Bij het onderzoek naar koordirigent Meijer Smeer, waar in Misjpoge 2015-4 een artikel over is verschenen, ben ik veel te weten gekomen over zijn familie. Meijer was van bescheiden afkomst. Van zijn vader en van hemzelf zijn dossiers bewaard van gemeentelijke uitkeringsinstanties waar zij steun hadden aangevraagd. Deze dossiers geven een schat aan informatie. Daarnaast weet kleindochter Vera Drilsma-Elzas zich nog veel te herinneren van haar grootouders en hun kinderen; ook over hun lot tijdens de oorlog.
Het dossier van Aron Smeer
In het Stadsarchief Amsterdam bevindt zich een dossier van het Burgerlijk Armbestuur, afd. Huiszittende Armen, Weduwenhof en Armenhuis betreffende Aron Smeer.Het gaat in dit dossier om de gezondheid van Anna Rozina Smeer – de Korte, de moeder van Meijer. Het betreft een aanvraag voor ‘Versterkende Middelen’. Deze aanvraag heeft te maken met de suikerziekte van Anna Rozina. De aanvraag is gedateerd op 26 januari 1915 en opgemaakt door de armbezoeker (in dienst van de Gemeente). Deze armbezoeker bekijkt en beoordeelt de financiële situatie van het gezinshoofd. Hij betrekt daarbij ook de inkomens van de ouders (indien nog in leven) en van alle kinderen.
Vader Aron, 67 jaar oud, is werkzaam als ‘los werkman’ aan de groentemarkt. Hij verdient wekelijks niet meer dan ƒ 1,50. Met een huur van ƒ 2,25 per week (met een huurschuld van drie weken) en de uitgaven voor ‘fondsen’ (niet nader gespecificeerd) van ƒ 0,47 kunnen zij eigenlijk niet rondkomen.
Gelukkig is er nog een thuiswonende zoon. Het betreft de 39-jarige ongehuwde zoon Abraham, die werkzaam is als roosjesversteller. De roosjesversteller heeft als taak de ruwe diamant in een tang vast te zetten, zodanig dat de slijper zijn of haar werk, het slijpen, goed kan doen. Roosjes zijn platte diamanten; alleen de kroon, zonder de punt aan de onderzijde. Het is een goedkope diamant die minder schittert. Roosjesslijpers staan lager in aanzien dan diamantslijpers. Roosjesverstellers staan nog lager in aanzien. Het geeft aan dat de familie ook binnen ‘het vak’ een zeer bescheiden plek inneemt. Op het moment van de aanvraag is hij echter zonder werk, maar omdat hij lid is van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond (ANDB) krijgt hij via de Bond een uitkering van ƒ 6,- per week.
Terug naar de Inhoudsopgave