Familie en Joodse feestdagen (2)

Over oma Keetje Brandon-Zwart.

Verteller: Portret Samuel Cohen.2.JPG Samuel Cohen
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Oma Keetje Brandon-Zwart. Bron: Joodsmonument.

Oma Keetje Brandon-Zwart. Bron: Joodsmonument.

 

 

De Joodse feestdagen waren ook familiedagen. Sommige feestdagen hadden een lange voorbereiding nodig, Pesach bijvoorbeeld. Andere dagen konden ‘in een dag geregeld worden’. De Seider vierde de familie op twee avonden, de en bij de moeder van Samuel, de andere bij tante Suze. Op één van de avonden was Oma aanwezig. Van te voren wist men niet hoeveel mensen er kwamen, er kwamen altijd onverwachte gasten. In huize Cohen leidde Izak, de oudste zoon en student aan het rabbijnenseminarium, de plechtige maaltijd. Bij tante Suze deed haar zoon Flip (Philip) het, Izaks vriend en studiegenoot.

 

Oma Keetje Brandon-Zwart stond in het centrum van de twee families. “We hielden allemaal haar. Zijzelf had haar voorkeur. Ze zag meteen wat er niet inde haak was en als dat moest stak zij haar mening niet onder stoelen of banken. Ze maakte altijd een wat betrokken indruk. Je merkte haar besef wat de wereld te beiden had en wat ze van het leven kon verwachten. Toch was ze een optimistisch mens en kon ons aan het lachen maken, bijvoorbeeld als ze vreemde talen imiteerde. Ze kende alleen maar haar moedertaal, Nederlands. Bij de seder slaagde ze erin de zegen over het voedsel en de wijn te zeggen, in haar Asjkenazische Hebreeuws. Ze volgde het verhaal en de uitleg aandachtig, dat ging in het Hollands. Elk jaar gaf ze dezelfde kleine opvoering als ze demonstratief stiekem de ‘bittere kruiden’ van haar matse liet vallen, om de scherpe mierikswortel niet te hoeven eten. Ze had haar ogen altijd wijd open, ze zag alles en ze wist alles, maar ze kon zich ook inhouden en zwijgen en in stilte deelnemen aan het leed van haar kinderen. Ze had helderblauwe ogen en open gezicht. Ze kon ook goed luistern, dat had moeder van haar geërfd.         

 

Chazan de Jong. Chazan de Jong (in het midden) van de Linnaeusstraat Synagoge, met Koor. Bron: fotocollectie NIW (via het JCK).

Chazan de Jong. Chazan de Jong (in het midden) van de Linnaeusstraat Synagoge, met Koor. Bron: fotocollectie NIW (via het JCK).

Een ander Joodse feest dat werd gevierd en grote indruk op Samuel heeft gemaakt was Chanoeka . Hij herinnert zich het feest van de jeugdbeweging van de Mizrachie (lees: religieus Zionisme), maar zijn grootste belevenis was toch wel het aansteken van de kaarsen in de Portugese Synagoge, de ‘Esnoga’. En niet alleen dit, ook de zang maakte grote indruk, zuiverder dan van welke Asjkenazische chazan hij ooit gehoord had. Maar Samuel maakt nog wel een uitzondering voor chazan De Jong, de voorzanger van de Linnaeusstraat Synagoge. Van Chazan De Jong en zijn koor voelde hij soms ‘onvervalste poëtische schoonheid’. 

Terug naar de inhoudsopgave 

Alle rechten voorbehouden

434 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe