- Viaduct Eerste van Swindenstraat-Javastraat. Er is daar nu een klein lichtkunstwerk aan de kant van de van Swindenstraat. In dit viaduct is een plaquette aanwezig: 2 spoorbomen die met de blote hand worden geopend; ook zie je daarin het embleem van de spoorwegen, dat verder nog te zien is bovenaan op een wandschildering in het Amstelstation en sinds kort weer op het dak van het Centraal Station; een treinwiel tussen vleugels.
- Een viaduct tussen Wijttenbachstraat en Insulindeweg, CS-waarts ten opzichte van het huidige Muiderpoortstation, waar het vlakbij is aangelegd. Er is geen plaquette te zien, noch een plaats waar die geweest zou kunnen zijn.
1. Een viaduct vanaf het Muiderpoortstation naar de Dapperbuurt onder de huidige bocht naar Utrecht door. Geen plaquette.
2. Een schuin verlopend en breed viaduct in de Zeeburgerdijk. Geen plaquette. Was daar voor de komst van het eerste Muiderpoortstation een tunneltje? Wie weet dat? Hoe zat het daar na de komst van dat station in 1894 en de bewaakte overgang, en met de Indische Buurt in aanleg? Het was eerst nog landelijk gebied.
- Het viaduct Molukkenstraat. Nog net in de Watergraafsmeer. Helemaal nieuw. Er is wel een plaquette, met spoorbomen tussen het wapen van Amsterdam en dat van de gemeente Watergraafsmeer. De spoorbomen op de plaquette zijn identiek aan die op de andere. Als jaartal staat vermeld: 1936. Het was het allereerste viaduct dat klaar was. De Watergraafsmeer was ontsloten! Maar vanaf de Indische Buurt komend was je met paard-en-wagen dan nog wel bijna een kwartier onderweg naar de Middenweg,
- Viaduct Linnaeusstraat. Hiermee werd het hart van de Watergraafsmeer beter bereikbaar vanuit de stad. En lijn 9 kon door. Er zijn reclameborden aan de wanden bevestigd. Tussen twee borden is een plek te zien waar met geweld een plaquette is verwijderd. Moet niet eens overwogen worden het (meer zichtbaar, bijvoorbeeld met kleuren of met lichter metaal) na te maken en terug te plaatsen?
- Een viaduct in het verlengde van de Beukenweg. Er is tussen reclameborden ruimte voor een heuse plaquette identiek aan die bij de Eerste van Swindenstraat.
- Viaduct tussen Tugelaweg bij het oorlogsmonument aldaar en de Platanenweg. Een smal viaduct, alleen voor fietsers en voetgangers. Aan de wanden is nu een defect lichtkunstwerk.
- Een schuin spoorviaduct over de brede Wibautstraat. Op de brug staat aan de zijkant aan stadszijde een kunstwerk van Serge Verheugen genaamd: Doe iets. Het staat er in kapitale contourenletters. DOE IETS. Elders wordt het kunstwerk verklaard (zie: Fietstocht langs drie stations: Weesperpoortstation.)
Er is een plek in de noordoostelijke wand, waar een plaquette (de vijfde) ruw is weggehaald. In het bevestigingsmateriaal is vaag te onderscheiden wat er te zien is geweest: twee spoorbomen en het embleem van de spoorwegen.
- Fietsviaduct bij de Jan Bernardusstraat naast de Ringvaart van de Watergraafsmeer die hier het spoor kruist. Vlak bij het Pauwenpad. En de ‘kamelen’. Alles is daar totaal veranderd na de aanleg van de spoordijk en de Berlagebrug.
- Viaduct Treublaan bij het Amstelstation naar de Berlagebrug en de Rivierenbuurt.
- Schuin viaduct van de Weespertrekvaart naar de Spaklerweg binnen het Omvalgebied van de Watergraafsmeer. Voorheen was daar die bewaakte spoorovergang. (Heel vroeger hoorde het Omvalgebied bij gemeente Ouder-Amstel, als exclave)
- Amersfoortlijn: lang en vroeger donker, smal en griezelig viaduct in de Kruislaan onder het rangeerterrein door, nu verbreed en met meebewegend lichtkunstwerk in het plafond, veilig gescheiden fietsstrook en breed trottoir.
- Idem: Ooster Ringdijk als fietspad naar de Hogeweg onder spoorbaan door.
- Idem: verderop bij de Oostpoort een fietsdoorgang naar de Celebesstraat, ter hoogte van nr. 110.
Een laatste vraag is nog, waren er meer van zulke tunneltjes in Oost voordat de bewaakte overgangen werden aangelegd?
Lees ook:
Niet meer over, maar onder het spoor door
Jan Dijk, in samenwerking met Jo Haen.
