Het verhaal van Eliazer Englander

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Nieuwe Kerkstraat 10

Eliazer Englander is geboren op 18 april 1886 en het oudste kind van Nathan Englander en Lea Englander-Rimini. Hij is het eerste kind dat in leven blijft. Lea heeft in 1886 dan al drie kinderen moeten begraven, waaronder de eerstgeborene die ook de naam Eliazer had gekregen.

SAA, Inv. Nr. 10040 – Archief van de Dienst Bouw- en Woningtoezicht: kaarten, schaal 1:1000, nummer 183 (vernieuwd 1932)

SAA, Inv. Nr. 10040 – Archief van de Dienst Bouw- en Woningtoezicht: kaarten, schaal 1:1000, nummer 183 (vernieuwd 1932)

Eliazer is werkzaam geweest als diamantwerker. Ik heb geen leerlingenkaart van hem gevonden, wel een lidmaatschapskaart van de ANDB. De naam is overigens gespeld als Engelander, maar het gaat wel degelijk om Eliazer, zoon van Nathan. Uit zijn lidmaatschapskaart blijkt dat hij in Het Vak heeft gewerkt tussen 1911 en eind 1922. In de laatste jaren, 1920-1922, was hij voornamelijk werkloos.  

Overigens is hij ook werkzaam geweest als elektricien. Zowel zijn gezinskaart als het militieregister bevestigen dit. Het militieregister vermeldt ook zijn lengte, hij was 1 meter 63 cm. Hij wil worden vrijgesteld van de dienst vanwege lichamelijke gebreken, maar deze worden niet nader gepreciseerd. Hij wordt echter wel ‘voor den dienst aangewezen’ (per 28 december 1905), maar nergens ingedeeld.

Op 23 april 1914 is hij in Zaandam getrouwd en wel met Veronika Braadbaart (van beroep: vroedvrouw, geboren in Dordrecht). Zijn broer Jacques en zijn zuster Esther zijn overigens ook in Zaandam getrouwd, niet vanwege de romantische omgeving. Trouwen in Zaandam was gewoon, net als trouwen in Weesp, goedkoper. Hoewel er geen scan van een huwelijksakte is, geeft de website WieWasWie aan dat hij werkzaam was als diamantzager. Hij heet zijn opleiding tot diamantbewerker dus tussen 1905 en 1914 afgerond. Waarom hij stopt als diamantbewerker (voortdurende werkloosheid of om een andere reden), is niet bekend. Op 23 november 1922 wordt hij ‘geschrapt als lid’, wegens 2 lid art 6. De achtergrond van het schrappen en de betekenis van genoemd artikel zijn mij onbekend.

Het gezin van Eliazer en Veronika heeft lange tijd in de Nieuwe Kerkstraat gewoond, op nummer 10 I. Vanaf hun huwelijk tot 25 mei 1937. Zijn ouders hebben in het begin van hun huwelijk ook in deze straat gewoond. Maar gezegd moet worden dat het gezin Nathan Englander op meerdere adressen heeft gewoond. Na het overlijden van vader Nathan komt zijn moeder inwonen in de Nieuwe Kerkstraat 10 I.

Bron De Joodsche Prins (datering in het jaar 1913).

Bron De Joodsche Prins (datering in het jaar 1913).

Bijzonder

Op nummer 10 in de Nieuwe Kerkstraat zat lange tijd ook een kleine synagoge en wel die van de vereniging Ner Mitswa Wethora Our (op de nummers 10 – 14). Voor zover valt na te gaan moet het gezin boven de synagoge hebben gewoond. Van deze kleine synagoge is nietzo  heel veel bekend.

Statuten (de aanhef) van de vereniging Ner Mitswa Wesourah Our in de Nederlandsche Staatscourant van 01-03-1884

Statuten (de aanhef) van de vereniging Ner Mitswa Wesourah Our in de Nederlandsche Staatscourant van 01-03-1884

In 1925 schreef E.S. Hen een overzichtsartikel over klein huis- en chewre sjoelen (Chewre = vereniging):

“Een van de meest bloeiende en meest bezochte chewresjoelen is die van de vereeniging „Neir Mitswoh Wesouroh Our". 't Zou mij te ver voeren, hier de lotgevallen van deze vereeniging in den breede te memoreeren. Volstaan wij met te vermelden, dat het fraaie gebouw aan de N. Kerkstraat, waarin de sjoel thans gevestigd is, het derde lokaal in de zelfde straat is, dat de vereeniging, sinds haar stichting betrokken heeft. Bekende leeraren aldaar waren wijlen A. Sajet en B. v. d. Velde. Thans fungeert als zoodanig Rabbijn Salomons. Van de gazzoniem, die daar dienst gedaan hebben, vermelden wij wijlen de h. h. M. de Brave, Linnewiel, Ph. de Paauw en M. Bolle.”

Bron: Het NIW van 14-08-1925

Terug naar de inhoudsopgave

Alle rechten voorbehouden

232 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Interieur Synagoge Nieuwe Kerkstraat, bron: NIW 14-08-1925

Interieur Synagoge Nieuwe Kerkstraat, bron: NIW 14-08-1925

Interieur Synagoge Nieuwe Kerkstraat, bron: NIW 14-08-1925

Interieur Synagoge Nieuwe Kerkstraat, bron: NIW 14-08-1925

Nieuwe Kerkstraat 10-14, huidige situatie. Foto: Frits Slicht.

Nieuwe Kerkstraat 10-14, huidige situatie. Foto: Frits Slicht.

Geen reacties

Voeg je reactie toe