Water, gas en licht op rantsoen.

Verteller: Carbidlamp. O. Monsees
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Middenmeer, Bunsenstraat

Een meter of tien voor ons vlogen de stoeptegels omhoog en in het trottoir ontstond een flink gat.

 De knijpkat werkt door voortdurende knijpbewegingen. Produceert niet alleen licht, maar bij iedere kneep ook een soort gejammer (huilend gezoem). Alsof je een kat hoort jammeren.<br />Bron: verzetsmuseum (www.verzetsmuseum.org

De knijpkat werkt door voortdurende knijpbewegingen. Produceert niet alleen licht, maar bij iedere kneep ook een soort gejammer (huilend gezoem). Alsof je een kat hoort jammeren.
Bron: verzetsmuseum (www.verzetsmuseum.org

Alle rechten voorbehouden

Aan het einde van de oorlog was gebrek aan van alles en nog wat. Water was er gelukkig nog wel, dat is nooit echt afgesneden. Wel was er rantsoenering, dat wil zeggen dat er gedurende een aantal uren geen water uit de kraan kwam. Bij ons thuis werd het water gehamsterd in de badkuip. In ieder geval hadden we dan altijd een buffertje.
Ook gas en elektra waren op rantsoen, dat gebeurde al eerder dan bij het water. Kaarsen en carbid moesten in de donkere uren dan enig licht verschaffen. (Als je carbid in contact brengt met water ontstaat acetyleengas. Het acetyleengas geeft een sterk lichtgevende vlam. Aanvulling F.Slicht). Mijn opa heeft zelf een carbidlamp laten maken in de werkplaats, smederij, van zijn bedrijf. Mijn opa was aannemer/heibaas. Overigens was mijn vader in het kostbare bezit van een knijpkat. Daardoor kon er in huis en bij de deur nog wat licht gemaakt worden.

In de Hongerwinter werd er geen gas meer geleverd. Omdat de gemeente het gasnet toch in goede staat wilde houden, pompte men er een soort namaakgas in zodat de leidingen niet uitdroogden. Op een dag liep ik met mijn boezemvriend Huib Kappers op de Middenweg. Plotseling hoorden we een harde knal. Een meter of tien voor ons vlogen de stoeptegels omhoog en in het trottoir ontstond een flink gat. Vlak voor ons liepen twee Duitse militairen die onmiddellijk na de knal plat op straat gingen liggen. Zij wisten meer van ontploffingen dan wij, die dit nog nooit hadden meegemaakt. Even later stonden de Duitsers op, klopten het stof van hun uniformen en liepen naar het gat: inderdaad, de gasleiding. Wij stonden erbij en lachten schaapachtig om dit voorval. Niemand gewond gelukkig. Als verklaring hoorden we dat het namaakgas toch kon ontploffen als iemand het wilde gebruiken.

Alle rechten voorbehouden

1446 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

 Dit is een voorbeeld van een eigen gefabriceerde carbidlamp. Carbidlampen werden voor de oorlog ook in de mijnen van Limburg gebruikt. Zie bijvoorbeeld de de website: http://www.gluckauf.nl/Carbidlampen_.htm.

Dit is een voorbeeld van een eigen gefabriceerde carbidlamp. Carbidlampen werden voor de oorlog ook in de mijnen van Limburg gebruikt. Zie bijvoorbeeld de de website: http://www.gluckauf.nl/Carbidlampen_.htm.

Alle rechten voorbehouden
F.Slicht

Hongerwinter en gebrek aan gas.

Een citaat uit een boekje van een mijnheer P.A.Donkers die in het eerste jaar van de bevrijding zijn herinneringen aan de Hongerwinter heeft opgeschreven. De volledige, korte, tekst is te lezen via de website: http://www.zuidelijkewandelweg.nl/tijdtijn/winter4445.htm
Nu er geen gas meer is, doen zich telkens ongevallen voor doordat de in nood verkerende huismoeders proberen de laatste restjes gas aan de leiding te onttrekken. Maar overal is lucht in de leiding gekomen en dat vormt met het restje gas een ontplofbaar mengsel. Daverende explosies hebben dodelijke ongevallen tot gevolg; de kranten maken er met een paar regels melding van. In een arbeidersbuurt in Amsterdam West vindt een gezin van zeven personen den dood door gasverstikking. "Een gevolg van het clandestien onttrekken van gas," schrijft "De Telegraaf" van 29 December 1944.