Pappa en mamma namen een keer ons mee met de tram de stad in naar een grachtentocht per amfibievaartuig. De tram kwam op de rotonde bij het Koloniaal Instituut (nu Tropenmuseum). Daar stonden twee legergroene oorlogsvliegtuigen in het gras.
De tram reed stapvoets en ik zag naden in het voorste vliegtuigje, dat wel van hout leek. Veertig jaar later bladerde ik in plaatjesboeken met oorlogsvliegtuigen in de hoop er eentje te herkennen. Tegen mijn verwachting in vond ik een match met mijn peuter-geheugenbeeld: een Mosquito-jachtvliegtuig. Na m’n pensionering zocht ik op het Internet naar bijzonderheden. Het blijkt dat de Mosquito een balsahouten romp had met metalen vleugels uit één groot stuk dwars door de romp! Het tweede vliegtuigje identificeerde Volkskrantlezer Guus van Waveren in 2011 als een Spitfire. Ze stonden daar op het Mauritskade-plantsoen ter gelegenheid van een tentoonstelling over de RAF. Ik had Van Waveren een brief geschreven na zijn verhaal in de krant van 14 oktober 2011 over hoe hij als 10-jarig kind de jodenwegvoering had gezien vanuit zijn huis in de Wijttenbachstraat.
Ergens in de stad, pappa noemde het de Prins Hendrikkade, stapten wij in een DUKW, een vooraan spits toelopende wagen op vier wielen en een schroef en roer tussen de achterwielen, bestuurd door militairen. Eenmaal vol met mensen reed hij vanaf een schuine afrit het water in. De enorme plons en boeggolf maakten mij doodsbang. De DUKW bleef drijven en ging varen! Ik was drie à vier jaar oud, maar herinner mij dit haarscherp.
Ook herinner ik me dat pappa mij op een lichte zomeravond meenam naar de boekwinkel Lintveld op de T-kruising Middenweg-Hogeweg om vanaf hun balkon te mogen kijken naar de doortocht van Churchill over de Middenweg. Pappa zei “probeer dit goed te onthouden! Dat je dit nog weet als je later groot bent!” Rijen dik stonden de mensen langs de Middenweg, vanaf de brug bij de Linnaeusstraat tot aan de andere kant naar de Emmakerk, waarvoorbij op het braakliggende Emmaveld een Brits militair tentenkamp was, op de plek van het latere ‘Jeruzalemdorp’. Langzaam kwam de stoet voorbijrijden, met in een open auto staand meneer Churchill die met z’n rechterhand zwaaide en het V-teken maakte. Dat bezoek aan Amsterdam van Europa’s redder dateert van mei 1946.
