Een eerste ‘leidende rol’, dirigent van een kinderkoor

Een aantal jaren later (1911?) wordt Sam Englander genoemd als voorzanger en leider van het kinderkoor van de vereniging Bachoerei Sjangarei Tsion (Vereniging ter bevordering van de Thorastudie onder de Joodse jeugd, adres: Valkenburgerstraat 195).

Uit een melding in het NIW van 19 april 1912 valt af te leiden dat op dit adres een ‘synagogaal lokaal’ was gevestigd, later ook wel ‘gewre lokaal’ genoemd. (NB: de naam van joodse verenigingen worden regelmatig anders gespeld, plus veel verenigingen hebben gelijksoortige namen!)

Volgens diverse bronnen zou Sam dit al op vijftienjarige leeftijd hebben bereikt. Helaas klopt dit niet. Dit blijkt uit het feit dat op 25 februari 1919 het vijfjarig jubileum wordt gevierd (Bron: NIW van 21-02-1919). De feestelijke ‘propaganda bijeenkomst’ ter gelegenheid van dit jubileum vindt plaats in Gebouw Odeon aan de Singel 460. Als in 1914 de vereniging Bachoerei Sjangarei Tsion wordt opgericht, dan is Samuel al achttien jaar oud (Bron: NIW van 10-07-1914). Wel is hij al vanaf het begin, de oprichting, betrokken bij Bachoerei.

In juni 1920 wordt Sam benoemd als directeur van het zangkoor van deze vereniging. Voor zover ik kan nagaan, wordt met directeur meestal dirigent bedoelt. Wat wel klopt, is dat Samuel op vijftienjarige leeftijd heeft opgetreden voor Sjier Chodosj. 

Optreden in de Watergraafsmeer

In augustus 1918 treedt hij (naam gespeld als ‘Engelander’) voor genoemde vereniging op. Het gaat om een tuinfeest in de tuin van Café Oost-Indië in de Watergraafsmeer. Bijzonder daarbij is, dat hij hier optreedt samen met vader en zoon Gobets en de twaalfjarige Louis Nieweg. Drie zangers die allen deel uitmaakten (of zouden gaan maken) van het Koor van de Grote Synagoge. Sam wordt hier vooral een getalenteerd pianist genoemd (bron: NIW van 23-08-1918 ). Hij is, zo blijkt uit dit artikel, op dat moment ook al dirigent van het Koor van de Grote Synagoge! 

Samuel is Victor Schlesinger altijd dankbaar gebleven voor zijn advies. Niet alleen voor dit advies, vooral ook voor de manier waarop hij hem heeft verder geholpen heeft. Hij schrijft een heel dankbaar In Memoriam na het overlijden van zijn leraar. 

Een fragment: “MIJN „in memoriam" van Gazzen Schlesinger zou niet volledig zijn, als ik niet tevens daarbij mijn eersten leeraar, mijn onvergetelijken vriend, mijn trouwen raadsman, mijn vaderlijken mentor zou gedenken. Tijd noch afstand konden afbreuk doen aan de grenzenlooze belangstelling, waarmede hij van de resultaten van mijn werk kennis nam, aan de innige genegenheid, waarmede hij lief en leed met mij deelde.”

Met tot slot: (….) “GAZZEN SCHLESINGER is niet meer. Een Joodsche prachtfiguur, een artist van voorname allure, een trouw vriend en edel mensch is heengegaan. Wij gedenken hem in eerbiedige liefde. In weemoedige dankbaarheid.

Zeiger Tsaddik liwrogo.

S.H. ENGLANDER.”

(Bron: NIW van 01-12-1939)

Terug naar de inhoudsopgave