Bij een wandeling door de buurt, eind juli 2012, zag ik in de Wakkerstraat alleen nog (culinaire) slagerij ‘De Wit’ van dhr. Waagmeester. Zelfs bakker Van Deudekom was omgetoverd (gedegradeerd vind ik) tot kantoor van een organisatieadviesbureau. En op de Ringdijk zit alleen nog restaurant La Vallade wat ooit het koffiehuis Ringdijk was. IJzerhandel Quatfass is nu een lekker restaurant. Niet verkeerd maar toch … De Koningin Wilhelminaschool is vervangen door woningbouw, het gebouw van de Willem van Outshoornschool doet dienst als kinderdagverblijf. De Maria Immaculataschool is nu een vestiging van het Cygnus Gymnasium.
Iets verder ‘van huis’, achter de HEMA, verrijst de compleet nieuwe wijk Oostpoort.
Eerst even wat oudere geschiedenis. De Watergraafsmeer werd rond 1630 drooggelegd. Tot 1750 werden er ‘lusthoven’ aangelegd. Van de oudste gebouwen zijn alleen het Rechthuis, Frankendael en de Vergulden Eenhoorn nog over. Algemeen bekend: Napoleon Bonaparte ontving in 1811 de sleutels van Amsterdam bij het Rechthuis (het toenmalige gemeentehuis van de Watergraafsmeer), hoek Middenweg-Ringdijk. Wie heeft er trouwens een foto van de lichtkrant die tijden op het Rechthuis heeft gezeten? Ook nergens te vinden, tenminste niet in werkende toestand.
De zelfstandige gemeente Watergraafsmeer werd in 1812 verenigd met Diemen. In 1921 werd de voormalige gemeente Watergraafsmeer ingelijfd bij Amsterdam. Tot die tijd was de Meer nog nagenoeg leeg.
Het wijkje rond de Simon Stevin werd in 1923 ontworpen en gebouwd door de Coöperatieve Woningbouwvereniging “Watergraafsmeer”. Het uitbreidingsplan betrof 81 woningen. Bescheiden dus in verhouding tot andere uitbreidingen zoals West net buiten de Kostverloren-vaart (Bos en Lommer, de Baarsjes), heel Berlage-Zuid, de Indische Buurt en Betondorp. In die dagen ging het nog goed met de sociale woningbouw.
Meteen werden straatnamen aangepast, ik denk om dubbelingen in Amsterdam te voorkomen. Een paar voorbeelden:
de Hans Lipperheystraat werd de James Wattstraat.
de Paul Krugerstraat werd Zacharias Jansestraat.
de Kerklaan werd omgedoopt tot Cornelis Drebbelstraat.
de Michiel Adriaanz. de Ruyterstraat werd Willem Beukelsstraat.
het oude stuk van de Simon Stevinstraat heette de Kerkstraat.
Meer straten in de Watergraafsmeer kregen ooit nieuwe namen:
de Middenweg heette in 1770 Middelweg (Middel wech).
ook in 1770: de Oeterwaalse weg voor de Linnaeusstraat.
er was een Groenelaan; nu … de Nobelweg?
de Schagerlaan begon bij de Ringdijk en liep zo ongeveer tot de Gooise weg (S112). Dat is nu het beginpunt en hij loopt door tot de Hugo de Vrieslaan.
en de Watergraafsmeer was ooit Watergraafts- of Diemermeer.