Samuel Englander – Opleiders en voorbeelden (1911 – 1927)

Het grote voorbeeld is:

Victor Schlesinger (geboren in 1883) is van Hongaarse afkomst en in 1908 gekozen tot voorlezer van de Rapenburgerstraat synagoge. Hij is tot 1923 in Nederland gebleven. In dit jaar wordt hij benoemd tot ‘obercantor’ in Manchester. Daarna is hij vanuit Manchester Het Koor van de Grote Synagoge en het Amsterdamsche Joodsche Koor blijven volgen. Als Samuel Englander met zijn koor in Engeland is, heeft hij hen kort voor de uitvoering bezocht en toegesproken. Op 13 november 1939 is Schlesinger betrokken bij een auto ongeluk. Een dag later overlijdt hij aan een hartverlamming.

Praktijkleraren

Voor zover bekend, heeft Samuel geen officiële conservatorium opleiding gehad. Hij is, dat is mijn inschatting, zoals het ook ging bij zijn opleiding tot diamantbewerker: ‘in de leer gegaan’. In het al eerder gememoreerde artikel uit De Vrijdagavond uit 1926 zegt hij daar iets over. Hij vertelt dat hij vijf jaar harmonie- en compositieles heeft gehad van Israël Olman.

Israël Olman (1883 – 1968) is begonnen als violist hij speelt ook piano. Hij volgt enige jaren lessen compositie. Zo rond de eeuwwisseling richt hij zich op een carrière als koordirigent. In die hoedanigheid krijgt hij de leiding over het Portugees-Israëlitische koor Santo Serviçio. Hij componeert zowel synagogale muziek als werken voor socialistische koren. Hij is daarmee niet alleen een belangrijke compositie leraar voor Sam, hij is ook een inspiratiebron. Want ook Sam zal in zijn verdere loopbaan zowel synagogale koorliederen als socialistische liederen blijven uitvoeren. Beiden hebben een verbintenis met de arbeidersbeweging.

Samuel en Santo Serviçio

Net als zijn leraar Olman is Samuel enige tijd dirigent van Santo. Het bestuur van de Vereniging Santo Serviço heeft Samuel benoemd tot ‘tijdelijk Directeur hunner vereniging’ (bron: het NIW van 23-11-1928). De reden voor zijn benoeming is de ziekte van de jonge directeur: Abraham Aletrino. Hij zal overigens niet meer terugkeren. Aletrino overlijdt nog geen jaar later op 24-jarige leeftijd in het Portugees - Israëlitisch Ziekenhuis.

Het is opvallend omdat Samuel natuurlijk al jaren lang dirigent is bij de Nederlands Isr. Hoofdsynagoge. Dit koor, Santo Serviço, is van de Portugees Israëlitische Gemeente (PIG). Het lijkt een wat moeilijke combinatie, maar kijkend naar de familieachtergrond van Samuel ligt dat wel een stuk genuanceerder. De moeder van Samuel, Lea Rimini is van Sefardische afkomst. Toch zal het voor het PIG een moeilijke stap zijn geweest om iemand die ook nauw of direct betrokken is bij de ‘andere stroming’, die van de Asjkenazisch, te vragen om hun koor te leiden. Dit koor van de PIG is ook geen jong of nieuw koor. Santo Serviço bestaat al sinds 1886.

Overige leraren

Ten tijde van het eerder genoemde interview in 1926 heeft Samuel ook les van juffrouw Bertha van Ancum. Zij adverteert als concertzangeres en lerares in zang en spreken. Van haar krijgt hij zangles. Ook van Frederik Roeske, uitnemend koorleider en pedagoog, krijgt hij les. Tenslotte is er nog Ies Bos die hem pianolessen geeft.

Terug naar de inhoudsopgave