Na school, aan het werk

Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Karel du Jardinstraat, Transvaalbuurt

Als mijn vader werkloos was, moest ik het geld afgeven. Ik denk dat ik toen ongeveer vijftien jaar oud zal zijn geweest.

Karel du Jardinstraat 33-35. - Deze foto is van 16 december 1986. Voor de oorlog zat op dit adres de Confectiefabriek Frischman(n) & Co. In 1986 zat hier een rayonkantoor van de Gemeentelijke Sociale Dienst, Rayon Zuid: gezicht op het gebouw. De tweede etage werd verhuurd aan een jongeren organisatie (JOL)<br />Vervaardiger Martin Alberts (fotograaf).<br />Bron: Beeldbank, Stadsarchief Amsterdam.

Karel du Jardinstraat 33-35. - Deze foto is van 16 december 1986. Voor de oorlog zat op dit adres de Confectiefabriek Frischman(n) & Co. In 1986 zat hier een rayonkantoor van de Gemeentelijke Sociale Dienst, Rayon Zuid: gezicht op het gebouw. De tweede etage werd verhuurd aan een jongeren organisatie (JOL)
Vervaardiger Martin Alberts (fotograaf).
Bron: Beeldbank, Stadsarchief Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden

Vanuit de Industrieschool voor Naaisters ben ik direct aan het werk gegaan. Ik ging werken op een heel groot atelier inde Karel du Jardinstraat. De naam van het atelier weet ik niet meer. Ik weet alleen dat het atelier joodse eigenaars had. Er werkten, denk ik, wel zo’n driehonderd meisjes. Ik heb daar eerst nog zo’n anderhalf jaar les gehad, een soort van praktijklessen onder leiding van een juffrouw.

Ik ben begonnen met het naaien van ceintuurs, daarna met mouwen en zo verder. Van lieverlee mocht je uiteindelijk een heel kostuum in elkaar zetten. Aan het eind van de week kreeg ik eerst een gulden wat al snel uitgroeide tot een rijksdaalder. Ik was een vlugge naaister, want toen ik daar op het atelier helemaal zelfstandig voor mezelf naaide, verdiende ik uiteindelijk wel vijftig gulden in de week. Een jurk of japon leverde tussen de twee en twee en een halve gulden op. Ik werkte toen voor stukloon. Als mijn vader werkloos was, moest ik het geld afgeven. Ik denk dat ik toen ongeveer vijftien jaar oud zal zijn geweest. Mijn vader had, door mijn verdiensten eigenlijk nooit recht op een uitkering van de Gemeente. Als ik mijn geld had afgegeven, kreeg ik een gulden om bijvoorbeeld kousen te kopen.

Dat atelier heeft bestaan tot aan de Februaristaking van 1941. Daarna kwam er een “Verwalter”. Wij, de meisjes van het atelier, hadden ook gestaakt. Daarna moesten we, onder die “Verwalter”, ook weer aan het werk. Ik geloof dat het nog maar een week heeft geduurd voordat de joodse meisjes werden ontslagen. De zaak bleef verder ‘gewoon’ doorgaan.

Alle rechten voorbehouden

1774 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Naaiatelier op het Leidseplein 29. - Voorbeeld van een groot naaiatelier, in dit geval gaat het om: Hirsch en Co.<br />Vervaardiger: Merkelbach, Atelier J. (fotograaf)<br />Bron: Beeldbank, Stadsarchief Amsterdam.

Naaiatelier op het Leidseplein 29. - Voorbeeld van een groot naaiatelier, in dit geval gaat het om: Hirsch en Co.
Vervaardiger: Merkelbach, Atelier J. (fotograaf)
Bron: Beeldbank, Stadsarchief Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden

4 reacties

Voeg je reactie toe
Marga Deen

Na school, aan het werk

Graag wil ik mijn herinneringen toevoegen aan dit artikel.

Op mijn Lagere School, St Johannesschool in de Rustenburgerstraat, werd ik denk, rondom de 4e klas een bezoek gebracht door mensen van dit atelier. Het was toen het atelier voor C&A.

Zij zochten meisjes om jurken te passen, te showen. Als vergoeding kregen we eens in de ?? tijd een jurk gratis. Na schooltijd dus naar de Karel du Jardinstraat waar we model liepen met jurkjes voor een volgend seizoen.

Helaas, geen enkele foto daarvan om toe te voegen. Ben benieuwd wie er nog meer herinneringen aan heeft en misschien zelfs een foto ervan??

frances Messer

fabriek

Na wat nadenken herinnerde ik me ineens waarom er thuis bij ons over 'de fabriek' werd gesproken. De N.V. Frischmann en Co. is oorspronkelijk begonnen als de Eerste Berlijnse Blousen fabriek. Het was een van de eerste confectiefabrieken in Nederland.
Mijn grootmoeder vestigde zich in Israel en heeft de leiding overgedragen aan Willem Schpektor. Oma Nahmany, zoals ze toen heette, kwam ieder jaar op bezoek en stroopte dan C&A af om goedkope zomerjurken te scoren.

Frances Messer

familie

En ik ben de kleindochter van de oprichtster/eigenaresse van de "fabriek' zoals hij bij ons thuis werd genoemd werd. Wat een prachtig verhelderend verhaal. In de tijd waarover geschreven wordt was ik te klein om helemaal te begrijpen wat die 'fabriek' inhield. Wel moest ik af en toe mee naar de 'fabriek' om een nieuw jurkje of jasje te laten aanmeten door een heel deftige mevrouw met een speldekussentje om haar arm geklemd en een hele grote spiegel waarin ik moest kijken of ik het wel leuk vond. Maar veel had ik niet te zeggen!

R. Inez Baker

Frischman & Co., NV

Na de oorlog, vanaf 1946, kwamen de oorspronkelijke eigenaars en directie van Frischman terug. De zaak werd geleid door de heer W. Schpektor tot 1962, toen sluiting van de firma plaats vond. De zaak was opgericht in 1912.