Sadodinges

Ongeveer eens per half uur stopt er een auto

Indische Buurt
Baweanstraat  - 2015 .<br />Foto: Anneke Koehof

Baweanstraat - 2015 .
Foto: Anneke Koehof

Alle rechten voorbehouden

Omdat er bij mijn hoogbejaarde vader is ingebroken en de deur uit zijn hengsels hangt, blijf ik bij hem overnachten.

Nadat ik hem heb ingestopt, een mummelmondje dat net boven het laken uitpiept, zijn tanden dobberend in een glas op de wastafel, besluit ik ook maar te gaan slapen. Het is een vermoeiende en emotionele dag geweest, er wordt tenslotte niet elke dag ingebroken...

Toch wel wat onwennig, wij woonden oorspronkelijk aan de overkant van de Baweanstraat op 5 hs, probeer ik de slaap te vatten. De deur naar het trappenhuis staat half open, maar mijn vader ligt luid te snurken, die heeft nergens last van.
Ik luister naar de nachtgeluiden uit de straat of eigenlijk naar het ontbreken ervan.
De bank in de huiskamer ligt niet bepaald comfortabel, mijn oude opklapbed is er allang niet meer, nu ook de kleinkinderen te groot zijn voor logeerpartijen.
God ja, dat opklapbed, mijn enige eigen hoekje in een slaapkamer die ik met mijn twee broers deelde, met op mijn stukje muur de afbeeldingen van Galina Ulanova en andere beroemde sterren van het Bolshoiballet. Later verhuisde ik met bed en plaatjes naar een zolderkamertje bij de bovenbuurvrouw. Ik was daar zo bang dat ik het bed eerst naar beneden klapte en daarna keek of er een enge kerel onder lag...

Baweanstraat - 1983 .<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Baweanstraat - 1983 .
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Al jong sliep ik slecht of misschien had ik gewoon weinig slaap nodig, maar het deerde me niet, ik vulde de tijd met lezen bij het licht van een zaklantaarn en ik hoorde de vertrouwde nachtelijke geluiden, die ik me nu als een soort 'schaapjes tellen' tracht te herinneren:
► De laatste tram, Lijn elf, die zo hard door de bocht gierde dat ik zeker wist dat hij een keer uit de rails zou vliegen;
► Zomers het kwaken van duizenden kikkers in de sloten aan het eind van onze straat, waar mijn broers bullekoppies vingen, die in een weckfles op het dressoir werden gezet;
► De hijskranen bij de KNSM, die kreunend en piepend hun lading in of uit de ruimen van de zeeschepen tilden;
► De sonore klank van de scheepshoorn van aankomende of vertrekkende schepen en niet te vergeten het eenzame en droevige geluid van de misthoorn. Ik dacht dan aan de nachtboot uit Lemmer, via de Oranjesluizen op weg naar de De Ruyterkade;
► Het knerpen van ijzeren wielen op het rangeerterrein in de Rietlanden en het diep dreunende bonken van de stootblokken;
► Het muzikale kling- klong, kling-klong van de klinknagels op de scheepswerven aan de Overkant van het IJ, dat bij oostenwind als een carillon over onze buurt werd uitgestrooid;
► Een lallende dronken kerel, vloekend en scheldend omdat hij zijn deur niet kon vinden;
► Vechtende katten, die krijsend uit elkaar stoven na een plens water vanaf een van de veranda's en daarna het dichtslaan van een deur, glasgerinkel, een vloek, ruit gebroken...;
► Een rammelende zak vol zilver en goud over de schouder van Gerrit de Stotteraar, de beruchte inbreker met zijn geruite pet, de nachtelijke angstdroom van menig kind...

Waar nu mensen slapen werd vroeger continu in ploegen gewerkt, dat ging 's nachts gewoon door. Ik vraag me wel eens af of al die slapende mensen weten wat zich hier, aan de randen van Oost, vroeger afspeelde. Zouden de geluiden van toen daar nog hangen en in hun dromen rondzingen? Niets van dat alles hoor ik nog, eigenlijk hoor ik helemaal niets.

Hoewel? Wat is dat fel tikkende geluid, alsof de tak van een boom ononderbroken ritmisch tegen een ruit zwiept, terwijl het helemaal niet waait?
Nu pas valt het me op dat er ongeveer ieder half uur een auto stopt en weer optrekt.
Ik vraag het de volgende ochtend aan mijn vader.
'Oooh', antwoordt hij laconiek, 'dat zijn de buren van hiernaast, die hebben een kamertje waar klanten zich 's nachts voor geld met een zweep laten rammen. Hoe heet het ook alweer, sado...ehhh, sadodinges'.

Baweanstraat  2015 .<br />Foto: Anneke Koehof

Baweanstraat 2015 .
Foto: Anneke Koehof

Alle rechten voorbehouden

Alle rechten voorbehouden

1730 keer bekeken

5 reacties

Voeg je reactie toe
Anneke Koehof

Sadodinges

Beste Ad,

Dank voor je mooie reactie en wat leuk dat we weliswaar synchrone herinneringen hebben aan de geluiden uit onze jeugd, maar dat  er ook kleine verschillen zijn en maar goed ook, anders zouden onze verhalen ook identiek zijn.

De geluiden van de oorlog moet ik als baby ook hebben gehoord, maar die zijn niet in mijn geheugen blijven hangen, behalve één. Ik ben eens vreselijk geschrokken van laagvliegende jagers schuin boven de Boetonstraat. Ik was toen een peuter en de herrie was angstaanjagend. Dat heb ik altijd onthouden al twijfelen sommigen daaraan...  Ik ben van december 1943 en ik heb van iemand gehoord dat hij dit heeft meegemaakt zo ongeveer in het begin van 1945. Hij heeft met zijn hond staan schuilen in een portiek tegenover het adres waar ik toen woonde, de melkzaak van de fam. van der Vecht hoek Baweanstraat/Boetonstraat. Daaruit maak ik op dat het dus wel kan dat je een hele vroege herinnering aan iets schokkends kunt hebben.

Achteraf was het zo dat de jagers onder het afweergeschut doorvlogen. Dat stond op de Zeeburgerdijk is me verteld.

Je woont dan nu wel heel ver weg, maar we blijven buurtgenoten!

Ik wens je veel succes met je boek en alvast mooie feestdagen al zal jij ook je zorgen hebben over al het huidige oorlogsgeweld.

Hartelijke groeten!

Anneke Koehof 

 

 

Ad Tolhuijs

Sadogelazer

Hallo beste Anneke!

Leuk. Ik kan alles navoelen. Toen bij ons eens seksuele rariteiten op tafel kwamen (niet letterlijk alstjebleift!) had mijn pa ooit eens het woord sadogelazer in petto. Ik vond dat best leuk.

Overigens: Die geluiden die je beschrijft vanuit de Bawean als tooncoulisse te hebben gehoord, ken ik maar al te goed. Ik schrijf er momenteel over. Een paar regels ervan gaan over wat ik in de oorlog vanuit mijn bed op de Kramat hoorde, zoals van de rangeerterreinen bij de Kruislaan:

" ‘s Nachts als ik wakker lig, hoor ik het sissen van de locomotieven die stoom afblazen, het ratelen van de wielen en het bonzen van de wagons die tegen elkaar slaan als treinen gevormd worden. Deze geluiden en die van de schepen en kranen in de havens ten oosten van ons, én het droefgeestige loeien van de misthoorn ver buiten op het IJsselmeer, laten me van verre landen dromen waar ik na de oorlog naar toe wil, als ik groot ben..."

Wat een tijden!

CH-Bürglen, 2023.11.28, Ad Tolhujs 

Peter de Vries

Klopt Helemaal

Mooi verhaal Annke en het klopt al die geluiden die je toen hoorde.

Ons gezin woonde in de Boetonstraat 35II, Met mijn broers voetbalde we vaak op op het plein aan de Kramatweg met je broer Rense. We hebben daar eerder nog wel eens contact over gehad. Groet Peter de Vries  

Roelie Spanjaard-Visser

Sadodinges

Oh, wat een schitterend verhaal, het gaat zo mooi over van de serene gedachten aan vroeger, naar de harde werkelijkheid 'Sadodinges' én het was dus geen tak van de boom die patste :-)