Murw gemaakt, wegkijken..

President Steynplantsoen

Omstreeks 1997 bevroeg Jan Swagerman zijn vader over diens herinneringen aan de oorlog. Zijn vader woonde destijds aan het President Steynplantsoen, midden in een buurt die tot Jodenghetto was gemaakt.

Bus 5 op het President Steynplantsoen omstreeks 1968, foto van Frans van Britsun. .<br />Bron: Flickr.nl

Bus 5 op het President Steynplantsoen omstreeks 1968, foto van Frans van Britsun. .
Bron: Flickr.nl

Alle rechten voorbehouden

Vader Swagerman - inmiddels overleden - kwam als boekhouder van de Centrale Suiker Maatschappij de oorlog door zonder dagelijkse angst voor tewerkstellling in Duitsland. Mensen die voor de voedselvoorziening werkten waren daarvan vrijgesteld ( althans tot 1944). Jan Swagerman zegt; "het is niet het verhaal van een held . De realiteit is echter dat niet alle Amsterdammers Anne Franks verborgen hielden of in verzet kwamen. Helaas is - vrees ik - het verhaal van mijn vader geen uitzondering...."
Vader Swagerman over het Pres. Steynplantsoen ; "het was geen afgezet gebied. Maar op een zondagmorgen vroeg werd iedereen opgebeld (?) en werd er omgeroepen dat alle Joden zich gereed moesten houden voor de deur van hun huis met eten voor 1 dag, want ze zouden vervoerd worden naar Westerbork. En inderdaad gingen ze klaar staan, want ze waren als de dood en ook waren ze zo goedgelovig dat ze in Drenthe gingen wonen ".
Al snel na het vertrek van de Joden kwamen buurtbewoners de huizen leeghalen, zoveel mogelijk spullen werden gestolen "want iedereen wist dat de firma Puls alles zou meenemen".
Een paar weken later kwamen er nieuwe buren. Volgens vader Swagerman waren dat Joden die 35.000 gulden hadden betaald waarmee ze dachten vrijwaring van vervolging te hebben gekocht.
"Ze waren zo goedgelovig, vol enthusiasme kwamen ze hier wonen na betaling".
Op de vraag van zijn zoon of dergelijke taferelen ooit leidden tot verontwaardiging in de buurt zegt Swagerman; "we waren murw gemaakt door de propaganda, we verzetten ons niet, de moffen hadden alle macht. Oom en tante uit Santpoort hebben een keer iets gedaan wat de moffen niet beviel, toen moesten ze hun bonkaarten inleveren en zonder bonkaarten had je niet te vreten".
Als voorbeeld van de macht van de Duitsers noemt hij dat hij en ongeveer 30 mannelijke buurtgenoten gedwongen rondjes moest lopen en gymnastiekoefeningen doen . "dat was een voorschrift, maar dat was niet zo erg. Erger was dat ik - en met mij veel andere voorbijgangers- werd gedwongen om te kijken naar de lijken van mensen die de Duitsers op de Weteringschans hadden doodgeschoten ".

Alle rechten voorbehouden

1436 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

President Steynplantsoen in 1939 Foto afkomstig uit het Stadsarchief (beeldbank)

President Steynplantsoen in 1939 Foto afkomstig uit het Stadsarchief (beeldbank)

Alle rechten voorbehouden

8 reacties

Voeg je reactie toe
Jan Kijlstra

Pieter Lambertus Merlijn

Pieter Lambertus Merlijn was afkomstig uit Ede. Hij was zeer actief in het verzet. Opgepakt en in een Duits concentratiekamp beland, maar ontvlucht. Begin 1845 was hij, met zijn ouders, ondergedoken in Laren (N.H.). De voedselschaarste in "De Hongerwinter"  was de reden dat veel mensen op het platteland, bij de boeren, probeerden voedsel te bemachtigen. Daarbij liep men het risico op controle door de Landwacht. Ook als de papieren in orde waren moest het bemachtigde voedsel toch worden afgestaan. Waren de papieren niet in orde, of werd een document als vervalsing herkend, dan werd je opgepakt en overgedragen aan de S.D.

Pieter en zijn vader werden bij zo'n "hongertocht", terugkerend van Hoorn, op 21 februari 1945 gecontroleerd, en beiden gearresteerd. De vader werd vrijgelaten, maar Pieter, die als ontsnapte gevangene over een vervalst persoonsbewijs zal hebben beschikt, maar desondanks geïdentificeerd werd, werd tot de doodstraf veroordeeld en op 12 maart 1945 te Amsterdam gefusilleerd.

Na de oorlog is hij bijgezet in het Mausoleum op de Paasberg in Ede.

j. stitselaar

Re: 30 gefusilleerde eerste weteringsplantsoen

john:
kan 4 personen niet traceren wie ze waren waar ze vandaan kwamen , waarom ze in huis van bewaring weteringschans zaten1- pieter lamberts merlijn 19202- hendrik hekking 19253- wieger boonstra 18934- GERRIT SLOOF , zou 26 jaar zijn geweest geb.ca. 1929 !?

Merlijn, Pieter Lambertus. geboren op 31 december 1920 te Ede.
Hekking, Hendrik. geboren op 28 maart 1925 te Krimpen a/d Lek.
Boonstra, Wieger. geboren op 30 april 1893 te Oenkerk. (thans Tietjerksteradeel).
Sloof, Gerrit. geboren op 22 mei 1918 te kamerik.

ruurd kooiman

pres.steynplantsoen

De eerste foto met de bus die rijdt op het Krugerplein rechts is de ingang van de Madurastraat hij richting Schalkburgerstraat.
De Tweede foto is weldegelijk Pres.Steynplantsoen.

Alida Kamstra

Re: Foto Pres. Steynplantsoen

Wim Schuurman:
Helaas is de eerste foto niet het Pres. Steynplantsoen maar het Krugerplein de fotograat staat met zijn rug richting de Shalkburgerstraat.

Helemaal mee eens!

Wim Schuurman

Foto Pres. Steynplantsoen

Helaas is de eerste foto niet het Pres. Steynplantsoen maar het Krugerplein de fotograat staat met zijn rug richting de Shalkburgerstraat.

Leon de Laat

Re: 30 gefusilleerde eerste weteringsplantsoen

john:
kan 4 personen niet traceren wie ze waren waar ze vandaan kwamen , waarom ze in huis van bewaring weteringschans zaten
1- pieter lamberts merlijn 1920
2- hendrik hekking 1925
3- wieger boonstra 1893
4- GERRIT SLOOF , zou 26 jaar zijn geweest geb.ca. 1929 !?

Er is een persoonskaart in het archief van Amsterdam:van de volgende:
Wieger Boonstra, geb. Tietjerksteradeel op 30-04-1893
Vader: Aldert Boonstra
Moeder: Jantje Jongbloed
Partner: Sieuke Bouma (..-08-1892 ?)
Overleden op 12-03-1945 in Amsterdam
http://www.genlias.nl/nl/searchDetail.jsp?val=49&xtr=22770689&vgr=1
De bedoelde ?
Mvg.,
Leon de Laat

john

30 gefusilleerde eerste weteringsplantsoen

kan 4 personen niet traceren wie ze waren waar ze vandaan kwamen , waarom ze in huis van bewaring weteringschans zaten
1- pieter lamberts merlijn 1920
2- hendrik hekking 1925
3- wieger boonstra 1893
4- GERRIT SLOOF , zou 26 jaar zijn geweest geb.ca. 1929 !?