De Joodse bewoners van de Bredeweg (2)

Auteur: Paul Welling Paul Welling

Ik herinnerde me de verhalen die in mijn jeugd op de Bredeweg in Amsterdam Oost verteld werden over de Joodse bewoners, die voor en tijdens de oorlog op de Bredeweg woonden.Ik vroeg me af wie dat geweest zijn en wat er van hen terecht is gekomen.

Marianne Zeelander, foto Joods monument

Marianne Zeelander, foto Joods monument

Bredeweg 38 boven

Meer dan 38 jaar woonden Nochem Zeelander, Schoontje Zeelander-Bendien en hun dochters Sara en Marianne op de Bredeweg. Nochem en Schoontje hebben nog twee kinderen gehad. Van hen overleed dochter Sophie op 2 mei 1935 en zoon Isaac op 30 januari 1936.

Briljantslijper Nochem van 22 maart 1876 was een zoon van Meijer Nochem Zeelander en Saartje Nias. Hij trouwde op 27 juni 1901 met de 33-jarige Schoontje Bendien, een dochter van Isaac Levie Bendien en Vrouwtje de Levita.

Schoontje Bendien overleed kort na de Duitse inval t.w. op 22 juli 1940. Dochter Sara Zeelander van 6 mei 1902 was van beroep assistent-accountant. Zij heeft haar hele leven bij haar ouders gewoond. Op 9 juli 1943 werd zij in Sobibor vergast, zij was toen 41 jaar. Marianne Zeelander kwam in Amsterdam ter wereld op 13 november 1904. Ook zij bleef haar hele leven bij haar ouders wonen. Marianne verdiende de kost als onderwijzeres aan de Joodse school in de Jekerstraat. Marianne werd, evenals haar vader, op dezelfde dag als haar zuster Sara vermoord in Sobibor

 

Nu naar de oneven zijde van de Bredeweg

Bredeweg 3  I hoog

Op dit adres woonden Mozes Lessing en zijn echtgenote Dina Deen. Mozes zag het eerste daglicht op 1 december 1910. Zijn ouders waren Isaac Lessing en Catharina du Mosch, die ook op de Bredeweg woonden. Toen Mozes op 27 april 1929 op moest voor de dienstkeuring woonde hij nog in de Retiefstraat en was hij bakker van beroep. Omdat hij platvoeten had, werd hij voorgoed afgekeurd voor de dienst. Ten tijde van de oorlog stond hij geregistreerd als fabrikant. Mozes trad op 10 oktober 1934 in het huwelijk met Dina Deen, een dochter van Elias Deen en Sara Lessing. Dina werd geboren in Amsterdam op 22 april 1910. Mozes en Dina kwamen beiden om in Sobibor op 16 april 1943.

 

Bredeweg 3 2 hoog

Op de bovenste woning op het adres Bredeweg 3 woonden Elias Deen en Sara Lessing. Zij waren de ouders van de hierboven genoemde Dina Deen. Elias Deen, zoon van Levie Jozeph Deen en Margaretha Zomerplaag en geboren op 26 september 1882, stond geregistreerd als koopman en werkman in de diamantindustrie. Hij stapte in het huwelijksbootje op 30 november 1905 in Amsterdam met Sara Lessing. Sara, die geboren werd op 13 juli 1880, was een van de zes kinderen van David Lessing en Natje Nebig. Elias en Sara kregen in totaal vier dochters. Dochter Anna trouwde met Nathan Peeper in 1934. Zij kregen een dochter. Het hele gezin werd in Sobibor vergast. Dochter Esther overleed op 17-jarige leeftijd op 3 maart 1935. Dochter Margaretha overleefde de oorlog en stierf in 1992. Zij was toen 85 jaar oud.

 

Bredeweg 5 1 hoog

Hier woonde het gezin van Salomon Pimontel. Vertegenwoordiger Salomon van 18 augustus 1897 was een zoon van Emanuel Pimontel en Rebecca Frank. Salomon gaf zijn ja-woord aan de uit Leeuwarden afkomstige Rika van Kleef op 22 februari 1919. Het stel kreeg drie kinderen, van wie alleen dochter Betsy, geboren op 30 maart 1920, door de Duitsers werd vergast in Sobibor op 16 juli 1943. Haar ouders en beide broers overleefden de oorlog. Na de oorlog vertrok broer Louis als eerste naar Israël. Salomon Pimontel en Rika van Kleef volgden in 1951. Ook Emanuel Pimontel emigreerde naar Israël.

lees verder:De Joodse bewoners van de Bredeweg, deel 3

Alle rechten voorbehouden

435 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Bredeweg 6, foto Joods Monument

Bredeweg 6, foto Joods Monument

Nachem Zeelander, foto Yad Washeem

Nachem Zeelander, foto Yad Washeem

2 reacties

Voeg je reactie toe
Ron Hoffman

Nr.28

Ik heb maar een maand of twee, als 13jarige ingewoond op de eerste etage van nr. 28 .

In juli 1950 werd ik met vader en moeder vanuit de haven van Rotterdam, waar wij waren ontscheept, als laatsten uit de bus van de Rott.Lloyd op de Bredeweg gedropt.  Wij kregen daar twee kamers met gebruik van keuken. Waarom ik dit schrijf, is vanwege het feit dat in de kamer die door schuifdeuren van onze kamer was gescheiden, een oude Joodse mevrouw woonde. Haar naam, als ik dat goed spel was: Gonzales Lopez. Mijn ouders zijn teruggegaan naar het nieuwe Indonesië en ik werd bij een kostgezin ondergebracht. Daarna heb ik over mevr. Gonzales nooit meer iets vernomen.

Over het lot van de Joden tijdens WOII had ik toen nog nooit iets vernomen. 

 

 

 

Eric v/d Wal

Jooodse mensen op de bredeweg

Hartelijk dank voor deze bijlage.  Goed om dit even te herinneren.  Ik heb dezelfde study gedaan over Joodse families op de Bredeweg, omdat mijn (niet-Joodse) grootmoeder en tantes gedurende de oorlog op nummer 27 woonden, en er Joodse mensen hebben ondergedoken.

Mijn grootvader is in 1940 overleden, net voor de oorlog. Een van mijn tantes was een huisarts met haar praktijk in de Transvaal buurt.  Zij kende daardoor veel joodse patienten, die ze probeerde te helpen.  Mijn andere tante werd een koerierster in het verzet, terwijl een onderduiker in hun huis (die na de oorlog mijn oom werd) er stencils drukte voor de krant Trouw.

Er waren inderdaad nog meer joodse mensen op de Bredeweg in 1940:

Nummer 17 Huis: Gezin Isaac Lessing (twee mensen; allebei vermoord).           

Nummer 25 Huis: Gezin Moses Konijn. (twee mensen; allebei vermoord).  Dit waren buren van mijn grootmoeder.                                                                         

Nummer 31 boven: Gezin Nathan Polak.

Nummer 35 Huis: Gezin Joseph van Aalst.

Nummer 37 Huis: Gezin Lydia Wald-Klein, en Mr Salomon Belifante (misschien familie van de beroemde verzets strijdster, Frida Belifante).

Nummer 37 boven: Gezin Jozef van Sijes.

Nummer 41 boven: Gezin Salomon Batavier.

 De Bredeweg was inderdaad een bolwerk van Joodse families voor de oorlog.  Helaas is dat allemaal verdwenen.