Splitsing of niet, de kwaliteit staat als een huis

Dat duidelijkheid ontbreekt, blijkt wel als in november 1931 Chaim Weizmann naar Nederland komt om een lezing te geven in het Concertgebouw. In eerste instantie stond het Koor van de Grote Synagoge op het programma om enkele toepasselijke liederen te zingen. Later wordt dit hersteld en gaat het over het Amsterdamsche Joodsche Koor. Mogelijk heeft iemand vanuit het Kerkbestuur een waarschuwende vinger opgestoken. Hoe dan ook, er was grote belangstelling, ook vanuit andere delen van het land. Als Weizmann het podium betreedt, wordt ter ere van hem het ‘Hatikwo’ (tegenwoordig gespeld als Hatikwa of Hatikvah en inmiddels het officiële volklied van de staat Israël) aangeheven. Dr. Weizmann is niet de enige spreker, één van de andere sprekers is Henri Polak.

Of het nu gaat om het koor van de Grote Synagoge of het Amsterdamsche Joodsche Koor, het blijft dezelfde kwaliteit. Zodra het optreden maar even buiten de synagogale paden gaat, gebruikt men de naam: Amsterdamsch Joodsch Koor. Helemaal afgescheiden is het pad nu ook weer niet. Een optreden in het Nederlandsch Israëlitisch Ziekenhuis kan wel onder de vlag van het Koor van de Grote Synagoge. Maar uitzendingen via de radio, die gaan allemaal onder het vaandel van het Amsterdamsche Joodsche Koor.

Maar waar liggen de grenzen voor Samuel persoonlijk?

Hij is ook dirigent van het koor van een aantal socialistisch georiënteerde koren (Kunst en Strijd bijvoorbeeld en Morgenrood uit Bussum). Blijkbaar wordt dit gewoon toegestaan. Of het te maken heeft met de verdiensten die Samuel heeft als koordirigent bij de Grote Synagoge is niet duidelijk. Mogelijk waren die zo laag of beperkt, dat Samuel wel moest bijverdienen. Het hem weigeren was een optie, maar dan verloor men wel een zeer begaafde koorleider. Minder moeite had men met het ontslaan van één der koorleden. Niet de minste overigens, het gaat hier om Machiel Gobets. Niet dat die op de barricade van het socialisme stond, hij zong ‘ander repertoire’ (denk aan opera) en ook nog eens op zaterdag. Dat hij ook nog eens een zijrelatie had bij wie hij twee kinderen verwekte, het sprak zeker niet in zijn voordeel. Hij kon eenvoudiger worden vervangen, daarbij men had in Jo Rabbie een zeer talentvolle solozanger.

Formeel is er nooit echt een scheiding uitgesproken voor zover ik weet. Daarom blijft het soms onduidelijk, ook voor de niet-joodse kranten. Maar ook als er een jubileumfeest is in 1933. Het Koor Kunst en Strijd bestaat 12 ½ jaar en onder de bezielende leiding van Samuel is het koor enorm gegroeid. Op de feestavond is ook een delegatie namens het ‘Joodsche Koor’. Of de heer Staal die de gelukwensen overbracht, ook namens de N.I.H.S. heeft gesproken is niet duidelijk, maar niet waarschijnlijk. Niet waarschijnlijk, omdat de N.I.H.S. toch al niet gelukkig was met het optreden van ‘haar Koor’ buiten de synagogale omgeving. Maar zeker weten zullen we het waarschijnlijk nooit, het kan ook aan de krant ‘Het Volk’ liggen die ook niet meer weet ‘om welk Joods koor het nu eigenlijk gaat’.

Terug naar de inhoudsopgave