Wie kan er nog iets vertellen over de Joodse Begraafplaats Zeeburg (in de volksmond het 'jodenmanussie' genoemd ?
jodenmanussie
De Stichting Eerherstel is bezig met een educatief project, gekoppeld aan de restauratie van een deel van de begraafplaats. Men is op zoek naar mensen, die nog wat kunnen vertellen over de begraafplaats (in de volksmond “jodenmanussie”genoemd). Ook foto’s zijn natuurlijk van harte welkom.
Reacties graag naar geheugenvanoost@ahm.nl .
5 september 2010
5616 keer bekeken
beste Han Sondaar
ik moet dus even iets rechtzetten
daar meende dat er geen joodse begraafplaats was geweest in het oosterpark en heb dat ook in de topick gezegt .echter niets is minderwaar het geen ik gezegt had liet mij niet los en ben er toch ingedoken ,
en wat schetst mijn verbazing er is wel degenlijk een joodse begraafplaats geweest in het oosterpar en wel achter en op de plaats van het tropen museum die is indertijd geruimd om het park te realiseren en tot mijn schande was mij dat niet eens bekent maar door mijn zoeken ben ik terecht gekomen op de site van de gemente amsterdam en doormiddel van zoeken kwam ik er dus achter dat in 1891 het oosterpark is aangelegd ontworpen door L,A Sprenger dus Han Sondaar je had toch gelijk sorry
er is wel in die tijd veel protest geweest van de nabestaande maar uiteindelijk hebben die het dus verloren en zijn accoord gegaan met de verplaatsing en ruiming en is de begraafplaats grotendeels geruimd en zijn een groot deel van de overschotten verplaatst naar wat nu de nieuwe ooster begraafplaats heet
en op de toenmalige op de lokatie oosterpark begraafplaats staat nu het instituut van de tropen dus ik heb hiermee zelf mijn ongelijk aangetoond sorry dat ik voorbnarig gereageerd heb al heeft tot heden niemand mij tegen gesproken
maar zo zie je dan denk je oost te kennen en kom je blijkbaar toch weer kennis te kort
groeten van hans
hans m vd sluijs:
Han Sondaar:
wij speelden in het oosterpark achter de muziek tent op de begraafplaats en dat noemden wij het Jodemanussie ik praat over het jaar1950 1960 .Ik woonde op de Beukenweg 12 2hoog boven Endstra de verfwinkel.naar mijn idee was er in oost maar 1 jodemanussie en dat was toch echt bij het tegenwoordigge flevopark aan de krammetweg en ik heb in mijn jeugd ook uiteraard vaak in het oosterpark gespeeld omdat daar indertijd ook een hele grote speeltuinwas met een hele grote zandbak die je via een trap kon bereiken want die zandbak lag hoger als de speeltuin en ja de muziektent in het oosterpark dat weet ik ook maar het is mij nooit ter ore gekomen als zou daar een joodse begraafplaats geweest zijn ik ben benieuwd naar meer gegevens daarover en of er dan grond is voor jou verhaal en stelling dat er een jodemanusie in het ooosterpark geweest zou zijn,ik denk namelijk dat hetgeen je dus steld op een vergissing van jou kant berust en misschien een verkeerde link in jou geheugenmaar oke volgens de overlevering is het jodemanusie dus bij het tegenwoordige flevopark en niet bij het oosterpark dit wilde ik even ter overdenking geven groeten van hans
Hallo ja ik heb daar als kind gespeeld ik was van 1946
ik kan nog wel herinneren bloemen plukken en voetballen
en maaien met de boer .
Ik woonde toendertijd in de ternatestraat 44 /1hoog
boven de fam Tak die ik nooit zal vergeten.
Wij speelde altijd op het joodje met de buurjongens
paul en Bep Kwaster en Hans ronkers en Tonny van Holland
en Boike Spek jan v/d graft en Andre Postma / flappi/ .
En nog meer waar ik de namen niet meer van weet .
Eigelijk zijn wij daar een beetje gevormd met spelen op het joodje , omdat ik het nooit zal vergeten ik heb daar een heel fijne jeugt gehad op het knekel veld joodemanussie
Han Sondaar:
wij speelden in het oosterpark achter de muziek tent op de begraafplaats en dat noemden wij het Jodemanussie ikpraat over het jaar1950 1960 .Ik woonde op de Beukenweg 12 2hoog boven Endstra de verfwinkel.
naar mijn idee was er in oost maar 1 jodemanussie en dat was toch echt bij het tegenwoordigge flevopark aan de krammetweg
en ik heb in mijn jeugd ook uiteraard vaak in het oosterpark gespeeld omdat daar indertijd ook een hele grote speeltuinwas met een hele grote zandbak die je via een trap kon bereiken want die zandbak lag hoger als de speeltuin
en ja de muziektent in het oosterpark dat weet ik ook maar het is mij nooit ter ore gekomen als zou daar een joodse begraafplaats geweest zijn ik ben benieuwd naar meer gegevens daarover en of er dan grond is voor jou verhaal en stelling dat er een jodemanusie in het ooosterpark geweest zou zijn,ik denk namelijk dat hetgeen je dus steld op een vergissing van jou kant berust en misschien een verkeerde link in jou geheugen
maar oke volgens de overlevering is het jodemanusie dus bij het tegenwoordige flevopark en niet bij het oosterpark dit wilde ik even ter overdenking geven
groeten hans
Heb er ook veel gespeeld als kind in de jaren '68 tot ongeveer '74. Ook kikkervisjes en salamanders gevangen met een schepnetje (gemaakt van de nylonkous van je moeder) langs het zwarte paadje en ringslangen gezien, net als vele anderen hier.
Hoorde in die tijd spannende verhalen dat er "schorem" 's-avonds op het Jodenmanussie doodskisten hadden opgegraven en er juwelen uit hadden geroofd, dat maakte toen veel indruk op mij.
Wat ik vooral leuk vind van die tijd dat het veel vrijer was dan tegenwoordig. Hekken stonden vaak gewoon open en je kon je buiten lekker uitleven. Oude kranten ophalen met een handkar of bakfiets om een paar centen te verdienen
Tegenwoordig zit de jeugd achter de computer. Ben blij dat ik die mooie tijd in de Indische buurt heb meegemaakt.
Zsolt
wij speelden in het oosterpark achter de muziek tent op de begraafplaats en dat noemden wij het Jodemanussie ikpraat over het jaar1950 1960 .Ik woonde op de Beukenweg 12 2hoog boven Endstra de verfwinkel.
Joodse Begraafplaats Zeeburg:
Veel verhalen gaan over het spelen op het Jodenmanussie, met name cowboytje, maar er waren ook meer vredelievende bezigheden. Voor moederdag plukten wij er armen vol Pinksterbloemen, die door onze moeders dankbaar in een vaas werden gezet.We liepen daarna dagen lang te krabben, omdat het er ook vol brandnetels stond.Van de echte geschiedenis wisten wij als kinderen niet veel, we waren ons er ook niet zo van bewust dat het eigenlijk niet gepast was om daar te spelen en ach, spelende kinderen deden geen kwaad...
ja het spelen op de begraafplaats was altijd een avontuur net als ik al gelezen heb zalmanders kikkertjes ringslangn en nog meer beestje we speelde soldaatje en cowboytje en ook doktertje als we meisje mee kregen want vaak waren ze te bang en oghjee die angst misbruikte wij ook weer door de verhalen die we rond het misterie van deze plaats verzonnen want veel was er niet bekent,mijn moeder had er een hekel aan als we er speelden omdat ze het neen eerbied noemde hebben voor deze grafplaats ,maar ook probeerde wij de namen op de stenen te lezen wat vaak niet meer mogenlijk was omdat ze helemaal verweerd waren en vele stenen waren stuk ,ja het doet mij ondanks het (schenden) wat wij indertijd deden toch goed dat ze willen proberen deze plaats in ere te herstellen en te restoreren ,ik zal er als het klaar is bij leven en welzijn nog een terug illen keren en zien hoe het dan is ,met in mijn achterhooft de herinnering van de jaren 60 70 dat wij er speelde en ook hoe banaal ik het nu vind klinken heel erg veel kindervreugde hbben beleeft
ik hoop het nog mee te mogen maken en het gereed te zien
Iedereen op deze site heeft er gespeeld, ik Andre Tierie van 1945 heb er ook ,samen met mijn broer gewerkt.
Mijn opa "Hannes van den Bosch" had een loods aan het einde van de Zeeburgerdijk. Verschillende marginale bedrijfjes zaten daar bij elkaar. Mijn opa een paar koetjes en geiten, Jan Post die ijzerdraad uit oude fietsbanden sneed en het ijzer en rubber apart verkocht. Tinus........ de voddenboer met zijn duitse herder als trekhond, Kraan voor het vulcaniseren van autobanden(nu groot in Almere). Maar goed terug naar de begraafplaats, de sloot naast de loods van mijn opa was ook de grens met het jodemanussie. Ongeveer 100 mtr richting amsterdam was een poort van rode baksteen met een gesmeed hek als toegang tot de begraafplaats (het oudste deel) en mijn opa maaide(naar ik aanneem met toestemming) het gras en wij moesten helpen: maaien met de zeis, hooi keren en later hooi van het land halen.Deels voor eigen gebruik, en deels verkocht aan de veemarkt. Er heen gebracht met een bakfiets gehuurd bij de Fa Ijf uit de Menadostraat waar ook de fam Kraan woonde. Het paard van kolenboer Polderman(weet ik niet zeker) van het javaplein,fort van Sjako, brachten wij zomers,na het werk naar de begraafplaats alwaar het overnachtte en graasde. Bij de aanleg van de brug naar schellingwoude is een groot deel van de begraafplaats geruimd en over gebracht, ik dacht naar Muiderberg maar dat kan ook Diemen geweest zijn.
Hard werken, mooie tijden, veel verdiend 25cent per woens. en zaterdagmiddag plus een ouwe krentebol van oma heerlijk.
Andre Tierie
adres toen
Ternatestraat 36 1 hoog
Ik heb in mijn kinder jaren veel op het Jodenmanussie gespeeld. Zoals het hele gebied na het einde van de Zeeburgerdijk-bebouwing een braakliggend speelparadijs.
- Kikkervisjes en salamanders vangen in de sloot van het zwarte padje
- dempies bouwen; hutten bouwen
- leren schaatsen op de ondergelopen delen
- Vliegeren
- De eerste verkenningen van de sexualiteit
- gevechten tussen jongensgroepen uit verschillende straten
- het opgraven met het rabinaal toezicht
- het spelen in de bunker en de sloop daarvan
over schrijven.
Als ik maar iets iets van het talent van Nescio had, zou ik er een boek over schrijven. Niet alleen over het Jodenmanussie maar ook over de Veemarkt, De Rietlanden, het Zeeburger pad, de uitgestrekte rietvelden langs het Merwede kanaal, het voormalige Duitse kamp (Grüne Polizei meen ik) met zijn wapens (waarop we op school gefouilleerd werden). Een ideale plek om op te groeien: DE INDISCHE BUURT!
Ik heb in mijn jeugd vele uurtjes met zusjes en broer doorgebracht alleen moest de politie je niet snappen want dan was leiden in last in het beste geval werd je thuis gebracht waar je er met een uitbrander van af kwam.in het slechtste wat mijn broer met een vrientje over kwam werden naar het politie bureau gebracht om de hele middag strafregels te schrijfen we woonde op de kramatweg 58 hs tussen de batavia mataramstraat.
Veel gespeeld op het jodemanussie, t was heel spannend want er waren veel gaten en af en toe wat knekels. Het Jodemanussie stond ook heel vaak in brand. Ook 'rookten'we de grote 'sigaren'met alle gevolgen van dien.
gisteren moesten wij voor een dokters bezoek naar Utrecht ,met een taxi van ,,Valies werden wij erheen gebracht ,wij kwamen met de chauffeur in gesprek ,Hij was 14 jaar jonger dan ik ,maar wij bleken allebei in oost te zijn opgegroeid hij had gewoond op de zeeburgerdijk ,had er veel gespeeld op het jodemanessie ,ja zijn gezicht lachte ineens ik heb hele fijne herinneringen aan oost,zei hij Dat zou je van zo,n plek toch niet verwachten ,maar het was dan ook al 60 jaar geleden ,toen deden de jongetjes het ook al hoor ,vulde hij nog aan
als kinderen wisten we inderdaad niet veel van de geschiedenis van deze begraafplaats. Op weg naar "het Diep" om te gaan schaatsen bekortte ik de afstand door over het "jodenmanussie" te lopen, omgevallen zerken in kristalhelder ijs, je kon de inscriptie door de helderheid heen zien. Op de terugweg daar tussen de staande zerken doorgeschaatst. Spelende kinderen...........
Veel verhalen gaan over het spelen op het Jodenmanussie, met name cowboytje, maar er waren ook meer vredelievende bezigheden. Voor moederdag plukten wij er armen vol Pinksterbloemen, die door onze moeders dankbaar in een vaas werden gezet.
We liepen daarna dagen lang te krabben, omdat
het er ook vol brandnetels stond.
Van de echte geschiedenis wisten wij als kinderen niet veel, we waren ons er ook niet zo van bewust dat het eigenlijk niet gepast was om daar te spelen en ach, spelende kinderen deden geen kwaad...
Anneke Koehof (1943)
Jo Haen - van Langen