Fiets langs de Kruislaan voorbij Station Sciencepark tot het eind en ga rechtsaf omhoog. Recht voor je en dichtbij aan de rechterkant zie je een drassige groenzone. Met veel begroeiing, ook riet. Het is het restant van een zgenaamd wiel. Een wiel is een restant dat overblijft na een dijkdoorbraak.
Dat is wat hier gebeurd is. In rampjaar 1672 trokken Franse legers van Lodewijk XIV ons land binnen en richtten die overal vernielingen aan. Abcoude werd in brand gestoken. De Hollandse Waterlinie moest ze tegenhouden; een brede strook water van de Zuiderzee tot onder Rotterdam. Daartoe werd ook de nog nieuwe Diemer- of Watergraafsmeer onder water gezet. Op de plek waar het Nieuwe Diep vlakbij was werd de dijk van de polder doorgestoken, zodat het soms onstuimige water de polder in kon. En breed was de opening die zo gemaakt werd niet. Met grote kracht stroomde het water de polder in. Er kwam een diep gat. De Meer stroomde vol. Maar de Fransen werden bij Muiden efficiënt tegengehouden. En het ging nog vriezen ook… Hoe het ook zij, het werkte. Later gooide stadhouder Willem III ze het land uit. De Watergraafsmeer was pas na 8 jaar droog; 2 zware stormen! En ijskoude winters.
Op een mooie en beroemde kaart van de Meer van 1725 zie je op die plek een slurfje water, dat is het wiel. Het is dus nooit helemaal weggeweest, al lag daar ook de maalkom van het vroegere Oosterringdijkgemaal, een mooi Amsterdamse Schoolgebouw.
Ik stel voor er een groenvoorziening van te maken met als naam: HET WIEL VAN 1672.
Jan Dijk
