Het Swinden-Theater na 1940

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Eerste van Swindenstraat
Exterieur van het voormalige Van Swindentheater, Eerste Van Swindenstraat 74-76

Exterieur van het voormalige Van Swindentheater, Eerste Van Swindenstraat 74-76

Na het inleveren van de bioscoopvergunning door Aron Swaap komt er vanaf 1940 een nieuwe directeur, J. van der Horst. Helaas is niet te achterhalen om wie het precies gaat, over hem is feitelijk niets meer bekend dan dat hij directeur is geworden. Dit laatste blijkt uit de politiearchieven (inv.nr. 5225 – 4905, nr. 4). Tot wanneer hij in de directie heeft gezeten is ook niet bekend. Het politiearchief stopt in 1953. In de bioscoopaankondigingen valt niets te lezen over een bestuurswijziging. J. van der Horst wordt nooit genoemd, overigens net zo min als de naam Swaap. Want de suggestie bestaat dat er een zekere S. Swaap vanaf 1948 bedrijfsleider zou zijn geweest. Maar om welke Swaap het gaat, daarover spreekt de bron (Cinemacontext) niet. Het is ook niet voorstelbaar dat Samuel Swaap in 1948 zijn muziekcarrière opgezegd zou hebben om de bioscoop van zijn vader en broer te gaan leiden. In zijn korte biografie (in het archief van het Nederlands Muziekinstituut ) wordt op geen enkele manier verwezen naar de bioscoop. Of er een ander familielid is van de familie Swaap met de voorletter S, is niet bekend!

Eén ding staat vast, J. van der Horst was directeur-eigenaar en hij bleef dit ook tot aan de sluiting. Onder het leiderschap van Van der Horst werden er veel films vertoond. Via de website https://www.delpher.nl zijn vele aankondigingen terug te vinden.

Wat nog wel terug te vinden is in het politiearchief zijn de verzoeken voor besloten filmvoorstellingen ‘ten behoeve van de Communistische Partij Nederland’. Het ging daarbij ook nog eens om nachtvoorstellingen. Het is begrijpelijk dat dit natuurlijk wel gecommuniceerd moest worden met de politie. De bioscoopvergunning zoals die werd verstrekt, bood eigenlijk geen ruimte voor nachtvoorstellingen. De CPN heeft na genoemde meldingen in het politiearchief nog enkele nachtvoorstellingen georganiseerd. Meestal ging het om bepaalde afdelingen, zoals de afdeling Dapperbuurt of de afdeling Transvaal.

Nachtvoorstellingen in het Van Swinden theater. Bron: De Waarheid van 17-02-1954

Nachtvoorstellingen in het Van Swinden theater. Bron: De Waarheid van 17-02-1954

Het einde is ergens in 1965, veel aandacht is er niet voor. Alleen de krant De Waarheid memoreert het einde. Het einde dat mede het gevolg is van de toename van het aantal beeldbuizen! In een wat langer artikel schrift de krant over de dreigende sluiting van nog eens 11 bioscoopzalen. Voor het hele artikel:   De Waarheid van 24-07-1965.

Ondanks deze vermelding is er nog altijd een laatste aankondiging in de bioscoopladder. Deze stond gepland op zondag 16 januari 1966 (vermelding in Het Parool van de 15e). Probleem is wel dat er geen filmtitel wordt genoemd. Vermeld moet worden dat er vanaf de melding in De Waarheid nog regelmatig aankondigingen worden opgenomen, maar telkens zonder titels!

Terug naar de inhoudsopgave

Alle rechten voorbehouden

774 keer bekeken

2 reacties

Voeg je reactie toe
Han B.

Bioscoop v Swindenstraat

Jaap vd Horst woonde in de R.Hartstraat 46 Amsterdam. (telefoonboek 1970)

Later is hij verhuist naar een bejaardentehuis bij het Amsterdamse Bos in Amstelveen.

Mogelijk ging het om een Vrijmetselaars tehuis.

Han B.

Bioscoop v. Swindenstraat Oost.

  • Het gaat waarschijnlijk om Jaap van de Horst. Hij was een kennis van mijn grootmoeder die mij vertelde dat hij bioscoopdirecteur was. Het klopt ook dat hij de schuld gaf aan de opkomende tv dat ie failliet ging.