Eerste jaren van Sarphatischool

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Sarphatistraat
Fragment! Buurt W, 3e blad. Schaal 1:1.250. Met de huisnummering van 1875. Het kaartbeeld werd door de Dienst der Publieke Werken aangeleverd bij uitgever J.C. Loman jr die de atlas in Den Haag liet drukken J. Smulders & Co. In manuscript werd het Liernurstelsel (het vroegere rioolstelsel) toegevoegd. Dit was in gebruik was tot 1906. Oriëntatie: noordnoordwest boven. Opgeplakt papier tussen Nieuwe Achtergracht tot Muidergracht, Sarphatistraat tot Roeterstraat. En tussen Sarphatistraat en Nieuwe Singelgracht. Vervaardiger: Loman jr., J. C. (Jan; 1825-1897), Smulders & Co, J. Datering is 1876 – 1906. Collectie Stadsarchief Amsterdam: negentiende-eeuwse buurt atlaskaarten.

Fragment! Buurt W, 3e blad. Schaal 1:1.250. Met de huisnummering van 1875. Het kaartbeeld werd door de Dienst der Publieke Werken aangeleverd bij uitgever J.C. Loman jr die de atlas in Den Haag liet drukken J. Smulders & Co. In manuscript werd het Liernurstelsel (het vroegere rioolstelsel) toegevoegd. Dit was in gebruik was tot 1906. Oriëntatie: noordnoordwest boven. Opgeplakt papier tussen Nieuwe Achtergracht tot Muidergracht, Sarphatistraat tot Roeterstraat. En tussen Sarphatistraat en Nieuwe Singelgracht. Vervaardiger: Loman jr., J. C. (Jan; 1825-1897), Smulders & Co, J. Datering is 1876 – 1906. Collectie Stadsarchief Amsterdam: negentiende-eeuwse buurt atlaskaarten.

Inwoning

De school is amper van start gegaan of er komen al ‘inwoners’. Het gaat om de Openbare Werk- en Leerschool voor Meisjes. Zij krijgen de lokalen op de bovenste verdieping. Deze schoolvorm kende al een geschiedenis vanaf 1808 als de curatoren van de Stadsarmenscholen van Amsterdam twee van dergelijke opleidingen voor meisjes openden. De scholen waren bedoeld voor meisjes die de lagere school met lof hadden verlaten en nog meer vorming wensten. De beiden scholen kregen ook een naam: school ‘Letter A’ en school ‘Letter B’.

Bron: Museum pakhuis koophandel   

Schoolinspectie

In Amsterdam werden de lagere scholen op regelmatige basis bezocht door of onder toezicht van de Inspecteur voor het Lager Onderwijs. In 1878 ging het om de Plaatselijke Schoolcommissie. In het Algemeen Handelsblad verscheen een verslag van haar bevindingen. Zo werd geconstateerd dat het ‘willekeurige verzuimen’ op bijvoorbeeld de Sarphatischool groot was. Op de Sarphatischool was het verzuim 1047 op een bevolking van in totaal 168 kinderen. Verzuim wegens arbeid werd dit genoemd. De constatering van dit ‘ontrouwe schoolbezoek’ was aanleiding om dit nader te onderzoeken. 

(aanvulling Frits: helaas is niet precies duidelijk wat er werd bedoeld met ‘verzuimen wegens arbeid’ of ‘willekeurig verzuimen’)

Kou maakt warm

Foto van Het Emma Kinderziekenhuis, Sarphatistraat 102-104. Vervaardiger: Jager, A. (uitgever), Gebroeders Douwes (uitgever) uit de  Collectie van het Stadsarchief Amsterdam: kabinetfoto's, datering ca. 1875.

Foto van Het Emma Kinderziekenhuis, Sarphatistraat 102-104. Vervaardiger: Jager, A. (uitgever), Gebroeders Douwes (uitgever) uit de Collectie van het Stadsarchief Amsterdam: kabinetfoto's, datering ca. 1875.

In de winter van 1879 komt de Sarphatischool op een positieve manier in het nieuws. Het Algemeen Handelsblad van 28 december 1879 schrijft een kort maar mooi verslag over de school onder de kop KOU MAAKT WARM: Ziedaar een stelling, die wij kans zien te verdedigen. Wie er aan twijfelt of zij juist is, ga maar eens na, wat er in deze winterdagen al niet geschiedt voor hen, die gebrek lijden! Kou maakt de harten warm, en de hoofden vindingrijk. Het is verkwikkend om te zien, wat men zich een moeite geeft om plannen uit te denken, die allen één doel hebben: leed te verzachten, zoo mogelijk te voorkomen. 

Wij vernamen heden iets, dat navolging verdient. Vlak tegenover het Kinderziekenhuis staat de Sarphatischool, Burgerschool 1ste klasse voor meisjes, onder de leiding van mej. Opzoomer. Verleden Maandag werd de directrice van het Kinderziekenhuis uitgenodigd in die school te verschijnen, en toen zij er kwam vond zij een aangename verrassing: de meisjes hadden een tal van kledingstukken vervaardigd voor de zieke kinderen van de overzij, en in tegenwoordigheid van twee leden der plaatselijke schoolcommissie, mrs. Hartogh en Willeumier, werden deze voorwerpen aan de directrice ter hand gesteld. Hoe welkom was die gave! Daargelaten wat de inrichting zelve nodig heeft, wil zij aan de herstelde kinderen, die vaak schier alles ontberen, zoo gaarne iets mede geven voor kleding. Een gave als deze stelt haar hiertoe in staat. Wij blijven er bij: kou maakt warm. Wordt er veel geleden, er wordt ook veel blijk gegeven van diep gevoelde sympathie.”

Op de kaart is het (Emma) Kinderziekenhuis aangegeven met een A en werd ten tijde van het maken van de kaart nog Rijkshospitaal genoemd.

Terug naar de inhoudsopgave

Alle rechten voorbehouden

52 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe