Buurvrouw

Uit nieuwgierigheid ging ze langs - ze had ergens gelezen over het plan om buurtverhalen te verzamelen voor de tentoonstelling in het museum over Amsterdam Oost – en vond dat de training die werd gegeven beter kon.
“Ik had zelf ervaring opgedaan met het uitvoeren van reminiscentie projecten in verpleeghuizen en later ook in buurten. En ik had in mijn werk geleerd gesprekken tussen buurtbewoners te stimuleren. Ik mocht een voorstel doen om een training te organiseren die mensen in staat zou stellen verhalen te verzamelen en te schrijven. Dat heb ik gedaan - uit het volste vertrouwen dat iedereen kan leren een verhaal te vertellen - en het was het leukste gedeelte van het werk dat ik daarna mocht doen als redacteur van het Geheugen van Oost. 

Zelf heb ik ook verhalen geschreven en het verhaal dat ik kies om terug te kijken op 20 jaar GvO is het verhaal ‘Spelen op het Steve Bikoplein’. Ik vond het zo leuk om een kind te interviewen dat zo heel andere dingen zag dan ik in de buurt, die glijbaan met die tanden die zoveel indruk maakte bijvoorbeeld. Ik moest aan de oma van het kind toestemming vragen voor het interview en dat was ook al zo bijzonder. De oma ving daklozen uit de buurt op, haalde brood voor ze op en ze mochten hun spullen bij haar stallen, ze was als een tante voor de buurt. Ik was van plan om ook de oma eens te interviewen, maar het is er nooit van gekomen. Daar heb ik spijt van gehad. 

Meerdere ervaringen deden Xina anders naar haar buurt kijken. “Op een gegeven moment organiseerden we wandelingen door Oost waar verhalen verteld werden op de plekken waar ze zich hadden afgespeeld. Daar kwamen mensen op af die Amsterdam al lang hadden verlaten. maar niet hadden vergeten. Ik herinner me dat we een keer op een terrasje in de Linneausstraat zaten na een wandeling en dat een van de mensen die meeliep vertelde dat hij als kind de melkbussen omtrapte van een melkboer die toen aan de overkant gevestigd was. En laat die oude melkboer nu net op dat moment langslopen! Het fijne van die wandelingen was dat mensen elkaar weer tegenkwamen en echt dingen met elkaar deelden. Het was ook zo leuk om te horen dat Oost er vroeger heel anders uitzag, dat er weilanden waren en echte boeren. Door die verhalen ging ik de wijk anders zien, winkels bijvoorbeeld die er allang niet meer waren, zoals de winkel van Del Rio in de Pretoriusstraat, kwamen door de verhalen tot leven.” 

Haar ervaringen met het GvO heeft Xina op meerdere gebieden geïnspireerd. Ik ging een keer een mijnheer interviewen die ver in de 90 was en nog ongeloofijk bij de tijd. Eerst was hij levendig aan het vertellen, maar ineens viel hij stil. Hij realiseerde zich ineens dat hij wel zijn verhaal kon vertellen, maar wat hij wilde was herinneringen delen en samen ophalen. En dat kon niet meer, al zijn tijdgenoten waren inmiddels overleden. Dat heeft mijn eigen omgang met mijn moeder beïnvloed, ik wilde niet meer alleen haar verhalen horen, maar ook onthouden zodat we later die herinneringen gezamenlijk konden ophalen.” 

Terugkijken op 20 jaar GvO leidt bij Xina tot de volgende overpeinzing. “Wij hadden toen een budget en konden tijd en geld besteden aan het benaderen van marginale groepen zoals migranten, daklozen, mensen met een psychiatrische achtergrond en jongeren. We waren er op gericht de diversiteit van de mensen in de buurt naar voren te brengen, maar veel verhalen ontbreken nog op GvO, zoals bijvoorbeeld verhalen van LGBTQ+ mensen. Er is ruimte voor vernieuwing. 

Thema’s als migratie kunnen ook sterker naar voren gebracht worden. Ik vond het moeilijk om het GvO los te laten, maar het was wel goed dat ik het heb gedaan. Een risico van een dergelijke website is dat het alleen een verzameling verhalen over het verleden van witte mensen wordt en dat het in stand wordt gehouden door een klein groepje geïnteresseerden met een hoog ‘ons kent ons ‘ gehalte. Een sterke kant van de website is dat het een heel toegankelijk medium is, iedereen kan een verhaal toevoegen. Ik vind het tof dat het nog steeds bestaat”. 

Verhaal Spelen op het Steve Bikoplein door Noël.

Over het boekje:
Het boekje Zijn wie je bent in Oost is een uitgave van Het Geheugen van Oost, november 2023. Mede mogelijk gemaakt door Dynamo.
Het boekje is samengesteld uit interviews en verhalen. De verhalen zijn in samenspraak met de geïnterviewden gekozen van de website www.geheugenvanoost.nl.

De samenstelling en eindredactie voor het boekje was in handen van Foekje Detmar.
Ontwerp: Hollands Diep, opmaak: Laura Kalter Ontwerpen
Druk: Printingpower.nl

Belangstellenden kunnen het boekje bestellen tegen betaling van 5€ verzendkosten. Stuur een mail met je gegevens naar: geheugenvanoost [at] amsterdammuseum.nl dan sturen wij het aan je op.