Mijn vondst van ‘Het Bruinboek’

In het 15^e hoofdstuk van zijn boek schrijft Samuel over de berichten die vanuit Duitsland overwaaiden naar Nederland. Regelmatig hoorden zij via familieleden van hun huisgenoten over wat er zich in Duitsland afspeelde. Hoewel hij nog jong was en door de ouderen werd gespaard, was de spanning voelbaar. Dit nam toe toen hij bij zijn tante Suze ‘het Bruinboek’ in handen kreeg. Het boek: “… waarin de gruwelen van de nazi’s in Duitsland gerapporteerd werden vanaf de dag dat Hitler aan de macht kwam, wat ze hun vijanden, de Joden en de communisten aandeden. Ik las het over en over zonder dat iemand er iets vanaf wist en de dingen vervulden me met een panische angst. Ik was bijna pathologisch door het boek aangetrokken. En dit alles gebeurde nog voor er oorlog was, voor enig werkelijk gevaar ons huis bedreigde – dat dacht ik. In wat ik las zag ik het falen van de volwassenen, het fiasco van de wereld van mijn ouders. Tegenover de afgrijselijkheden, die niet zo ver van ons plaats vonden zag ik hen staan, volkomen machteloos.

Aanvulling Frits

De volledige titel van dit Bruinboek is: Bruinboek van de Hitler terreur (en den Rijksdagbrand). Het betreft een vertaling en verschijnt in 1933 in Nederland. Opvallend is de aandacht vanuit de Indische pers. Uit hun publicaties blijkt twijfel over de rechtmatigheid om dit boek in te voeren en te verkopen. Het mag! In Nederland wordt het boek aangeprezen door vooral de ‘linkse pers’ (De Tribune en Het Volk). In de Nieuwe Apeldoornsche Courant van 7 oktober 1933 vond ik een uitgebreide bespreking. Het voorwoord wordt geschreven door een Lord Marley, vicepresident van het Engelse Hogerhuis en voorzitter van het Wereldcomité voor de slachtoffers van het Hitler fascisme. Voor de Nederlandse vertaling heeft prof. dr G. W. Kernkamp, hoogleraar aan de Universiteit te Utrecht, een ‘voorrede’ geschreven. Kernkamp is positief over de werkwijze van het comité dat dit boek heeft samengesteld. Verder schrijft hij: “De Duits nationaalsocialistische terreur is een uiting van het verdoemelijk besef — verdoemelijk, onverschillig, waar 't wordt aangetroffen, bij welke partij ook, die de macht heeft veroverd — dat wie anders denkt en voelt dan het volk, dat wil zeggen de partij eist, een misdadiger is, die bij actief verzet, zij 't ook alleen in woord of geschrift, met gevangenschap of verbanning, zoo niet met den dood moet worden gestraft, maar die ook, zoo hij zich rustig houdt, niet als gelijkberechtigd burger kan worden beschouwd en buiten de gemeenschap moet worden gesloten.”

EXTRA: The brown book of the Hitler terror and the burning of the Reichstag. - London: Gollancz, 1933, Oorspr. Duitse titel: Braunbuch über Reichstagsbrand und Hitlerterror. - Basel : Universum-Bücherei, 1933; XVI, 335 p., [42] p. pl, 26 cm; gebonden - bound - hard cover

 Terug naar de inhoudsopgave.