Ajax en de band met de Watergraafsmeer (5)

Voetbal en stadswijken: een verbroken relatie.

1 Fan
Watergraafsmeer, Linnaeushof
H.H. Martelaren van Grocum, nu Hofkerk geheten - 2013 .<br />Foto: Jo Haen©

H.H. Martelaren van Grocum, nu Hofkerk geheten - 2013 .
Foto: Jo Haen©

Alle rechten voorbehouden

Titel van een onderzoek aan de Vrije Universiteit door Kees Rotgans, Roland de Weert en Gerhard Broers tijdens het werkcollege sportgeschiedenis door Prof. Dr. Th. Steven.
De periode omvat de jaren ’50 tot ’80.
Het onderzoek bestaat uit 3 delen: de Watergraafsmeer, AJAX en interviews met AJAX-fans.

Met dank aan Gerhard Broers voor het beschikbaar stellen van het resultaat van dit onderzoek.

Een katholieke vesting - het Linnaeushof.

Het hof is ontstaan op het moment waarop de H.H. Martelaren van Gorcum gesticht werd in 1902. In een noodgebouw dat in het bezit was van exploitatiemaatschappij Linnaeuspark vergaderde het parochiebestuur. De exploitatiemaatschappij echter was in het bezit van de grond rondom de Linnaeusparkweg en schonk deze aan het bisdom Haarlem in de hoop dat een kerkgebouw nieuwe bewoners zou trekken.

Aankoop en bouw Linnaeushof.
In 1918 kocht het bisdom het terrein rondom de kerk en liet daarop het Linnaeushof verrijzen. Men komt er binnen via een doorgang aan de Middenweg of langs één van de twee doorgangen aan de Linnaeusparkweg of via de Wethouder Frankeweg.

Het hof oogt meteen robuust door de Romaanse stijl, met massieve vormen en gesloten gevel, waarin zij gebouwd is in 1928.Het roept dan ook meteen associaties op met een middeleeuws kasteel of klooster.

Dat beeld is bewust geschapen door de katholieke architect A.J. Kropholler (1856-1973) die, net als zijn leermeester Berlage, een traditionele stijl voorstond. Het verschil tussen de twee architecten zat hem in het materiaal dat door hen gebruikt werd. Kropholler bleef bakstenen ambachtelijkheid voorstaan - zo ook in het Linnaeushof - terwijl Berlage de voorkeur gaf aan staal-met-glasconstructies.

Het heilige Roomsche leven.
Het heilige Roomsche leven leeft hier voort in de herinneringen. Martin Heuwekemeijer (1928): ‘Geweldig mooi vond ik de grote processie door de tuin. Dan mochten we helpen met het afbakenen van het eigen terrein op het voorplein d.m.v. het plaatsen van ijzeren palen, waardoor de processie ongestoord kon verlopen. Uniek in Amsterdam. De huizen rondom de kerk waren getooid met geel-witte vlaggen, het Heilig Hartbeeld in de vensterbank, brandende kaarsjes en bloemen.’

Ook Lia de Hoog (1943) herkende het katholieke leven. ‘Het was een feestelijke gebeurtenis. Eerst in mijn bruidsjurkje op de foto en dan naar de kerk, de H.H. Martelaren van Gorcum op de Linnaeushof. Al mijn ooms, tantes, neefjes en nichtjes waren bij de mis aanwezig. Na de plechtigheid gingen we met de hele familie naar ons huis in de Pretoriusstraat. Daar stond op houten schragen één lange, feestelijk gedekte tafel met een heerlijk ontbijt.’ s ’Middags ging men weer terug: ‘Om vier uur waren we weer in de kerk voor Het Lof. Daarna gingen we met de hele familie terug naar de Pretoriusstraat om te dineren. Aan het eind van het diner ging de bel: 'De ijstaart van Schep', riepen we in koor. En dat was het besluit van een heerlijke dag.’

Katholieke vesting.
Ja, de buurt was een ware katholieke vesting in de tijd dat Nederland nog een verzuilde samenleving kende. Dit ondervond ook Nel Koolwijk: ‘In de Watergraafsmeer woonde niet het armere volk. Met andere wijken in de buurt had ik geen contact. Ik liep wel eens door Betondorp maar ik kende er niemand. De Linnaeushof, daar kwam ik nog wel eens als ik naar de kerk ging. Ik was katholiek en Arie (haar echtgenoot) was niet gelovig. Daarom mocht hij niet bij mijn familie thuiskomen.

Geleerdenbuurt.
Overigens is rond dezelfde tijd de Geleerdenbuurt ontstaan. Deze buurt is vernoemd naar haar vele straten met geleerde namen als Archimedeslaan en Copernicusstraat. Het is een nette middenstandsbuurt in een late Amsterdamse-Schoolstijl.

••••••••••••••••••••••••••••••••••

► AJAX en de band met de Watergraafsmeer ◄

01 - Inleiding 02 - De Watergraafsmeer 03 - De Wetbuurt
04 - Rood en groen in Betondorp 05 - Een katholieke vesting 06 - Amsteldorp
07 - Tuindorp Frankendael 08 - Middenmeer 09 - Sportief Watergraafsmeer (1)
10 - Sportief Watergraafsmeer (2) 11 - Het ontstaan en de clubkleuren 12 - In Amsterdam Noord
13 - Het Houten Stadion 14 - In de Meer 15 - Het Olympisch stadion
16 - Ontwikkeling en Jack Reynolds 17 - Profvoetbal en de K.N.V.B. (1) 18 - Profvoetbal en de K.N.V.B. (2)
19 - Profvoetbal en de K.N.V.B. (3) 20 - De stap naar de eredivisie 21 - Het eind van de jaren '50
22 - Vic Buckingham 23 - Het opstaan van een profclub 24 - Rinus Michels (1)
25 - Rinus Michels (2) 26 - Rinus Michels (3) 27 - Financiële achterban
28 - De organisatie van een profclub 29 - Doorbraak van jonge talenten 30 - Doorbraak van jonge talenten
31 - Michels en Van Praag 32 - Michels' visie krijgt gestalte 33 - De eerste finale (1)
34 - De eerste finale (2) 35 - Topclub 36 - Goed fundament (1)
37 - Goed fundament (2) 38 - De F-side 39 - tante Sien
40 - De aanhang (1) 41 - De aanhang (2) 42 - De aanhang (3)
43 - De aanhang (4) 44 - De aanhang (5) 45 - De aanhang (6)
46 - De aanhang (7) 47 - De aanhang (8) 48 - De aanhang (9)
49 - Invloed media 50 - Verbroken relatie 51 - Wijkoverschrijdende functie
52 - Uitloop uit Amsterdam 53 - AJAXhoek en het AHM 54 - Sociale verbanden
55 - Uittocht en komst immigrant 56 - Michels, Cruijff en Koster 57 - Afscheid van De Meer
58 - Verbroken relatie door vertrek 59 - Interviews met supporters

••••••••••••••••••••••••••••••••••

Klik rechts (icoontje) bovenaan op de foto's en de foto's worden vergroot weergegeven.

Alle rechten voorbehouden

1159 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Kerkplein op het Linnaeushof (H.H.Martelaren van Gorcum) met processiestoet. Op de foto o.a. pastoor Nolet met monstrans, kapelaan Eppings, acolieten Ad Smiers en dhr.Somers, kerkmeester Spit en dhr.Rozestraten - 1933. Foto: Ad Smiers.

Kerkplein op het Linnaeushof (H.H.Martelaren van Gorcum) met processiestoet. Op de foto o.a. pastoor Nolet met monstrans, kapelaan Eppings, acolieten Ad Smiers en dhr.Somers, kerkmeester Spit en dhr.Rozestraten - 1933. Foto: Ad Smiers.

Alle rechten voorbehouden
Copernicusstraat - 1945 .<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Copernicusstraat - 1945 .
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

2 reacties

Voeg je reactie toe
Pieter

Correctie

Een katholieke vesting - het Linnaeushof: architect Kropholler werd wel oud maar niet zo oud als het artikel aangeeft. Volgens Wikipedia leefde hij: Alexander Jacobus Kropholler (Amsterdam, 26 juli1881Wassenaar, 17 mei 1973).

mariondeboer-schreuder

linnaeushof

Op het linnaeushof geboren in 1947.Wij waren niet Katholiek gingen niet naar de clara fey school en ook natuurlijk niet naar de kerk. Pastoor Nolet was een aardige man net als de koster ...?Wij gingen gewoon om met de katholieke kinderen al waren er ook bij die beslist niet met ons mochten spelen.We kwamen zowel in de kerk om te helpen [geld bakjes ophalen]en bij doop trouwerij aannemen als in het klooster bij de nonnen.Nooit gezegd [je bent niet katholiek dus....]mag niet.Ook in de rumte onder de kerk bij de padvinders waren we te vinden.De processie.s om de kerk heen komen me zeker bekend voor.Het slaan van de klok hoorde je niet meer.Rozestraten was onze huisbaas.Ik heb er 20 jaar gewoond en een fijne jeugd gehad net als m.n zuster en broer.