Een getapte jongen

Verteller: Judith Ensel

Judith Ensel herinnert zich haar vader vooral als Flip Ensel ( 14 juli 1939 - 22 juli 2020), niet zozeer als "papa". Zij is vrijwilliger bij het jaarlijkse 4 mei herdenkingsritueel van Ida van der Lee " Namen en Nummers" en schrijft: ' Mijn Joodse afkomst is in mijn familie lang onbesproken gebleven. Deelnemen aan Namen en Nummers, bood in zekere zin een opening om met mijn vader te praten over zijn onderduikverleden.Hij heeft twee jaar geleden een 2-tal Stolpersteiner laten leggen voor onze weggevoerde familieleden. Ik denk niet dat dit gebeurd zou zijn zonder onze gesprekken n.a.v. Namen en Nummers'

Flip Ensel in zijn beroepskleding, foto uit privé bezit

Flip Ensel in zijn beroepskleding, foto uit privé bezit

Als kind woont Judith met haar ouders en 2 broers in de Lepelstraat en nog ziet ze voor haar geestesoog haar vader in zijn ober costuum 'sochtends in de keuken staan om eieren te bakken. Hij heeft altijd wat kleingeld in het vestzakje zitten en vaak krijgt zij een dubbeltje of kwartje. De rest van de dag ziet ze vader niet meer, hij werkt als barkeeper in café's als Reijnders, Polen, Tik Tak en andere etablissementen. Ergens in de 90er jaren wordt hij kastelein in zijn eigen kroeg " de Fluiter".
" In bepaalde opzichten was mijn vader geknipt voor de horeca, hij had altijd verhalen te vertellen, maar had ook veel belangstelling voor de verhalen van anderen. In zijn eigen café moedigde hij de discussie aan, maar hield ook de regie, hij zette zelfs een wekker om iedereen aan het woord te laten."
Toch wil haar vader in zijn jonge jaren liever onderwijzer worden, maar dat past niet in de omgeving waar hij opgroeit. Hij komt ter wereld in de Blasiusstraat waar een groot deel van zijn familie al heel lang woont. Het zijn geen rijke families, de meesten handelen in vodden of in zuurwaren. Flip is een kleine jongen als de Joden vervolging op volle toeren draait en zijn ouders en oudste (half) zusje worden weggevoerd en vermoord. Hij en zijn baby zusje Clara worden in onderduik gegeven en komen in aparte gezinnen terecht. Flip komt bij een boerenfamilie in een afgelegen dorp in De Peel te wonen. Hoewel het een hele schok geweest moet zijn voor een klein kind, beschrijft hij later deze episode vooral als een groot avontuur. Hij houdt van het buitenleven en vindt het spannend als de grote mensen hem onder een tobbe verstoppen als er gevaar dreigt. Aan het eind van de oorlog komen de bombardementen toch te dichtbij, en Flip wordt naar een kinderhuis gebracht. Na de oorlog probeert de Joodse Raad alle Joodse kinderen weer op te sporen en Flip komt onder de hoede van het maatschappelijk werk. De familie de Groot uit Ouderkerk waar Clara als een eigen kind is opgenomen wil hem nu graag ook in hun gezin en dat lukt uiteindelijk na 3 jaar. Het is niet altijd makkelijk, van Clara is hij helemaal vervreemd en oom Jaap de Groot is een sturende persoonlijkheid met een rotsvaste communistische overtuiging. Oom Jaap stuurt Flip naar de ambachtschool. Op zijn 16e jaar ontsnapt Flip aan het gezins keurslijf door 'naar zee' te gaan. Hij werkt 5 jaar op de grote vaart en als hij aan wal komt valt hij niet meer onder toezicht van het maatschappelijk werk. Hij ontmoet tijdens het stappen Carla Takes - dan 19 jaar - en spoedig trouwen ze. Beiden zien het huwelijk als een ontsnapping aan het ouderlijk gezin en bovendien is Carla zwanger. Flip werkt in die tijd als betonvlechter en ontwikkelt een grote politieke belangstelling: hij wordt lid van de Rode Vlag beweging, een afsplitsing van de CPN ,waar men China als het grote voorbeeld ziet. Flip wil zelfs verhuizen naar China, maar zijn vrouw is er op tegen. In de 60er jaren bezoekt Flip samen met een paar kameraden China gedurende een aantal weken en is daarna genezen van deze liefde.
Betonvlechter is Flip maar kort geweest, via zijn pleegvader Jaap komt hij te werken bij 't Kalfje en vandaar start zijn horeca loopbaan. Door de onregelmatige werktijden plus de tijd besteed aan politiek ziet het gezin weinig van Flip. Na 10 jaar volgt een echtscheiding en het contact tussen vader en de kinderen verschraalt nog meer. Flip hertrouwt en woont eerst in de 1e Atjéhstraat, later in de Linnaeusstraat. Als eigenaar van " de Fluiter" woont hij in West- boven het café - na zijn pensionering komt hij terug in Oost. Zijn 2e vrouw is inmiddels overleden, maar in de 90er jaren is er weer contact gekomen tussen Flip en twee van zijn kinderen. Zijn belangstelling voor het buiten leven keert terug, mede onder invloed van zijn nieuwe -derde- partner die hem ook stimuleert om van kunst te genieten.Hij gaat schrijven en in Oost gaat hij nu op bezoek in café 's : een biljartje leggen bij Gijs van Rooijen of wat drinken bij Ruk en Pluk. Een joviale verteller van sterke verhalen, een leuke opa, een getapte jongen is hij gebleven.
Over het verlies van zijn ouders en halfzusje en zijn onderduiktijd is hij nooit spraakzaam geworden, pas na zijn overlijden komen bijvoorbeeld de gegevens over de familie De Goor uit De Peel naar boven. N.a.v. haar deelname als vrijwilliger bij het project Namen en Nummers is Judith een paar jaar eerder met hem gaan praten over zijn oorlogsverleden In 2018 heeft hij in de Blasiusstraat - voor de nummers 94 en 95 - een struikelsteen laten leggen voor zijn ouders, halfzusje en grootouders.

 

Alle rechten voorbehouden

641 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Eigen familie: Rafael Ensel en Judith Ensel- de Hond met de kinderen Selina, Philip en Clara

Eigen familie: Rafael Ensel en Judith Ensel- de Hond met de kinderen Selina, Philip en Clara

Alle rechten voorbehouden
Leggen van struikelstenen in Blasiusstraat, rechts Flip Ensel, naast hem zoon Remco, uiterst links is Judith gedeeltelijk zichtbaar

Leggen van struikelstenen in Blasiusstraat, rechts Flip Ensel, naast hem zoon Remco, uiterst links is Judith gedeeltelijk zichtbaar

Flip in café De Fluiter, foto uit privé bezit

Flip in café De Fluiter, foto uit privé bezit

Het gezin de Groot met eigen dochter en pleegkinderen Clara en Flip

Het gezin de Groot met eigen dochter en pleegkinderen Clara en Flip

Flip en Carla met eerste kind in de  wagen

Flip en Carla met eerste kind in de wagen

krantenfoto na brand in café Polen, Flip zichtbaar op de foto.

krantenfoto na brand in café Polen, Flip zichtbaar op de foto.

pleegmoeder  de Goor

pleegmoeder de Goor

Flip op zee

Flip op zee

3 reacties

Voeg je reactie toe
Lies Jongeneel-Aafjes

Flip

Mijn ouders waren hele goeie vrienden van ome Jaap en tante Miep de Groot in Ouderkerk aan de Amstel.

Ik kwam daar als baby regelmatig met mijn ouders op visite en toen ik op de basisschool zat elke zomer voor 2 weken naar ze toe op vakantie. Dat was een feest. De moestuin en elke ochtend pap met melk van Corrie de geit. Heel veel fijne herinneringen.

 

Ellis Verheul van de Poll

Raadsel

Zo bijzonder om dit verhaal over Flip te lezen!

ik woonde op de Weesperzijde en had daar eethuisje de Weesper

Naast snackbar Jado, die van onze onze ouders was

Flip kende ik als kelner van café Hesp

Hij en zijn vrouw Ria aten zeker eens in de week bij ons

Toen ik verkering kreeg met een man uit Ouderkerk aan de Amstel, bleek hij zijn oom te kennen

Toen ik naar het hoe en waarvan vroeg kwam er geen woord meer uit hemdts

ik heb me altijd afgevraagd wat daar achter zat

Nu ik zijn geschiedenis ken begrijp ik het pas!

mijn zus en ik waren erg op Ria en Flip gesteld

 

 

Ida van der Lee

fijn om dit verhaal te lezen.

dank judith en marella voor dit verhaal.