Frits Slicht
Nachaliël (deel 2)
Twee bijeenkomsten hebben iets meer status dan de gebruikelijke Joodse feestdagen. De eerste (september 1928) is de aanwezigheid van Samuel met zijn koor bij de inwijding van de Linnaeusstraat – synagoge. In dit geval is ook de oppervoorzanger Maroko aanwezig. Deze synagoge is ontstaan vanuit de in verhouding toch wel kleine Joodse vereniging. Aanvankelijk ontstaan in de Watergraafsmeer, groeide de vereniging door de nieuwbouw van bijvoorbeeld de Transvaalbuurt. De Joodse bewoners van de Watergraafsmeer hadden al in het begin van de 20ste eeuw een kleine chewre – sjoel (vrij vertaald een verenigings synagoge). Lees hier: Over de Wandelende Synagoge!
Als Nachaliël wordt opgericht is het streven naar een eigen gebedsruimte al groot. Ik heb daar eerder over geschreven en ik verwijs daarom hier naar alle verhalen over de ze toch wel bijzondere Joodse vereniging. Uiteindelijk resulteert dit in de Linnaeusstraat Synagoge. Of en in hoeverre Nachaliël een doorslaggevende rol heeft gespeeld in de totstandkoming van deze synagoge is niet helemaal zeker, maar in ieder geval wel van grote invloed. Dit is de hyperlink naar de inhoudsopgave met alle verhalen over Nachaliël.
De tweede bijeenkomst is indrukwekkend. Het is een bijeenkomst aan de vooravond van een donkere periode. De onzekerheid over de toekomst onder de Joodse bevolking is groeiende en men heeft behoefte aan een samenzijn. Meerdere verenigingen organiseren bijeenkomsten, zo ook Nachaliël.
Gemeenteavond in de Linnaeusstraat Synagoge
Op dinsdag 4 september 1939 is er een grote “Gemeenteavond’ in de Synagoge aan de Linnaeusstraat. Eigenlijk had Samuel hier helemaal niet hoeven te zijn. Maar omdat van het kwartet dat gewoonlijk in deze synagoge zingt een aantal leden is gemobiliseerd, doet nu het Amsterdams Joodse Koor de dienst. De dienst heeft een plechtig karakter, geheel in overeenstemming met, zoals het NIW stelt, de ernst van de ‘naderende Joniem Nouroiem en het ontzettende van het wereldgebeuren’. Het gaat hier over de ‘Ontzagwekkende Hoge Feestdagen’: Rosj Hasjana en Jom Kipoer die tien dagen later plaatsvinden.
Speciale spreker op deze bijeenkomst is de Opperrabbijn, de heer L.H. Sarlouis. Hij heeft een lange beschouwing over ‘Onze houding in deze dagen’. Enerzijds een zeer lang religieus betoog, anderzijds een betoog over, inderdaad, het wereldgebeuren. Het hele artikel inclusief de woorden van de Opperrabbijn Sarlouis is te lezen via Het NIW van 08-09-1939.
Slechts een paar dagen later volgt de brief van Opperrabbijn Sarlouis, hieronder de brief zoals afgedrukt in het NIW. ‘Aan mijn Gemeenteleden’, bron het NIW van 13-09-1939 