Spitskopstraat 8 II – Het gezin van Joseph Pais (9)

In 1934 gaat de oudste zoon, Marcus, aan het werk. Hij gaat voor een korte periode in de leer bij bakker Blitz en verdient daar fl.1,-. Eind 1934 gaat hij werken voor ‘De Tijdgeest’. Zij adverteren o.a. met de slogan: “Bakkerijen door geheel Amsterdam”. Zijn eerste loon, fl.3,-, is niet al te hoog. Waarschijnlijk is Marcus het stadium van leerling bakker nog niet voorbij.

Via Het Bureau voor Maatschappelijke Steun krijgt Marcus een bakkersbroek, een sloof en een bakkershemd. Vader Joseph had ook andere kleding als een jasje en een overhemd aangevraagd. Dit verzoek wordt afgewezen; ‘daar kan men zelf voor zorgen’. Marcus werkt bij twee filialen: eerst in de Hemonystraat, later in de Nieuwe Amstellaan. Vanaf mei 1936 gaat hij aan de slag bij bakker Levisson in de Blasiusstraat, nummer 113. Er zat ook een bakker Levisson in de Transvaalbuurt (op het Afrikanerplein 1).

Marcus wordt in 1938 gekeurd voor de militie. Uit het register blijkt dat hij 1 meter en 663 mm groot was met een lichaamsgewicht van 61 kilo. Hij heeft zes klassen lager onderwijs genoten en onderwijs in brood- en koekbakker. Hij zou volgens het register ‘bakker op de Grote Vaart’ zijn geweest. Op 24 oktober 1938 wordt hij ingelijfd bij het 18^e Regiment Infanterie (1^ste Ploeg). Zijn eigen voorkeur was het wielrijdersregiment in Apeldoorn. 

In 1937 is er weer sprake van het niet juist opgeven van verdiensten door Joseph. De aangifte werd gedaan door zijn vakbond (de Algemene Bond van Arbeiders in het Bakkersbedrijf etc.). Dat is opmerkelijk, omdat eerder in het dossier werd gesteld dat hij was geroyeerd. Het gaat in dit geval niet om onduidelijkheden met betrekking tot de verschillende betrekkingen. De verdiensten die Joseph naast de steun had, heeft hij verzwegen om kleding te kopen voor het gezin. Joseph verklaart ‘zich bereid de onrechtmatig genoten steun terug te betalen’. Ondanks deze bereidwilligheid wordt er aangifte gedaan bij de politie en wel bij de recherche, Bureau Stadhouderskade. Opvallend is dat in deze aangifte, die als bijlage is toegevoegd aan het dossier, sprake is van een veel lager bedrag dat teveel is ontvangen dan het bedrag genoemd in het briefje van de Vakbond (ingeplakt in het dossier).

De aangifte is nogal ambtelijk van toon, maar één alinea wil ik hier toch wel opnemen. Het gaat niet mij dan niet zozeer om Joseph persoonlijk, als wel om een algemeen geldende regel die hierin wordt verwoord: “De ondersteunden zijn verplicht zich dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen te melden ten kantore van hun organisatie en ten bewijze van hun werkloosheid de controle en uitkeringslijsten te tekenen. Eventuele verdiensten of inkomsten moeten bij uitbetaling van de steun worden opgegeven en voor 2/3 op het steunbedrag in mindering worden gebracht op veelvouden van fl.0,25. Deze bepalingen waren Pais bekend.” 

De hele brief heb ik opgenomen onder aan dit verhaal. Wat er verder met deze aangifte is gedaan, wat de gevolgen zijn geweest voor Joseph en zijn gezin , is niet duidelijk. De steunverlening door Het Bureau gaat naderhand gewoon door.

NAAR: Spitskopstraat 8 II – Het gezin van Joseph Pais (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 8 II – Het gezin van Joseph Pais (10)