De wekelijkse wasbeurt

Verhaal nr. 5

Verteller: Joop Rijkenborgh
Transvaalbuurt

Men kreeg een kwartier om zich te wassen en af te drogen.

Gemeentelijk washuis Fronemanstraat 3 - 1949 .<br />Foto: Beeldbank Amsterdam .<br />.De enorme wastrommels waarin de vrouwen de was stopten.<br />.<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Gemeentelijk washuis Fronemanstraat 3 - 1949 .
Foto: Beeldbank Amsterdam .
.De enorme wastrommels waarin de vrouwen de was stopten.
.
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Mijn moeder ging met de was naar het washuis van de gemeente in de Fronemanstraat, waar het in een grote zinken bak werd gedaan. Daar had je er een stuk of 8 van, elk staande in een box gescheiden door een manshoge houten wand. Ook stonden er een grote centrifuge en een droogkast, zo groot als een huiskamer. De vrouwen hingen de was op, via een mechanisme ging het de kast in en d.m.v. hete lucht werd het wasgoed gedroogd. Ze stonden daar met een hoofddoek om met de knoop naar voren. Het was er ontzettend warm en er werd altijd druk gepraat.
Later huurde mijn moeder een Hoover wasmachine voor een aantal uren. Die werd langsgebracht op een bakfiets en naar drie hoog gesjouwd .

Voor de wekelijkse wasbeurt ging je naar het badhuis, waar de wachtkamer bijna altijd vol zat. Men kreeg ongeveer een kwartier om zich te wassen en af te spoelen. Als het niet zo druk was lette de badmeester niet zo op de tijd en dat was wel leuk.
Later werd er bij ons thuis een kast uitgebroken naar het toilet zodat er een grotere ruimte ontstond waarin een douche werd gemaakt. De boiler in de keuken bevatte vijftig liter warm water, veel te weinig voor een gezin van zes personen. Als hij leeg was moest je zes tot acht uur wachten voordat de boiler weer gevuld was. Er waren dan vaak ruzies en ik kreeg meestal de schuld dat ik te lang onder de douche stond, maar was het daar nooit mee eens.
Het schaarse toiletpapier was duur en ook nog eens keihard. Daarom gebruikten de mensen krantenpapier. Het werd in mooie vierkante stukjes geknipt en aan een touwtje opgehangen. Maar vóór gebruik moest je het wel eerst door je handen frommelen.
----------------------------

Voor verhaal nr. 6 uit deze serie ga naar
Verkeer en vervoer

Alle rechten voorbehouden

2429 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Gemeentelijk washuis Fronemanstraat 3 - ± 1925 .<br />De was wordt opgehangen waarna het drogen kan beginnen.<br />.<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Gemeentelijk washuis Fronemanstraat 3 - ± 1925 .
De was wordt opgehangen waarna het drogen kan beginnen.
.
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden
Badhuis Andreas Bonnstraat - 1984 .<br />Foto: Beeldbank Amsterdam .<br />.Het voormalige badhuis in de Andreas Bonnstraat, tegenwoordig theater De Bochel.<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Badhuis Andreas Bonnstraat - 1984 .
Foto: Beeldbank Amsterdam .
.Het voormalige badhuis in de Andreas Bonnstraat, tegenwoordig theater De Bochel.
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden
badhuis Bordje in het badhuis in de Bruynstraat te Rotterdam. De tekst spreekt voor zich !

badhuis Bordje in het badhuis in de Bruynstraat te Rotterdam. De tekst spreekt voor zich !

Alle rechten voorbehouden

2 reacties

Voeg je reactie toe
Roel de Jel

de gruyter

Ja Joop ik ben weliswaar 7 jaar jonger maar ik herken er veel van vooral de Gruyter snoepje van de week en de winkel op de hoek van de Molukkenstraat had binnen van die mooie tegelplateau;s over koffie en op de toonbank stonden glazen koffiecontainers waaruit ze de koffiebonen in een zak deden.

Dan het gemeentelijk badhuis op het Javaplein waar je één keer per week naar toe ging en om geld te sparen samen met je vader onder de douche. Soms gingen we ook wel naar het badhuis bij de molen de Gooijer, daar was het vaak minder druk.

Leuke tijd gehad in Amsterdam oost

Piet Joon

Wekelijkse wasbeurt

Joop Rijkenborgh. Ik lees jouw verhalen met veel belangstelling en herkenning omdat ik van hetzelfde bouwjaar ben en vlak bij jou in de buurt woonde tijdens de oorlog (Reitzstraat/Pres.Brandstraat).

Bij het zien van de foto van het washuis herkende ik nog dat ik daar ook was als mijn moeder de was deed in die grote trommels. In mijn herinnering was er ook een heel grote machine waar de vrouwen de was door 2 grote perswalsen lieten doorlopen. Of dat om te strijken of te drogen was weet ik niet. Ik mocht niet in de buurt van die machine komen omdat mijn moeder bang was dat mijn handen er tussen konden komen.
Het was er inderdaad altijd heel warm en vochtig binnen en er was veel herrie door al die draaiende machines.
Ik moest mee naar dat washuis omdat mijn moeder ons daar, tijdens of na de was, in een aparte ruimte om beurten (kostenbesparing) in een grote badkuip met heerlijk warm water kon wassen. Dat vonden wij een feest omdat wij niets gewend waren.

Ik herinner mij ook nog dat ik in het Badhuis moest douchen want thuis hadden wij geen douche. Zelfs geen warm water voorziening. Bleef je te lang onder de douche staan dan werd het water, als je niet reageerde na een waarschuwing, op koud gezet en stopte je vanzelf wel.

's Morgens thuis elke ochtend met je kop onder de koude kraan boven de gootsteen. Je hele hoofd werd gewassen met huishoudzeep. Ik maar tegenspartelen en mijn moeder maar zeggen: "Kom op, je bent toch een Hollandse jongen". Ik vond het barbaars koud. Vooral 's winters.

Wat hebben wij (en onze kinderen) het toch een stuk comfortabeler.
Toch kijk ik op een heerlijke jeugd in de Transvaalbuurt terug. Wij waren vaak blij met heel simpele dingen. Ik vraag mij af of de huidige jeugd dat gevoel ook heeft, ondanks alle moderne voorzieningen en comfort.