Tugelaweg 66 I – Het gezin van Abraham Verdoner (7)

De ambtenaar schetst in een overzicht het leven van Abraham en Betje vanaf september 1939: “Hier heeft hij gewerkt tot 1 september 1939. Zijn ontslag was een gevolg van de bepaling dat in dit jaar alle 66 jarigen en ouderen plaats moeten maken voor jongere werkkrachten. Hij ontvangt nu in het vervolg via de G.W.B. f. 8,50 per week z.g. pensioen. Zijn loon bedroeg den laatsten tijd ruim f. 24,- per week, terwijl hij bovendien in het genot is van f. 10,- per maand van het Marcus Gerrit Tabaksfonds. Vroeger moest de vrouw door uit werken te gaan mede in het onderhoud van het gezin voorzien. De laatste 18 jaren behoefde zij dat natuurlijk niet te doen. Zij is niet sterk en zij heeft zich nu reeds met een brief van haar huisarts bij den G.G.D. vervoegd om versterkende middelen te krijgen.”

Het Tabaksfonds

Het kostte enige moeite om informatie over het genoemde Marcus Gerrit Tabaksfonds te vinden. Uiteindelijk vond ik via een artikel in het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW van 29 augustus 1986) dat de juiste naam Stichting Fonds Marcus Gerrit Tabak was en is. Deze stichting werd al opgericht in 1889 met als doel het verplegen van financieel behoeftige invaliden (was aangesloten bij het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap). In oudere nummers van het NIW staan meerdere advertenties, daar gaat het altijd om het steunen van wezen. In het Gemeentearchief Amsterdam bevindt zich een klein dossier (inventarisnummer 400-2464) over dit fonds of deze stichting. Uit de statuten blijkt een tweeledig doel: enerzijds het verlenen van geldelijke steun aan Joodse invaliden en anderzijds het verlenen van steun aan Joodse wezen, half – wezen, zieke en zwakke kinderen.

In de statuten wordt uitgelegd wie er tot deze ‘doelgroepen’ behoren: ‘Joods worden geacht die personen te zijn, die behoren tot het Nederlandsch Israëlitisch kerkgenootschap, zomede zij, die geboren zijn uit een Joodse moeder en niet behoren tot een niet-Joods kerkgenootschap.’ ‘Onder invalide personen worden verstaan zij, die ten gevolge van lichaams- of zielsgebreken buiten stat zijn door eigen middelen of door hulp voor anderen in hun levensonderhoud geheel te voorzien.’

De stichtingsakte (en de daarbij behorende statuten) is opgemaakt door mr. J.F. Wertheim, notaris te Amsterdam. Het stichtingskapitaal bestond uit een bedrag van 100.000 gulden en is gestort door Marcus Gerrit Tabak, koopman, wonende te Amsterdam, Keizersgracht nummer 824.’

NAAR: VERHAAL 1

OF NAAR: VERHAAL 8