Het Bio-Theater onder toezicht van de Duitsers (deel 6a)

De Duitse bezetting en haar anti-joodse maatregelen (de gevolgen voor Julius en Nathan)

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
middenweg
Bioscopen voor Joden verboden. Bron: De Volkskrant van 09-01-1941.

Bioscopen voor Joden verboden. Bron: De Volkskrant van 09-01-1941.

 

Heel lang heeft Nathan Bierman het Bio-Theater mogen of kunnen leiden. Vanaf januari 1941 worden de anti-joodse maatregelen hem het werken praktisch onmogelijk gemaakt. Zo is op 7 januari 1941 door de Nederlandse Bioscoopbond bepaald dat Joden niet meer tot bioscopen mogen worden toegelaten (zie het artikeltje uit De Volkskrant van 9 februari 1941). Dat weerhoudt het Bio-Theater er niet van om gewoon films te blijven vertonen, maar duidelijk is dat de Joodse bezoekers uit bijvoorbeeld de Transvaalbuurt niet langer naar ‘hun bioscoop’ mogen.

Bio Middenweg Nathan Bierman – 1941 intrekken vergunning. Bron: Stadsarchief Amsterdam (SAA): inventarisnummer 5225 – 4833.

Bio Middenweg Nathan Bierman – 1941 intrekken vergunning. Bron: Stadsarchief Amsterdam (SAA): inventarisnummer 5225 – 4833.

Op een gegeven moment is het werken voor Nathan echt niet meer mogelijk. Uit het politiearchief blijkt dat hij ‘geen gebruik meer maakt van zijn vergunning’. Maar het kan haast niet anders of dit heeft van doen met zijn Joodse achtergrond en de door de Duitse bezetter afgekondigde anti-joodse maatregelen.

Advertentie voor bioscopen in 1941 in Amsterdam. Bron: het Algemeen Handelsblad van 09-03-1941

Advertentie voor bioscopen in 1941 in Amsterdam. Bron: het Algemeen Handelsblad van 09-03-1941

De rechten om films te mogen vertonen gaan over naar Lichtspel Centrum c.v., de oude firma waarvan Nathan Bierman directeur was. De filmvertoningen worden zoals al eerder gewoon aangekondigd via enkele landelijke dagbladen maar vooral in de al eerder genoemde Deutsche Zeitung in der Niederlanden (onder het kopje: Kino). 

Andersoortige voorstellingen

Naast de gebruikelijke filmvoorstellingen zijn er ook andersoortige voorstellingen of bijeenkomsten. Daarvan zijn er niet heel veel van terug te vinden in de kranten, maar wel een aantal in de politiearchieven. Het was namelijk gebruikelijk dat voorafgaande aan de voorstelling of bijeenkomst de politie op de hoogte werd gesteld. De politie kon ook bepalen of de bijeenkomst wel of niet doorgang zou kunnen vinden.

Twee voorstellingen heb ik terug gevonden via Delpher.

Cabaretrevue in de Bio. Bron: het Algemeen Handelsblad van 16-11-1944

Cabaretrevue in de Bio. Bron: het Algemeen Handelsblad van 16-11-1944

De eerste is de cabaretvoorstelling ‘Rond het Kaarslicht’ vanaf 18 november 1944 en de tweede betreft een muzikale non-stop revue van Fred. Rosendahl met zijn acht solisten (vanaf de 25ste november).
Muzikale non-stop Revue in de Bio. Bron: het Algemeen Handelsblad van 23-11-1944

Muzikale non-stop Revue in de Bio. Bron: het Algemeen Handelsblad van 23-11-1944

Beide aankondigingen stonden in het Algemeen Handelsblad. Beide voorstellingen liepen een aantal dagen. 

 

 

 

Hoe het afliep met Julius Godefroa en Nathan Bierman

 

Julius Godefroa en Nathan Bierman hebben beiden de oorlog niet overleefd. Nathan Bierman is na de intrekking van de vergunning op 5 oktober 1942 vermoord in Auschwitz. Julius Godefroa is op een voor mij onbekende datum via Westerbork uiteindelijk in Buchenwald terecht gekomen waar hij op 17 april 1945 is vermoord.

 

Terug naar de inhoudsopgave 

 

 

 

Alle rechten voorbehouden

162 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe