Steenkolen bezorgen

Dapperbuurt

Kleinzoon Wim van het Nederend beschrijft de bedrijfsvoering van de steenkolenhandel van zijn vader en grootvader aan de Pieter Vlamingstraat.

Mauritskade met molen de Gooijer

Mauritskade met molen de Gooijer

Alle rechten voorbehouden

Bevoorrading van de schuiten vond plaats in de Rietlanden, een spoorweg rangeerterrein ongeveer op de plaats waar nu de ingang van de Piet Hein tunnel is. Heen- en weer varen ging oorspronkelijk met de boom, dus eigenlijk op handkracht. Later werd een sleepboot ingehuurd van Fa. van der Ende. De laadprocedure was spectaculair: de schuit werd vastgelegd op een plek aangeduid met “de Tip”. Dit was ter hoogte van een installatie die een met kolen geladen treinwagon achterover kon laten kantelen, zodat de schuit in no-time met kolen was volgestort. Efficiënter kon haast niet, zeker niet in die tijd .Een andere bewerking die voorkwam was het breken van de kolen, waarbij grove kolen werden verkleind tot een soort, die geschikter was voor modernere, z.g. “convector”-haarden.
Zie ook de prijscourant uit 1966,één van de laatste jaren dat de zaak bestond. Het aardgasnet werd over Nederland uitgerold, en alle reclameslogans van Staatsmijnen ten spijt (Kolen, bron van gezellige warmte en Kolenvuur hartverwarmend) konden niet verhinderen dat steeds meer mensen op gasverwarming overschakelden.

Trouwens, op de bestelkaart staat een wervende tekst die de klanten aanspoort tijdig te bestellen, want in de winter was het al druk genoeg. De levering van huisbrandolie was bedoeld om de teruggang van kolen op te vangen, maar oliestook hield natuurlijk ook geen stand.Soms verschenen er kleine advertenties in de krant met de tekst: “U wordt het meest verwend, door kolen van Nederend”.

Nog een anekdote: Op een dag reed de volgeladen vrachtwagen uit om klanten te bedienen, maar bij de eerste klant bleek de voordeur toch wel erg ver van de wagen verwijderd te zijn. Kolen zijn zwaar, het gemak dient de mens en zo werd de auto over de stoep naar de voordeur gereden om zo makkelijk mogelijk de klus te kunnen klaren. Helaas, de wagen was zo zwaar dat de wielen een spoor in het trottoir hadden getrokken, de tegels stonden zelfs omhoog. Dit trok de aandacht van de politie, er volgde een zwaar gesprek en het opschrijfboekje kwam te voorschijn. De chauffeur zat danig in de rats, maar bleek een geboren acteur te zijn: een boete zou hem zeker zijn baan kosten en zijn ziekelijke familie mee in het verderf storten. Toen de tranen ook nog langs de wangen biggelden was de agent bereid om genade voor recht te laten gelden en het boekje werd weer opgeborgen. ”Maar wel meteen weg met die wagen hoor!” Dat kwam in orde, de situatie was gered.

De Pieter Vlamingstraat was vroeger een levendige straat met veel kleine middenstand,zoals een
smederij,timmerwerkplaats, melkboer,kruidenier en rijwielstalling.Het zou interessant zijn als er mensen zijn die hier nog iets over kunnen vertellen' Lees verder

Alle rechten voorbehouden

2175 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Zeep Aan reclame in de vorm van een kleine attentie werd vroeger ook aandacht besteed, getuige het stukje zeep waarvan hier een afbeelding. Hier was de vrachtwagen kennelijk geschikter dan de dekschuiten als logo.

Zeep Aan reclame in de vorm van een kleine attentie werd vroeger ook aandacht besteed, getuige het stukje zeep waarvan hier een afbeelding. Hier was de vrachtwagen kennelijk geschikter dan de dekschuiten als logo.

Alle rechten voorbehouden
Kolen Vuur Reclame

Kolen Vuur Reclame

Alle rechten voorbehouden
Kolen Gezellig Reclame

Kolen Gezellig Reclame

Alle rechten voorbehouden
Logo Meestal stonden de dekschuiten afgebeeld op het logo van de zaak

Logo Meestal stonden de dekschuiten afgebeeld op het logo van de zaak

Alle rechten voorbehouden

7 reacties

Voeg je reactie toe
Jos Visser

Het Friese jongetje.

Hallo Wim.
Ik ben geboren op nummer 22. Buurmeisje is mijn tante. Drie maanden na mijn geboorte vertrokken mijn ouders naar Friesland. Geregeld kwamen we dus logeren bij mijn oma Spruyt. Er was een tuintje voor het huis en daar mocht ik dan spelen (zeg maar gerust vervelen). Geregeld gooide je oma ( woonde toen 4-hoog) dan een rolletje snoep naar beneden. Ook kan ik mij herinneren dat ik een keer bij jullie gespeeld hebt. Je had een grote rode hijskraan. Ook speelden we wel eens bij Arjan Draaisma. Die had ontzettend veel speelgoed. Vooral veel legerautootjes. Je begrijpt dat het communiceren Fries-Nederlands niet zo goed ging.

Hennie Portengen (Spruyt)

Re: buurmeisje

Hennie Portengen:
Reactie op het verhaal van Hanna Oostendorp.
Ik ben Hennie Portengen. Mijn moeder (was weduwe), ouder zusje en ik hebben jarenlang op nr. 16 drie hoog gewoond. Ongeveer van 1939 tot 1945. Toen is mijn moeder hertrouwd met Vader Spruyt en zijn we verhuisd naar Pieter Vlamingstraat 22 benedenhuis.
We speelden altijd met Dory Nederend, Corrie Draaisma en haar jongere broertje Ate en met een jongen die André heet en in het eerste huis naast ons wat Mauritskade heet.

Wij mochten altijd met alle buurkinderen bij jullie TV kijken. Jullie waren de eersten in de straat die TV hadden. Dan zaten we allemaal in de achterkamer op de grond voor de TV.
Ook organiseerde je moeder een Sinterklaasfeestje voor ons. Dan kwam de "echte" Sinterklaas op bezoek, ook in de achterkamer. Een schat van een vrouw, die moeder van je.

Hennie Portengen

buurmeisje

Reactie op het verhaal van Hanna Oostendorp.
Ik ben Hennie Portengen. Mijn moeder (was weduwe), ouder zusje en ik hebben jarenlang op nr. 16 drie hoog gewoond. Ongeveer van 1939 tot 1945. Toen is mijn moeder hertrouwd met Vader Spruyt en zijn we verhuisd naar Pieter Vlamingstraat 22 benedenhuis.
We speelden altijd met Dory Nederend, Corrie Draaisma en haar jongere broertje Ate en met een jongen die André heet en in het eerste huis naast ons wat Mauritskade heet.

Jolanda

smederij punte

Ik ben geboren in 1962 boven smederij Punte op nummer 48 3 hoog voor.
De Pieter Vlamingstraat zal ik nooit vergeten schuin onder ons melkboer de Haan, Nederend de kolenboer iets verderop en er staat mij nog iets bij dat er ook een snoepwinkeltje was richting speelplein. De fietsenstalling tegenover ons wat later iets van een turks pension werd, dan had je het koffiehuis met Tante Rietje met haar dochter Marion was ik bevriend, en op de hoek cafe Dekeling met hun dochter Tanja was ik bevriend en met hun zoon Rene zat ik in de klas.
Als ik op de Dappermarkt ben komt die goeie ouwe tijd altijd weer boven. Ik woon nu in Spanje maar als ik in Nederland ben ga ik altijd even me ouwe buurtje opzoeken alhoewel je er nagenoeg niets meer van toen vind.

Joke schaap-Uitzinger

kolenboer nederend

Ik weet nog goed dat ik zakjes kolen moest halen wat had ik daar een hekel aan. Ben zelf geboren en getogen in de Pieter Vlaming straat maar aan de andere kant meer naar de Pontannusstraat . Ik woonde op nr.80 tot me trouwen ben ik boven me ouders gaan wonen op 3 hoog en 5 jaar later in de Roomtuintjes. Het was een gezellige volksbuurt met hartjesdag en klompenboertje voor dat ik naar school ging gauw snoep halen en het 5 centen badje er werd gescheiden gezwommen jongens en meisjes apart en dan de bioscopen Odeon van Swinden en Nationaal en de Bio op de midden weg. Leuke jeugd gehad ook op de Commelinschool bij Poppesnor (Bartelsman) Woon nu in Purmerend maar de Dapperbuurt blijft altijd een plekje in me hart.

Hanna van OOstendorp, 5 mei 2012

Steenkolen bezorgen

Een mooi geschreven stuk, Wim. Ik zie alles weer voor me. In mijn herinnering lagen er wel vier dekschuiten in de Singelgracht, de Mauritskade. De antraciet lag bij ons boven op de zolder in het kolenhok. Deze kolen waren voor de haard. Ik kan me ook nog iets herinneren van briketten. Wellicht voor de allesbrander, die we ook hadden. Ik zie je moeder nog helpen in de loods. De kolenwagen zie ik voor de deur staan. Jullie woonadres was op nr 20/1-hoog en wij woonden op nr 16/1-hoog. Mijn ouders hebben er gewoond van 1938 tot hun dood. Mijn moeder is overleden in 1996.
Verder sluit ik me aan bij de bovenstaande reactie. Met de toevoeging dat wij ook telefoneerden bij de fietsenstalling.
De hond die we vroeger hadden was gek op het eelt van de paarden, die beslagen werden bij de smederij, maar ze kon er niet tegen, dus dan moest ik het eelt weer uit de bek van Kazan halen. Ik probeerde met een boog om de smederij van de familie Punte heen te lopen, maar de hond trok er naar toe, dus wie was er sterker: de hond of ik.
Wim, bedoelde je de timmermanswerkplaats van de vader van het meisje Nelleke, of Nellie? In de melkhandel in het stuk Linnaeusstraat-Dapperstraat zat eerst de familie Doets en later familie De Haan. Soms vergat ik de boodschap, die ik moest halen vanwege de gesprekken die in de winkel gevoerd werden. Dan moest ik weer terug naar huis. De kruidenier heette Staats. In "ons" stukje had je ook de zaak waar tentzeil werd gemaakt en het koffiehuis. En op beide hoeken van de Pieter Vlaming en Dapperstraat natuurlijk een café. Iets verder om het stompe hoekje Pieter Vlaminstraat/Mauritskade had je de tabakszaak van de familie Mulder op de Mauritkade en daarnaast de visbenodigdhedenzaak, waar men ook wormen verkocht (geloof ik). In het keldertje was de stoffeerderij. Behangde hij ook niet?
Ik heb ongeveer 46 jaar op nr 16 gewoond op 1 en op 3-hoog en 11 jaar op nr 46 boven de melkboer op driehoogachter.
Het pleintje met de rekken en het klimrek, waar druk gebruik van werd gemaakt, komt nu in mijn gedachten. De zandbak was te groot om af te dekken, dus geen sukses. Er werd veel touwtje gesprongen. Kaatsen tegen de vooruitstekende horizontale stenen balk tussen de twee woningen in de veilige beschutting van de twee voortuinen. Ik zie de kinderen die op nr 26 en op nr 20 woonden voor me. Ook mijn vriendje Robbie van de Mauritskade 100-A. Mijn zusje Carla ging later om met de meisjes Janzen: Hellen, Marjolein en Suzanne, die woonden eveneens op nr 100-A. Uit een kunstenaarsfamilie. Gezichten van mensen uit mijn jeugd, waarvan ik de namen niet weet, zie ik. Het zustertje, die vele kinderen in de buurt op de wereld gezet heeft. (Zelf ben ik geboren in het Elisabeth gesticht, zie verderop op deze site.) Ook families waarvan ik de namen wel weet, bijvoorbeeld: Rumkorf, Broeders, Draaisma, Bakker, Toth, van Genderen. Doordat ik er zo lang woonde heb ik wel de straat zien veranderen, maar toch kende ik de meeste mensen van dat stukje Pieter Vlamingstraat, Mauritskade. Bijvoorbeeld Annabel, die er als kind woonde en nu zelf twee kinderen heeft, die in hetzelfde huis zijn geboren als zijzelf. En na het funderingherstel van de woningen weer terugkwam, evenals de Turkse familie, die er inmiddels ook al vele jaren woont. De voortuinen zijn al jaren weg, maar er zijn nu geveltuinen en de huidige bewoners proberen de straat weer meer allure te geven. De woningen zijn van ongeveer 1884, maar gelukkig bestaat dit stukje van de Dapperbuurt nog, al is elders veel afgebroken en nieuw gebouwd.

Hanny Zeeman Nauta

Pieter Vlamingstraat

Het was vroeger een leuke straat voor kinderen.Bij de smederij kwamen vaak paarden om beslagen te worden en bij de fietsenstalling kon je voor een kwartje een fietsje huren.Daar hebben veel kinderen uit de straat leren fietsen.Dan was er natuurlijk de markt in de Dapperstraat.Soms vonden we daar een cent of een stuiver waarmee we naar "klompie"het klompenboertje gingen.Daar kon je snoep kopen vanaf één cent.
Veel leuke herinneringen.