen.
Groetjes Henk V.

Een bezoeker

ruurd kooiman

Bij het lezen van die verhalen over BIG de korfbal club heb ik ook nog een balletje met Jan Bolten Harry Bos door de korf probeerde tegooien,het was moeilijk ben afghaakt ben gaan voetballen,boksen bij Ome Piet ter Meulen aan de teer tuinen,Het snoep winkeltje was vanHr.van Houten die had een zoon Appie die kon goed voetballen en dat deden wij ook in de speeltuin,van Houten had twee klomp voeten reed in een karretje dat met twee handen aan gedreven moest worden,De jongen s Jung kan ik ook die kwamen uit IJmuiden na de oorlog.

Een bezoeker

Piet Joon

Hoi Henk Visscher,

Leuk verhaal van jou over de Transvaalbuurt. Ik herinner mij jou helaas niet maar dat is wel te verklaren.
Ik ben 7 jaar ouder dan jij en dat maakte op onze jonge leeftijd veel uit. Toen ik in BIG speelde was ik een jaar of 15 jij zal toen 8 zijn geweest. Dus met elkaar gekorfbald of op straat gespeeld hebben wij niet. Toen ik verhuisd was heeft Stien nog jarenlang doorgekorfbald bij BIG en is geloof ik ook nog meegegaan naar BFC toen BIG samenging met Fortuna. Dat jij dus in het 1e team hebt gespeeld met Stien was jaren na mijn vertrek bij BIG. Zij was er overigens steengoed in hè? Weet ik nog!
In het begin van de Joubertstraat woonde toen ook een klasgenoot van mij (waar ik inmiddels weer contact mee heb na bijna 53 jaar) Heinz Friemann. Misschien wel een bekende naam voor jou. Ook oud klasgenoot Jan van Binsbergen woonde (geloof ik) in de Joubertstraat. Beiden ook een jaar of 7 ouder dan jij.
Stien Santen en ik waren dikke vrienden van elkaar. Ik ben nog steeds van plan haar eens op te zoeken voor het ophalen van oude herinneringen maar het komt er maar niet van tot nu toe door de afstand van onze huizen. Ik mocht haar, en ook haar vader en moeder, heel erg graag en voelde mij bij hen thuis ook helemaal thuis. Mijn vader, Piet Joon, had de Sparwinkel op de hoek van de Reitzstraat en de Pres. Brandtstraat. In 1955 ben ik verhuisd naar de Kramatweg in de Indische buurt. Helemaal tegen mijn wil in maar mijn vader verkocht om gezondheisredenen de winkel dus ik moest gewoon mee. Daar heb ik mij nooit zo thuis gevoeld als in "mijn" oude, vertrouwde Transvaalbuurt waar ik opgegroeid ben en mijn jeugd doorbracht.
Mijn vader was jarenlang voorzitter van de speeltuinvereniging in de Joubertstraat en ik verklaarde hem toen altijd voor gek omdat hij ook 's avonds nog heel veel vrijwilligerswerk deed voor de Kerk en Sociale Zaken. Werken zonder iets te verdienen leek mij toen maar niks. Nadat ik mijn bedrijf in Gorinchem heb verkocht in 1997 ben ik echter zelf vrijwilligerswerk gaan doen bij demente bejaarden en het Rode Kruis. Dat "werk" bevalt mij nog steeds prima, houdt mij van de straat en ik ben ook nog eens lekker geestelijk en lichamelijk bezig. Ik lijk mijn vader wel!
Nu woon ik in Gorinchem en mijn 3 zonen wonen bij jou in de buurt, resp. in Zwaag, Hoorn en Enkhuizen. Toevallig hè?
Uit mijn tweede huwelijk (1988) heb ik nog 2 schatten van dochters (nu 14 en 16 jaar) gekregen. Ik denk nog vaak met plezier terug aan onze heerlijke Transvaalbuurt.

Een bezoeker

Henk Visscher 04-08-1946

Natuurlijk herrinner ik mij ook Stien
Danten, (naderhand Teunenbroek), ik
woonde Joubertstraat 5 II , en mijn moeder was goed bevriend met ja vader en moeder, en kochten daar de groente, naast
jullie was een soort snoepzaak beheerd
door een man, die in een met de hand ge-
dreven invalidewagen zat, op de hoek van de Tugelaweg Verdooner de joodse bakker,
daar t.o een post van de plantsoenendienst
op de Tugelaweg was altijd de Zondagsschool. in de Pres. Brandstraat lagen 2 scholen naastelkaar, en naast de
school aan de zuidzijde woonden jullie in
de Pres. Brandstr. 1 hoog, op de hoek was de Spar zzak, van Piet Boone of W.vd.
Groep, bij jouw moesten wij zondags*s morgens vroeg de sleutel halen van het
speeltuinterrein, onder aanwijzing van jou
en klimmen op hek en prikkeldraad kwamen wij op de zolder om de korfbalpalen, linten enz. te halen, om het veld uit te leggen in drie vakken, bekende families uit de BIG
tijd, Fam Jung, van Pelt , Heerings , ik heb met jouw ook nog in het eerste team ge-
speeld en bij een uitwedstrijd moesten wij
verzamelen onder de wolkenkrabber
op het Victorieplein.
Ik heb mijn zonen niet kunnen enthousiasmeren voor de korfbalsport, alle
drie zijn atleten geworden en aan nationale competities meegedaan, 1 getrouwd, 1 samenwonend, en een op weg naar vriendin in Bolivia. 34 jaar getrouwden in de FPU(Vut)Misschien is alles nu weer herkenbaar, mijn geheugen en gezondheid is nog goed. 0 H. Visscher- Hoorn

Een bezoeker

b

ik lees hier over het snoepwinkeltje van van houten...die werd in de vroegere jaren toch de kinder vriend genoemd?? ik haalde daar altijd voor 3 centjes snoep ik was toen 8 of 9 jaar maar ben het nooit vergeten ik ben nu bijna 70jaaren woon in beverwijk maar vergeten doe je het nooitik zie dat mannetje ook zo voor me hij was invalieden klein en dik

Een bezoeker

ruurd kooiman

Wat leuk dat Stien van zanten gereageerd hebt dat is een tijd geleden hoe gaat het met je

Een bezoeker

stien van teunenbroek-santen

benny santen was mijn vader.
leuk dat jullie dat herinderen.
hij is gewoon in de Christiaan de wetstraat begonnen, niet to de spar

Een bezoeker

ruurd kooiman

Leuk Piet dat je tich noch stukjes blijft schrijven,van Zanten woonde inderdaad op 1 hoog naast Teuben en onder Teuben Steffan die had konijnen in zijn tuin en praatte regelmatig met zijn konijnen en tegen de kerst dagen werden er een paar gevild.Vleeschdrager handelde in bont.

Een bezoeker

Piet Joon

Benny Santen was de vader van mijn toenmalige vriendinnetje Stien. Hij had inderdaad in de Chr. de Wetstraat zijn groenten en fruitzaak. Wij, buurtkinderen, kregen van hem altijd het fruit wat hij niet meer verkopen kon omdat er rotte plekjes op zaten. Een bijzonder vriendelijke en sociale man. Hij woonde vlak om de hoek van de Reitzstraat en de Pres. Brandtstraat naast onze sparwinkel op de 1e verdieping in de Pres. Brandtstraat. Na de korfbalwedstrijden van BIG (Blijft Immer Geestdriftig) dronk ik heel vaak koffie bij de familie Santen thuis en daar zat altijd een heerlijke moorkop bij. Nog steeds ben ik daar gek op en die voorkeur is toen waarschijnlijk bij mij ontstaan.
Tegenover onze winkel stond het op de foto afgebeelde leeggesloopte pand waar onderin (op de foto niet zichtbaar) Simon Vleeschdrager voorheen zijn winkel had.
Alles is nu helaas verdwenen. Jammer dat ik het nu met foto's moet doen.
Groeten aan alle bekenden,
Piet.

Een bezoeker

Robin

Bennie van Zanten had na de oorlog een groente winkel in Christiaan Wet str tussen President Brandstr. en de Tugelaweg naast zat het snoepwinkeltje van van Houten,daar naast zat Verdoner de bakker.

Een bezoeker

cj.kooiman.

in dit sloop pand heeft de groenteman een winkel gehad,dat was benny van santen.
na de oorlogs jaren ,kwam ik hem tegen in een jutte zak,hij is weer begonnen met een winkeltje om de hoek van de reitzstraat.bij de spar.

Een bezoeker

Wil Erents De Brave

Mevrouw, ik ben ook nog steeds boos dat in 1978 het Pretoriusplein Steve Bikoplein is geworden. Er waren veel bewoners tegen dat plan, maar de gemeenteraad vond dat zij een goede beslissing hadden genomen en dat dit de eerste en laatste naamsverandering was. Helaas was dat niet zo want in 1994 heb ik met andere buurtbewoners moeten knokken om de buurt geen andere straatnamen te geven omdat Nelson Mandela vrij kwam. Wij hebben het gelukkig kunnen beperken tot de Louis Bothastraat die heet nu Albert Luthulistraat met een boord daar onder waarop staat "voorheen Louis Bothastraat".