Titel van een onderzoek aan de Vrije Universiteit door Kees Rotgans, Roland de Weert en Gerhard Broers tijdens het werkcollege sportgeschiedenis door Prof. Dr. Th. Steven.
De periode omvat de jaren ’50 tot ’80.
Het onderzoek bestaat uit 3 delen: de Watergraafsmeer, AJAX en interviews met AJAX-fans.
Met dank aan Gerhard Broers voor het beschikbaar stellen van het resultaat van dit onderzoek.
De aanhang en hun AJAX
Voetbal in de Amsterdamse Watergraafsmeer gedurende de periode 1970-1985.
Afstand en vervreemding binnen een hechte buurtgemeenschap.
Uittocht en komst immigranten.
In het vorige hoofdstuk zijn wij ingegaan op de sociale verhoudingen tussen de bewoners van de Watergraafsmeer gedurende de jaren vijftig en zestig. De interviews laten ons het beeld zien van een verzuilde maatschappij waar de sociale contacten veelal bepaald worden door politieke of religieuze achtergrond. In de jaren zeventig en tachtig is de samenleving grondig veranderd. Maar terwijl heel Amsterdam op zijn kop staat vanwege de stadsrenovaties en de uittocht bleef het relatief rustig in de Watergraafsmeer. Ook de komst van de zogenaamde ‘nieuwe Nederlanders’ die zich vanaf begin jaren zestig in steeds grotere getallen in Amsterdam gingen vestigen, ging in eerste instantie grotendeels aan de buurt voorbij. In Amsterdam Oost en in de Westelijke tuinsteden was het verloop naar de provincie groot en die lege plaatsen werden voor een groot deel ingenomen door immigranten afkomstig uit Suriname, de Nederlandse Antillen, Turkije en Marokko.
Allochtonen.
De door ons geïnterviewde bewoners van de Watergraafsmeer hebben dit alles naar eigen zeggen weinig tot niet ervaren. Evert Kuijt geeft aan van de komst van allochtonen niet veel te hebben meegemaakt in de jaren zestig tot tachtig. De Watergraafsmeer was een blanke buurt en met behulp van een ‘soort ballotagecommissie’ wilden veel woningbouwverenigingen dat zo houden. Wim Croese kan zich al helemaal niks voorstellen bij de vraag of de komst van allochtonen van enige invloed was op de Ajax aanhang. Allochtonen, zo stelt hij: ‘Die zag je niet bij Ajax. Ze hadden geen binding met de club. Amateurclubs kregen ze wel binnen en die kregen dan ook vaak problemen zoals het niet betalen van contributie. De ouders doen ook vaak niks voor de club. Dat geldt allemaal niet voor Ajax’.
Nieuwe Nederlanders.
Ook Charles van Kinsbergen kan zich niet herinneren dat de komst in de periode 1960 tot 1980 de nieuwe Nederlanders enige verandering teweeg gebracht heeft voor de Ajax aanhang. Als er al sprake is van een verschuiving in de aanhang dan is dat meer iets van de laatste tien jaar. Hans Scholtens en Wilfred Snoek wonen beiden in Betondorp. Scholtens kan zich de komst van voornamelijk Italianen herinneren in de jaren zestig. Wilfred Snoek heeft de buurt pas later zien veranderen en legt een verband met het vertrek van Ajax uit de Watergraafsmeer: ‘veel mensen verlieten toen ‘Het Dorp’ en daar kwamen Turken en Marokkanen voor in de plaats.’
Geen problemen met allochtonen.
Al met al kunnen we stellen dat de komst van allochtonen geen invloed had op de supporters van Ajax. Het feit dat er spelers van allochtone afkomst in het Ajaxshirt speelden gaf over het algemeen betrekkelijk weinig problemen. Annemarie de Jong hierover: ‘Problemen met allochtonen waren er in de jaren zeventig en tachtig niet. Iedereen was tolerant. Dat probleem bestond toen niet. Later kwamen er wel veel spelers van buiten. In het begin had ik daar wel moeite mee. Het ‘wij-gevoel’ werd minder’.
Geen invloed op de Watergraafsmeer.
Jose ziet we de voordelen van het feit dat er steeds meer allochtone spelers bij Ajax voetballen. Het bevordert de saamhorigheid. Toch geeft ze aan dat het vroeger toch meer ‘onderling’ was. De conclusie die wij kunnen trekken is dat de komst van allochtonen tot 1985 geen invloed gehad heeft op de Watergraafsmeer en de supporters van Ajax. Negatieve reacties van geïnterviewden over allochtonen zijn volgens ons dan ook van recentere datum. Vanaf eind jaren negentig zien we de eerste grote groepen allochtonen de Watergraafsmeer binnenkomen, in het bijzonder in de tuinsteden die na de oorlog zijn gebouwd. Zij nemen dan de plaats in van ouderen die in veel gevallen vertrekken naar verzorgingstehuizen of zijn komen te overlijden.
••••••••••••••••••••••••••••••••••
► AJAX en de band met de Watergraafsmeer ◄
••••••••••••••••••••••••••••••••••