Op zoek naar Joodse schatten

Ik werd geboren in de Retiefstraat (65 3-hoog) waar ik tot mijn achttiende heb gewoond. Mijn eerste tastbare confrontatie met het oorlogsverleden was toen ik onder het zand van ‘het landje’ (Amstelveld) een half verroest Duits legerpistool vond. Thuis liet ik het vol trots aan mijn moeder zien, die het gelijk vol afschuw in de vuilnisbak kieperde. Aan de deurpost zat een klein metalenkokertje vastgeschroefd dat ik met mijn zakmes nieuwsgierig loswrikte. Er zat een opgerold stukje papier in met vreemde lettertekens.
Meester Jansen van de Christelijke Hogewegschool vertelde de klas dat het een ‘Mezuza’ was, onderdeel van een oeroud Joods ritueel om zegen te brengen over het huis en haar bewoners. Naast de deur op 1-hoog zat nog zo’n gebedskokertje. Samen met mijn neef Pepie (mijn oom en tante woonde op de eerste, mijn oma op de tweede en wij op de derde verdieping) ging ik op zolder vloerplanken loswrikken, op zoek naar verborgen Joodse schatten en verrek, ik had gelijk beet... We haalden een gedemonteerd potkacheltje en wat half vergane kleren tevoorschijn. We gingen driftig door met het loswrikken van planken, tot mijn moeder de kalk van het plafond naar beneden zag dwarrelen en naar boven stoof om een einde te maken aan onze speurtocht.
Ook zag je overal in de Transvaalbuurt op de muren van huizen en scholen in witte verf of krijt vreugdekreten staan zoals de ‘V’ van Victory of ‘V=Victory’ of enkel de ‘W’ van Wilhelmina, stammend van de bevrijding en nog steeds tot in de jaren ‘60 goed leesbaar. De Retiefstraat was op 5 mei een zee van guirlandes, lampionnen en vlaggen en overal spelletjes in het genre koekhappen en zaklopen. In de etalage van bakkerij Zuidervaart, op de hoek van de Smitstraat, stonden de prijzen geëtaleerd die je kon winnen.