Op zoek naar Joodse schatten

Verteller: Peter J. Muller
Retiefstraat, Transvaalbuurt

Aan de deurpost zat een klein metalen kokertje dat ik met mijn zakmes nieuwgierig loswrikte. Er zat een opgerold stukje papier in met vreemde lettertekens.

Peter op fiets Voor een straatfotograaf poseerde ik op mijn fiets in de Retiefstraat voor nr 6.

Peter op fiets Voor een straatfotograaf poseerde ik op mijn fiets in de Retiefstraat voor nr 6.

Alle rechten voorbehouden

Ik werd geboren in de Retiefstraat (65 3-hoog) waar ik tot mijn achttiende heb gewoond. Mijn eerste tastbare confrontatie met het oorlogsverleden was toen ik onder het zand van ‘het landje’ (Amstelveld) een half verroest Duits legerpistool vond. Thuis liet ik het vol trots aan mijn moeder zien, die het gelijk vol afschuw in de vuilnisbak kieperde. Aan de deurpost zat een klein metalenkokertje vastgeschroefd dat ik met mijn zakmes nieuwsgierig loswrikte. Er zat een opgerold stukje papier in met vreemde lettertekens.
Meester Jansen van de Christelijke Hogewegschool vertelde de klas dat het een ‘Mezuza’ was, onderdeel van een oeroud Joods ritueel om zegen te brengen over het huis en haar bewoners. Naast de deur op 1-hoog zat nog zo’n gebedskokertje. Samen met mijn neef Pepie (mijn oom en tante woonde op de eerste, mijn oma op de tweede en wij op de derde verdieping) ging ik op zolder vloerplanken loswrikken, op zoek naar verborgen Joodse schatten en verrek, ik had gelijk beet... We haalden een gedemonteerd potkacheltje en wat half vergane kleren tevoorschijn. We gingen driftig door met het loswrikken van planken, tot mijn moeder de kalk van het plafond naar beneden zag dwarrelen en naar boven stoof om een einde te maken aan onze speurtocht.
Ook zag je overal in de Transvaalbuurt op de muren van huizen en scholen in witte verf of krijt vreugdekreten staan zoals de ‘V’ van Victory of ‘V=Victory’ of enkel de ‘W’ van Wilhelmina, stammend van de bevrijding en nog steeds tot in de jaren ‘60 goed leesbaar. De Retiefstraat was op 5 mei een zee van guirlandes, lampionnen en vlaggen en overal spelletjes in het genre koekhappen en zaklopen. In de etalage van bakkerij Zuidervaart, op de hoek van de Smitstraat, stonden de prijzen geëtaleerd die je kon winnen.

Alle rechten voorbehouden

6835 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

gezonde baby Hier als gezonde baby in 1946 in de tuin van Retiefstraat 85 waar ik geboren werd

gezonde baby Hier als gezonde baby in 1946 in de tuin van Retiefstraat 85 waar ik geboren werd

Alle rechten voorbehouden

30 reacties

Voeg je reactie toe
peter j. muller

De Nieuwe

beste Piet
dank voor je vriendelijke woorden.
Je bedoelt het weekblad DE NIEUWE dat tussen 1990-1994 heeft bestaan.
later konden wij gelukkig onthullen dat er nog plek was, maar dan moesten de mensen er wel snel bij zijn natuurlijk.

Erik

Re: Peter J. Muller

Piet Teigeler:
Als oud-journalist ben ik een bewonderaar van Peer Muller. Ik kan mij de naam niet herinneren van het heerlijke blad waarin hij o.m. meldde dat de hemel aan het vol raken was. Hoe heette dat blad en kan ik er misschien nog ergens een exemplaar van kopen?

De Candy zal het niet geweest zijn, maar misschien Hitweek; daar waren vorig jaar op het Waterlooplein nog exemplaren van te krijgen; van beide bladen trouwens...

Piet Teigeler

Peter J. Muller

Als oud-journalist ben ik een bewonderaar van Peer Muller. Ik kan mij de naam niet herinneren van het heerlijke blad waarin hij o.m. meldde dat de hemel aan het vol raken was. Hoe heette dat blad en kan ik er misschien nog ergens een exemplaar van kopen?

Gerrit Lammens

Peer Muller

Fijn geschreven Peer. Door jouw pen komen er zoveel herinneringen ook bij mij weer tot leven. Weet je nog, samen rennend in de regen? En jij maar zingen: 'Regen, daar kunnen wij wel tegen!'
Dat waren nog eens tijden. Hielp jij zonu en dan die kolenboer niet?

Jo Haen, redactie

Joodse schatten

Beste mijnheer/mevrouw de Vries,

Uw reactie is niet verwijderd. Als u onder het verhaal en de foto kijkt ziet u staan : 20/25 volgende. Dat moet u aanklikken en dan komen de volgende 5 reacties, waaronder die van u.

peter muller

Re: Re: Peter Muller

S. de Vries:
Peter Muller:Hier ben ik dus wel even stil van.
Beste meneer Muller,
Ik zou graag de reden willen weten waarom mijn verhaal van deze site is afgehaald.
S. de Vries

Ik zou het echt niet weten, in ieder geval niet op mijn verzoek.

S. de Vries

Re: Peter Muller

Peter Muller:
Hier ben ik dus wel even stil van.

Beste meneer Muller,
Ik zou graag de reden willen weten waarom mijn verhaal van deze site is afgehaald.
S. de Vries

muller

V = Victorie

beste Van der Meulen

u heeft natuurlijk gelijk, dank voor uw correctie, er was aan het begin van de oorlog heel wat meer moed voor nodig deze leuzen op muren te schilderen dan na de bevrijding.

J.W. van der Meulen

V is Victorie

In uw opstel schrijft u dat leuzen als V= Victorie en de W van Wilhelmina dateren van na de bevrijding. Indien ik goed ben ingelicht bracht men deze leuzen reeds aan in de aanvang van de jaren der duitse bezetting, zeggen wij 1940 en 1941. In mijn bezit is een gedenkboek van 10 jaren N.S.B. en daarin staat een foto van de Magere Brug in opgehaalde toestand. Aan de onderzijde staat met koeien van letters V=Victorie. Op last van Goebbels veranderde men deze kreet in V=Victorie
Duitsland wint voor Europa op alle fronten.

J.W. van der Meulen

V is Victorie

In uw opstel schrijft u dat leuzen als V= Victorie en de W van Wilhelmina dateren van na de bevrijding. Indien ik goed ben ingelicht bracht men deze leuzen reeds aan in de aanvang van de jaren der duitse bezetting, zeggen wij 1940 en 1941. In mijn bezit is een gedenkboek van 10 jaren N.S.B. en daarin staat een foto van de Magere Brug in opgehaalde toestand. Aan de onderzijde staat met koeien van letters V=Victorie. Op last van Goebbels veranderde men deze kreet in V=Victorie
Duitsland wint voor Europa op alle fronten.

peter j. muller

aan Taeko

Uit het leven en uit het hart.

peter j. muller

beste Astrid

Ik kan mij die dochter niet herinenren. Wel een schattige drieling van een jaar of 6 naast ons 1 hoog van wie de moeder zelfmoord pleegde. Verder een jongen met een 1 been die toch met ons in de inham honkbal speelde; een dikke jongen (Dikke Jan?) en zijn broer die een echte nozem was met een reusachtige vetkuif en een brommer (type buikschuiver) met laag stuurtje. Ik kocht van hem een defecte platenspeler van mijn zakgeld. Mijn vriendjes waren MARTIN STRIJDONCK die aan epilepsie leed en een bandrecorder (Grundig) had, zijn ouders waren echte socialisten. Tegenover ons op 3 hoog woonde mijn vriendje WIM VAN GESSEL en broertje HANS, hun ouders waren fervente communisten van de oude school. Verderop op 2 hoog woonde FRANSIE WATER, een jongen uit een katholiek gezin, die met de hoola-hoep rage aan de lopende band hoela-hoeps vervaaardigde van plastic buizen en verkocht aan de buurt.
Een paar huizen naast ons woonde een Surinaamse familie, de eerste zwarte mensen in de hele straat en dus een bezienswaardigheid.
Wij woonden 3 hoog, op 1 hoog woonden mijn oom en tante en neef/boezemvriend PEPIE VAN DER ZEE, en op 2 hoog woonde mijn oma uit Friesland. Een echte familietrap. Ja de tuinen waren erg groot en goed onderhouden, de mensen hielden van de buurt en hadden het hart op de juiste plaats. Dat is geweest.

peter j. muller

aan Morrie Does

beste Morrie,

leuk dat je dat weet, inderdaad heb ik in 1965 het plaatje Beter Langharig dan Kortzichtig gemaakt waarop de schaar van kapper Schroder uit de Reestraat te horen is. Ik heb het nog live in Voor de Vuist Weg van Willem O Duys gezongen, stijf staand van de zenuwen. In 1991 was ik de uitgever van DE NIEUWE, een fantastsiche krant met opzienbarend nieuws. En ik kan je alsnog onthullen dat de hemel nog niet vol is. Ik wil niemand haasten, maar er is nog plaats.

Morrie does

AAN PETER MULLER

Peter wat kun jij mooie stukjes schrijven!
Ik kom uit de Javastraat , maar ik ken de transvaalbuurt goed omdat mijn moeder daar is geboren nl. hoek krugerplein boven wat destijds chocolaterie Kuhlman was, en er voor mijn moeder veel herinneringen waren aan die buurt, ze was van Joodse afkomst en van haar familie die daar ook in die buurt woonde, er een heleboel mensen wo. haar vader in de tweede wereldoorlog door de duitsers vermoord zijn.
Ben jij ook degene die destijds ik dacht ism kapper Schroder uit de Reestraat een plaat had gemaakt nl. Beter Langharig Dan Kort zichtig?
En later een tijdschrift heb gehad met onzin zoals artikelen dat de hemel aan het volraken was?
Morrie Does m.does@kpnmail.nl

astrid uivel

aan Peter Muller

Hoi Peter, wederom bedankt voor je reactie. Woonde er bij jullie op de begane grond een moeder (vader niet opgevallen) met een gehandicapte dochter? En was onze tuin echt zo groot als in mijn kindergedachten? Ik dacht vaag te herinneren dat jij ooit een single uitgebracht had, waarvan op de platenhoes een afbeelding "en face" van jouw stond. Ik woon, denk ik in een soortgelijk huis als waar ik geboren ben (heb ooit korte tijd in een nieuwbouw appartementencomplex gewoond, maar dat was geestdodend), met een voor amsterdamse begrippen grote tuin, en als de lente komt dan pak ik mijn schildersezel en ga thuis weer aan het werk. Een van mijn kinderen woont in de tuin en het is hier net zo een doorgangshuis als bij mijn ouders vroeger. Ik denk dat ik wel iets van die oude sfeer heb doorgegeven aan mijn omgeving. Ik begrijp ten volle wat je bedoeld met dat alles (in negatieve zin) veranderd is. Het elkander iets gunnen is niet meer van deze tijd, maar het bestaat nog wel. Daarom vind ik het bijzonder leuk en interessant dat deze site bestaat. Het enige dat ik op een computer doe is internetbankieren, dus het is voor mij al een hele revolutie dat ik dit überhaupt heb kunnen ontdekken. Groeten Astrid Uivel

taeko

retief

Netjes geschreven Peer.
Vooral de laatste zinnen zijn uit het leven gegrepen.

peter j. muller

rijschool uivel

Astrid,
ook ik ben in de retiefstraat geboren, in 1946 op nr85, en later verhuisden we naar nr65 3hoog. ook wij vertrokken uit de buurt, eveneens in 1965, naar de schippersstraat. mijn moeder, broer en zus waren denk ik blij uit de buurt weg te zijn, maar ik ben emotioneel nooit helemaal los gekomen van de retiefstraat waar ik als jongen mij zo thuis voelde, ook al was het bij ons thuis niet zo'n vrolijke boel met een drankverslaafde vader. mijn kindergeluk lag op straat en in de buurt waar het, voor mij, veiliger was dan thuis.
nog vaak zoek ik het oude nest weer op, waar het nu een heel andere en akelige wereld is met heel andere mensen en gewoonten. je vader is mij altijd bijgebleven, hij had het lef om voor zichzelf te beginnen in iets waar hij goed in was... autorijden. verder weet ik geen details over je ouders te vertellen helaas.
ik hef het glas op je ouders en jou en alle oude buurtgenoten die in de mist van de tijd zijn verdwenen, maar dankzij deze website elkaar toch weer weten te vinden.

astrid uivel

reactie op Peter Muller

beste peter, mijn ouders zijn omstreeks 1965 wegens ruimtegebrek (6 kinderen) naar nieuw west verhuist. Mijn moeder is 23 jaar geleden overleden en mijn vader 18 jaar geleden. Tot hun dood hebben zij beiden nog autorijles gegeven. Volgens mij hebben ze de gezelligheid en de saamhorigheid van de Retiefstraat gemist. Vroeger speelde mijn vader ook nog accordeon,dat was feest. Een paar jaar geleden belandde ik, per ongeluk , voor het eerst weer in de Retiefstraat. Dat was een vreemde gewaarwording. Herinneringen waar je geen weet meer van hebt komen zo stilletjesaan weer terug. Mijn herinneringen van die korte tijd dat ik daar geleefd heb zijn alleen maar positief. Grappig hoe jij mijn vader herinnerd. Ik ken bijna geen mensen uit die tijd om herinneringen op te halen, dus je begrijpt dat ik wel erg leuk vind om te lezen. Mocht je nog iets willen weten, feel free. groetjes Astrid

peter j. muller

rijschool uivel

beste Astrid

wij woonden een paar huizen naast jullie op 65 3-hoog en ik herinner me de rijschool nog heel goed. ik heb zelf les gehad van je vader toen ik 18 werd. hij was wel een knappe en joviale vent en lag regelmatig voor de deur onder een citroen te sleutelen, zoals je toen nog veel zag.. leuk de naam uivel weer eens tegen te komen. hoe is het met je ouders verder in het leven gegaan?

astrid uivel

mijn vage herinneringen als kind

ben in de retiefstraat geboren op nr 59 of 61hs heb daar vanaf mijn geboorte 1959 tot ongeveer 1965 gewoond. mijn ouders waren daar al woonachtig mijn ouders hadden beide een autorijschool. nu ik zo op deze site kijk komen er meer herinneringen naar boven dan ik voor mogelijk had gehouden. de sfeer die ik proef is zoals in mijn jeugdherinneringen . veel namen die ik tegenkom ken ik vamn de vehalen van mijn ouders. wat mij bijgebleven is is onder andere mijn blinde buurjongetje genaamd tommy en de tuin die wij hadden met een grote boom waar ik het liefste nooit meer uit kwam