Spitskopstraat 8 huis – Het gezin van Mozes Sluijser (5)

De lidmaatschapskaart van de ANDB

Van Mozes Sluijser (of Sluizer zoals op zijn lidmaatschapskaart staat) zijn meerdere kaarten van de vakbond, de ANDB, bewaard gebleven. In het vorige verhaal wees ik al op zijn lidmaatschapskaart. Na het jaar van de staking kreeg Mozes tot twee keer aan toe, 1902 en 1904, te maken met ‘uitsluiting’. Uitsluiting hield in dat werkgevers hun werknemers niet langer hun werkzaamheden konden voortzetten. Doel was het om bepaalde eisen van de werkgevers er doorheen te krijgen. Mozes kreeg in beide jaren een uitkering van de Bond.

Niet altijd is het de vakbond ANDB die een werkloosheidsuitkering betaald. Het aantal weken dat hij werkloos was en de uitkering worden op de kaart vermeld. Mogelijk dat het in zijn geval de ANDB was die de uitkering regelde, maar soms liep de uitkering via de Gemeente. De uitkering werd dan geregeld via het Gemeentelijk Bureau voor Maatschappelijke Steun. Maar omdat ik van Mozes geen dossier heb, is er niet of is zoekgeraakt, kan ik dit niet staven met bewijzen. In de laatste kolom van zijn kaart valt op dat hij een vijftal keren een vakantiegeld ontving of zoals hier valt te lezen ‘1 week vrijstelling van contributie’.

De werkgeverskaarten

Van Mozes zijn ook meerdere werkgeverskaarten (5) bewaard gebleven. Eigenlijk zijn het kaarten met loongegevens van het lid (bron: IISG archief ANDB – inv.nr. 9484 e.v.). Maar naast het ontvangen loon worden ook de werkgevers en de werkplaatsen genoemd. Bekijk de bijgevoegde kaarten / afbeeldingen. Kaart 1+2 staan onderaan, kaart 5 bij het volgende verhaal.

Mozes heeft, zoals bijna alle diamantwerkers, bij meerdere werkgevers en op meerdere werkplaatsen gewerkt. Eén van de meest voorkomende werkgevers is D.S. Granaat. Op deze kaarten staan behalve de werkgevers, ook de bazen, de werkplaatsen ook het uitbetaalde loon. Blijkbaar waren er drie verschillende soorten betalingen. Bij Granaat werkte Mozes meestal op ‘vast tarief’.

Het gaat om de firma van David S. Granaat. Hoewel in de pers meestal ‘juwelier’ genoemd, wordt hij in de adresboeken (1919) bijgeschreven onder het kopje: “Diamanten. (comm. en kooplieden in)”, adres Nieuwe Achtergracht 168 (in 1903 was het nummer 170 – 172). Op dit adres zat de ‘Diamantslijperij Maatschappij’. Een korte geschiedenis van deze slijperij waar Mozes dus meerdere keren gewerkt moet hebben.

De oudste diamantfabriek

Om het financiële risico te spreiden, besloten 51 juweliers in 1845 samen te werken in de Diamantslijperij Maatschappij. Aan de Nieuwe Achtergracht werd een nieuwe fabriek gebouwd. Het is de oudste als zodanig gebouwde fabriek in de stad. De Maatschappij had geen personeel in dienst, maar verhuurde slijptafels per dagdeel. Het behield decennialang een monopolie op het slijpen. Na 1870 nam de concurrentie toe. De Diamantslijperij Maatschappij breidde uit en bleef één van de grootste slijperijen. Langs de gracht kwamen nieuwe fabrieksgebouwen. De toegangspoort bood toegang tot de binnenplaats. In 1895 telde de fabriek 613 slijptafels, 430 zaagmachines en 10 snijderswerkplaatsen. Bron: IAmsterdam

NAAR: Spitskopstraat 8 huis – Het gezin van Mozes Sluijser (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 8 huis – Het gezin van Mozes Sluijser (6)