Het koffiehuis van Mustafa Cinar is een mix van modern en ouderwets. Modern zijn de drie grote tv schermen en de computers waaraan geïnternet kan worden. Ouderwets zijn de donkerrood fluwelen kleedjes over de eikenhouten tafeltjes. En...... het feit dat er alleen mannen komen. Als het aan Mustafa lag zou dat wel eens mogen veranderen. Wat hem betreft zijn vrouwen meer dan welkom.
Ondernemend
Mustafa Cinar(1957) is in 1975 naar Nederland gekomen. Eerst werkte hij zeven jaar in de bouw. Vervolgens werkte hij zich op bij de Gemeente, van straatveger tot opzichter. 'Hoe hij zo goed Nederlands heeft geleerd?' vraag ik hem. 'In het begin kende ik geen woord Nederlands. De jongens op mijn werk plaagden mij maar ze schreven ook als ik er om vroeg Nederlandse woorden op'. Mustafa was niet alleen leergierig maar ook ondernemend. Hij begon in 1991 met een leerboetiek in de Javastraat 113. Die liep goed totdat men op de Zwarte Markt in Beverwijk zijn leren jassen voor inkoopprijs ging verkopen. De slagerij die er vervolgens in kwam en die ook van hem was, werd door zijn vader en zijn neef gerund totdat zijn vader weer terug naar Turkije ging. Nu bezit Mustafa naast het koffiehuis alleen nog maar de bakkerszaak Kapadokya. Schuin tegenover het koffiehuis. Als ik op zoek naar Mustafa de bakkerij binnenloop, roept een jonge vrouw die achter de toonbank staat: 'Pappa, waar ben je?' zodat ik in eerste instantie denk dat zij zijn dochter is. 'Pappa is de naam voor een oudere man' zegt Mustafa lachend. Behalve zijn nichtje staat ook zijn vrouw in de zaak.
Formulieren invullen
'De broers van Cinar', dat is de vertaling van de naam Cinar Kardesler, maar, het was niet zijn broer, maar zijn neef waarmee Mustafa het koffiehuis begon. Na zeven jaar moest zijn neef terug naar Turkije omdat hij niet de benodigde verblijfsvergunning kreeg. In de tijd dat zijn neef overdag nog in de zaak stond, kwam Mustafa alleen 's avonds naar het koffiehuis. Omdat hij de Nederlandse taal prima beheerst vulde hij voor de bezoekers allerlei formulieren in en schreef hij brieven aan instanties. Dat was in de tijd - tot voor tien jaar geleden - dat het nog heel erg druk was in het koffiehuis. Veel Turken zijn vanuit de Indische buurt naar West vertrokken. Hij kan zo wel dertien gezinnen opnoemen uit de Javastraat die daar inmiddels wonen. Zijn koffiehuis telt 160 vierkante meter en hij betaalt daar 2900 euro voor aan de Alliantie. 'Nu moet ik er bijna op toeleggen', zegt hij, 'maar toen verdiende ik goed'.
Electrische theemachine
In het koffiehuis komen overdag vooral oudere mannen die Turkse thee drinken en spelletjes spelen, zoals kaarten. Vrouwen zul je er niet vinden. In geen enkel Turks koffiehuis. Op zondagmiddag als ik langs kom ben ik dan ook de enige vrouw. Ik kom in gesprek met Hakan. Vroeger, toen hij nog in de Indische buurt woonde, ging hij altijd met zijn oom naar dit koffiehuis. Op zijn zestiende verhuisde hij naar West, maar af en toe kan hij het niet laten en keert hij terug naar zijn oude buurtje. Hij rookt een sigaretje. Er is wel een rookvrijgedeelte geweest maar toen niemand zich stoorde aan de wet heeft ook Mustafa het roken weer toegestaan. 'Maar er mag hier niet geblowd worden' zegt Hakan. 'Dat is bij ons Turken een taboe'. Hij vertelt dat in West in de Marokkaanse koffiehuizen wel geblowd wordt 'maar bij ons wordt weer gedronken'. We staan in het achterste zijgedeelte, waar op een groot scherm de Turkse voetbalcompetitie half gadegeslagen wordt door de kaartende tafeltjes. Het koffiehuis telt maar liefst drie grote televisie schermen. 'Zodat er geen ruzie ontstaat' zegt Hakan 'dan kan iedereen naar iets anders kijken'. Dat klopt. Toen ik binnenkwam zat een man in zijn eentje naar een discussie programma te kijken. Mustafa vertelt dat hij vroeger ook köfte serveerde, maar tegenwoordig zet hij zijn bezoekers als zij honger hebben een broodje kaas voor. Met een Hollands kopje koffie. Turkse koffie maakt hij niet meer. Wel heeft hij een elektrische theezetapparaat. Dat is geweldig handig als het koffiehuis vol zit en hij het ene na het andere glas thee moet rondbrengen.
Alle geloven welkom
Met de oudere bezoekers die hij vaak al lang kent, heeft hij een speciale band opgebouwd. Mustafa heeft van begin af aan duidelijk gemaakt dat iedereen, van welk geloof dan ook, in zijn koffiehuis welkom is. Een tijd geleden overleed een bezoeker die christen was. Mustafa wilde niet alleen de begrafenis maar ook de kerkdienst bijwonen. Uit respect. Eerst heeft hij de hodja, de voorganger in de moskee, gevraagd of hij dat eigenlijk wel van zijn geloof mocht. Maar die zei dat er niets op tegen was een ander godshuis te betreden. Toen hij de kerk binnenkwam, werd hij door iedereen heel hartelijk vervelkomd.
Echt multiculti
Mustafa heeft nog wel een wens. De Javastraat heeft elk jaar versierde etalages met Sint Nicolaas en met de Kerstdagen hangt er kerstverlichting. Waarom ook niet iets tijdens Ramadan gedaan? Bijvoorbeeld door een tent in de straat te zetten, waar mensen die niet veel hebben, gratis kunnen eten. Dat gebeurt in Turkije en hij heeft gehoord dat het ook in Duitsland gebeurt. 'En natuurlijk', zo benadrukt hij 'zijn er nog andere geloven'. Als die ook hun feestdagen gaan vieren is dat alleen maar een verrijking. Dan pas is de Javastraat echt multiculti!
