Aan de hengel in het vijfcentenbad

Anneke leert zwemmen

Verteller: Rondje Oost, DSC00565 (800x600) Anneke Koehof

De lessen waren geen pretje, maar leverden wel snel resultaat vertelt Anneke

aan de hengel (dit ben ik overigens niet zelf, de foto dient als voorbeeld). Foto Jan Zeegers, Beeldbank Stadsarchief Amsterdam

aan de hengel (dit ben ik overigens niet zelf, de foto dient als voorbeeld). Foto Jan Zeegers, Beeldbank Stadsarchief Amsterdam

 

 

Het Vijfcentenbad

Nadat mijn vader mij in het Amsterdam Rijnkanaal  de eerste  beginselen van het zwemmen had bijgebracht (zie mijn verhaal 'Zwemmen op het droge') vond mijn moeder het tijd om mij in te schrijven voor echte zwemlessen.

Geld voor het overdekte Sportfondsenbad was er niet, dus besloot zij dat ik half mei, zodra het openging, de lessen zou volgen in het Gemeentelijke Zwembad 'Het Nieuwe Diep' in Oost, gelegen in een hoek van het Nieuwe Diep.

Wanneer je je kaartje had gekocht betrad je het geheel uit houten planken opgetrokken zwembad

Er waren twee afdelingen; één algemeen bad, door een brede loopbrug  verdeeld in 'het ondiepe' en 'het diepe' met de duikplank, de 'hoge' en  'de lage'.

Dan was er het bad speciaal voor vrouwen, te bereiken door een smal gangetje tussen de  lange rijen kleedhokjes, die alle baden omsloten.

Voor mannen hadden de hokjes halve deurtjes, voor vrouwen waren ze hoger.

Er werd streng op toegezien dat er geen jongens of mannen in het vrouwenbad kwamen.

Voor grote groepen waren er de zg. 'schoolhokken', maar ook deze weer apart voor jongens of meisjes, ja, men was preuts in die tijd.

Het bad binnenkomend zag je op een leitje de temperatuur van het water en geloof het of niet, bij mijn eerste zwemles was dat 10 graden!

De eerste keer bracht mijn moeder bracht me op de fiets, terug kon ik wel lopen terwijl het regende dat het goot!

Bibberend trok ik mijn natte kleding uit en daar stond ik in mijn armoedige badpak, samen met een groep lotgenootjes, aan de kant van het bad, dat door touwen verdeeld was in zeer ondiep, iets dieper en het allerdiepst. We kregen natte kurken om ons middel en moesten  laten zien hoe ver we de zwemkunst al machtig waren. Ik probeerde de boel te foppen door op mijn knieën door het ondiepe bad te schuifelen waarbij ik met mijn armen de al geleerde schoolslag maakte, maar dat hadden ze gauw door.

O, wat vond ik die zwemlessen vreselijk. Het allerergste was de hengel, die door een rail over de leuning van de loopbrug werd voortbewogen. Je kreeg een koude, natte leren gordel om je middel en daar hing je boven het water te spartelen. Huilen was er niet bij, dan werd je kopje-onder gehouden. In die tijd werd er echt nog geen rekening gehouden met de tere kinderziel!

Ik was doodsbang voor 'ome Frits', de badmeester die de hengel hanteerde. Hij had een luide stem, die over het water galmde. Het was waarschijnlijk een beste brave man, maar iedereen had heilig ontzag voor hem.

Nee, ik kan niet zeggen dat ik plezier had in de zwemlessen, maar uit angst leerde ik snel en kon die zomer mijn A – diploma in ontvangst nemen, wat een feest, ik hoefde er niet meer naartoe, behalve voor mijn plezier, als het zomers warm was en het water lauwer dan pies.

 

Anneke Koehof ©

 

deel 1 :          Zwemmen op het droge

 

 

 

 

Alle rechten voorbehouden

1371 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Mijn zwemdiploma, gehaald in het 5-centenbad

Mijn zwemdiploma, gehaald in het 5-centenbad

'Vijfcentenbad' in Oost, foto beeldarchief Amsterdam

'Vijfcentenbad' in Oost, foto beeldarchief Amsterdam

6 reacties

Voeg je reactie toe
Ed Meijer

Een brulaap

Vreselijk aan de hengel. Vooral als je met een brulaap te maken had. Na een aantal lessen gaf ik er de brui aan. Vervolgens stuurde mijn moeder - ik was toen 12 jaar - mij naar het sportfondsenbad Oost om te leren zwemmen. Ik had de slag al te pakken. Na de eerste les mocht ik al afzwemmen. Dat was lachen, niet lachen dus voor mijn moeder. Zij had voor de hele cursus lesgeld betaald!

Leo

Teer lucht

Altijd als je op een zomerse dag het zwembad in kwam rook je de teer lucht van de planken, Ome Frits was een ruwe bonk met een gouden hart weet nog goed dat er een zwaar onweer was in het zwembad het werd pikkedonker ome Frits schreeuwde dat iedereen het water uit moest maar dat deed niet iedereen toen kwam hij met een pistool dreigen later besefte ik dat het een luchtpistool was, maar het werkte iedereen vluchtte de hokjes in en even later een knetterende scherpe knal en ik zag de bliksem in het ondiepe water slaan waar eerst nog jongens zwommen. Ome Frits heeft tijdens zijn badmeester bestaan veel drenkelingen het leven gered. Kan mij nog herinneren dat als je in het water was je opeens ingehaald werd door een grote rat maar dat was je gewent ook een drol kwam je nog wel eens tegen. In het diepe gingen we vaak onder de vlonders door en konden zo in het meisjes gedeelde komen maar met zachte hand werd je terug gestuurd.

 

 

Antoinette

Het vijfcentenbad

Heel herkenbaar je verhaal. Ik heb daar ook zwemmen geleerd en het was niet prettig. Er zwommen ook vrij grote vissen en eenden, daar was ik bang van. De badmeester was vreemd. Ik herinner me ook dat de duikplank zo glad was dat je halverwege al in het water terecht kwam. En het zwemmen ging altijd door, ook bij kouder weer of regen. 

Anneke

Aan de hengel in het Vijfcentenbad

Dat meisje aan de hengel op de foto ben ik niet, maar dat mag 'm de 'pret' niet drukken.

Anneke Koehof

Aan de hengel in het vijfcentenbad

Dat klopt!  Ik heb het al lang geleden geschreven in de veronderstelling dat ik het   geplaatst had, maar toen ik 'Zwemmen op de droge' nog een keer overlas merkte ik dat dit niet het geval was.

Het is inderdaad meer een herinnering uit die tijd dan een verhaal zoals ik ze graag schrijf. 'Zwemmen op het droge' is wat dat betreft beter vind ik zelf ook.

Maar voor de herinnering, die velen bekend zal voorkomen, laat ik het nog even zo staan.

Misschien zet het anderen aan om ook hun herinneringen aan dit koude bad op te schrijven. 

Opbouwende kritiek is altijd welkom, dank je wel!

 

Rob Spel

Ja hoor!

'Geen reacties', stond er heel zielig. Maar nu wel hoor! Een reactie van je vriendje. Dit verhaal stamt overduidelijk uit je "beginjaren". Zoals altijd fijn geformuleerd en beeldend beschreven (je ziet én ruikt het allemaal voor je), maar misschien nog een beetje braaf en formeel. Later is daar a.h.w. het leven overheen gekomen. En je ervaring. Ik zou dit - op zich zo prachtige - verhaal nog een beetje bewerken. Plons er in, want je hoeft niet meer bang te zijn voor ome Frits.