Samuel Cohen
Frits Slicht
Als in september 1941 het gezin Cohen – Brandon verhuist naar het Boerhaaveplein is dit nog ‘net op tijd’. Eén van de vele maatregelen van de Duitse bezetter wordt namelijk op 7 november 1941 van kracht: ‘zonder toestemming mogen Joden niet meer reizen of verhuizen’.
Samuel die vanaf zijn achtste tot en met zijn vijftiende aan het kastanjeplein heeft gewoond, komt nu te wonen aan het Boerhaaveplein 16 II (en niet op nummer 18 zoals Samuel schrijft, bron: Stadsarchief). Samuel gaat niet direct in op de huiselijke situatie, hij schrijft dat er meerdere redenen ten grondslag lagen aan de verhuizing. Helmaal vreemd moet het plein overigens niet geweest zijn, want op nummer 16 I heeft Mozes Cohen met zijn gezin gewoond (tussen 1933 en 1935).
Behalve de gezinsleden verhuizen ook de nodige inwoners mee. Op de woningkaart staan ondermeer de naam van Menachem Asscher. Menachem, in het boek Achem genoemd, is inmiddels getrouwd met Keetje (Tamar) Cohen en wordt daarom aangegeven als ‘behuwd zoon’. Zie voor de andere namen de bijgevoegde woningkaart.
Boerhaaveplein 16 II a. Woningkaart (in twee delen) van het Boerhaaveplein 16 II a+b. Bron: SAA. LET OP: kijk naar alle personen met het cijfer 6 voor de naam. 56 b Boerhaaveplein 16 II b.JPG Woningkaart (in twee delen) van het Boerhaaveplein 16 II a+b. Bron: SAA. LET OP: kijk naar alle personen met het cijfer 6 voor de naam. 
Inmiddels is ook De Joodsche raad opgericht en Samuel karakteriseert deze instelling als de ‘loopjongen voor de Duitsers’. Om alle berichten en maatregelen van de bezetter door te geven werd ook een speciale Joodse krant uitgegeven: Het Joodsche Weekblad, Uitgave van den Joodschen Raad.
In dit door Samuel toch wel verguisde blaadje staan de belangrijkste maatregelen met betrekking tot de uitsluiting van de Amsterdamse Joden.
Uitsluiting betekende voor velen ook een periode van werkloosheid en/of tewerkstelling. Samuel spreekt over beroepen voor allerlei publieke werken. In het begin van 1941 nog in eigen land en op meerdere plaatsen, later ‘georganiseerd’ in werkkampen ook nog in Nederland. Hoewel het in het begin nog wel schouderophalend werd geaccepteerd, groeide het onbehagen. Steeds vaker probeerden men met doktersattesten aan de ‘werkverruiming’ te ontkomen.
Over de woning aan het Boerhaaveplein heeft Samuel weinig te vertellen. Het was er veel kleiner en in elke kamer stond minimaal een opklapbed, moeder sliep zelfs in de woonkoamer.
De periode vanaf de verhuizing is er een van ‘onrust’. Thuis werd het oorlogsnieuws op de voet gevolgd en hoopgevend waren de berichten niet. Aan het eind van 1941 kwam ook de honger het gezin binnen. De koude winter droeg er ook al niet aan bij. In plaats van schoen kreeg Samuel een soort klompen, op maat gemaakt door een echte klompenmaker, dat dan weer wel.
“Terwijl de honger een voelbare kwelling werd veranderde het dagelijkse leven nu ook in een angstaanjagende bedreiging.”