Vis bakken in de schuur

Mijn vader haalde vrijdagmiddag na zijn werk de vers gebakken vis op.

Auteur: Henk Penseel
Indische Buurt
Sumatrastraat - 1981 .<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Sumatrastraat - 1981 .
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Vier kinderen, van wie de eerste twee stierven
De echte naam van oma Huisie was Helena Penseel - de Haas. Oma en opa Huisie werden zo genoemd, omdat ze in een benedenhuis woonden, Sumatrastraat 77. Ze verhuisden beiden begin vorige eeuw van Leiden naar Amsterdam, omdat mijn opa was ontslagen bij de Spoorwegen en hoopte in Amsterdam werk te vinden. Ze huurden een bovenwoning in de Grote Wittenburgstraat, achterin. Het was allemaal piepklein, want men woonde bijvoorbeeld twee hoog voor en twee hoog achter. Mijn oma en opa kregen vier kinderen, van wie de eerste twee stierven. Marietje overleed op vierjarige leeftijd aan buikvliesontsteking. En Wim kreeg bloedvergiftiging na een ongeluk met de tram die toen nog op de Wittenburgergracht reed. Twee zoons bleven over, mijn vader, Daan, en zijn jongere broer, Henk, naar wie ik werd vernoemd. Oom Henk werd later docent Nederlands en aardrijkskunde op het Ir. Lelylyceum aan de Keizersgracht. Mijn vader werd uiteindelijk bureauchef bij de sociale dienst. En hun benedenbuurjongen was Melle Oldeboerrigter, die later een beroemde schilder werd en lesgaf op de Rietveld Academie.

Niet praten over verlies van zoon en enige dochter
Terug naar de Sumatrastraat. Boven een klein dressoir in de huiskamer hing een fotootje van Marietje achter glas in een klein zilveren ovaal lijstje met daarin een blonde lok haar. En in de slaapkamer hing een uitvergroting van een zwart-wit foto van mijn vader en zijn broertje Wim, als ze respectievelijk ongeveer acht en zes jaar zijn. Zelden of nooit heb ik mijn oma en opa over het verlies van hun zoon en enige dochter horen praten. Terwijl ik me nu als (groot)vader het intense verdriet kan voorstellen wat ze gehad moeten hebben. Misschien dat de kleinkinderen die ze later kregen dat verdriet wat konden verlichten.

oliestelletje

oliestelletje

Alle rechten voorbehouden

Een pan met makreel of andere vis op het groene oliestelletje
Tot aan hun dood hebben ze in het benedenhuis gewoond. Ze hadden een kleine tuin waaraan ze niet echt aandacht besteedden. In het schuurtje daarentegen werd meer gedaan. Daar knutselde mijn opa. Hij repareerde geisers, plakte de banden van onze fietsen, repareerde schoenen, noem maar op. En elke vrijdag spetterde de olie in een pan met makreel of andere vis op het groene oliestelletje. Het was een vast ritueel dat daar vis werd gebakken, voor henzelf en voor ons thuis. Mijn vader haalde vrijdagmiddag na zijn werk de vers gebakken vis op. Het was een gewoonte die mijn oma en opa ook al hadden toen ze nog in Leiden woonden en meenamen naar de Indische buurt.

Alle rechten voorbehouden

1360 keer bekeken

7 reacties

Voeg je reactie toe
Co Wesseling

Reactie op foto Sumatrastraat

Op deze foto het stukje tussen Balistraat en Javastraat. Op de hoek van de Balistraat/Sumatrastraat een café.

Daarnaast met de overkapping het nummer 50 waar ik op de 3e etage ben geboren in 1942, net als mijn 2 jongere broers. Die zijn van 1949 en 1951. Uiteindelijk hebben we daar gewoond tot eind 1966. Het was niet groot, tenslotte sliep ik met mijn 1,85 m in een zijkamer die 1,75 m lang of breed was. De uitgebroken muur zorgde er voor dat mijn bed in de andere ruimte stak waar dus nog 4 personen moesten slapen. Vergelijk dat maar net de tegenwoordige ruimte in veel huizen.

Wij woonden boven een slagerij. Verder op deze foto in dit stukje nog boekhandel Wortel, een loodgieter, fruitzaak en sigarenwinkel.

Dat was het even voor nu.

Ger de Haas

Tante Leen en oom Willem

Hoi Henk, heel toevallig kom ik dit verhaal tegen omdat ik wilde weten of je zus nog leeft. Na al die jaren komt dit nu helemaal bij mij terug, niet de vis hoor, maar wel je oma en opa.  Ik was bij hun zeker op de woensdagen kind aan huis om naar de Verrekijker te kijken, want ze waren er snel bij met de zwart wit tv. Als Ajax voor de tv kwam liep het er storm en dan zaten we in rijen voor de tv. Soms ging ik met je opa mee naar Archipel om naar het korfbal te kijken. Zeker voor mijn moeder en mijzelf was het altijd een gezellig samenzijn bij hun in de Sumatrastraat. Nooit vergeten. 
Groet Ger

Chaja Penseel

Chaja Penseel

hai Henk,

wat leuk dit allemaal te lezen!

Zo leer ik mijn roots kennen!

Mijn opa(waar jij naar vernoemd bent) woonde na de Vechtstraat in de slaakstraat 

liefs

Henk Penseel

Aardrijkskundelereaar Penseel

Dag Olivier,

Leuk om te lezen, ook voor de kinderen van aardrijkskundeleraar Henk Penseel: Ernie en Els, die beiden eveneens in het onderwijs terecht kwamen, en Tine. Jouw oud-leraar had dacht ik ook schrijver Guus Luijters in de klas die alweer enige tijd de dagelijkse rubriek 'Klein Geluk' in Het Parool verzorgt. Mijn oom heeft ook Jip Golsteijn in de klas gehad, de bekende en enige jaren geleden overleden popjournalist van de Telegraaf. Hopelijk hebben de moderne aardrijkskundelessen van mijn oom bijgedragen aan de vorming van menig lyceïst.

Olivier Keegel

Aardrijkskundeleraar Penseel

Ook ik (Lely-lyceum 1964-1971) heb les gehad van aardrijkskundeleraar Penseel en heb er de beste herinneringen aan. Wij lieten tijdens de lessen de Aardrijkskunde voor wat 't was, dat stond allemaal begrijpelijk in allerlei boekjes. De lessen waren meer groepsdiscussies over allerlei (ook politieke) ontwikkelingen, meer richting maatschappijleer. Heel modern voor die tijd. Een verademing!

Henk Penseel

Aardrijkskundeleraar Penseel

Dag Mario,

mocht je mijn reactie lezen, jouw aardrijkskundeleraar Henk Penseel was dus mijn oom  en inmiddels overleden. Hij had al vroeg zijn vrouw verloren en heeft zijn zoon en twee dochters alleen opgevoed, eerst in de Vechtstraat en later in de Staalstraat. Daar kwamen mijn oma en opa hem regelmatig helpen. Oom Henk is mede-auteur van een jubileumboek van het Ir. Lely Lyceum. Dat heb ik op boekwinkeltjes.nl gekocht. 

En in de 2e Atjehstraat woonde ook de broer van mijn oma, ome Bert en tante Saar. Als jij daar ook woonde lag het eigenlijk meer voor de hand dat je naar het Van der Waals lyceum zou gaan dan helemaal in de binnenstad. Dank voor je reactie.

Mario Wormhoudt

Mijn aardrijkskundeleraar

Dank voor leuke verhaal. Woonde zelf in de 2de Atjehstraat. Heb 4 jaar aardrijkskundeles gehad van de heer Henk Penseel op het ir. Lelylyceum. Nooit geweten dat hij familie in oost had wonen. 

Mario.