Spitskopstraat 11 huis – het gezin Coopman (3)

Over de ouders van Marianna Walvisch

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Spitskopstraat
Overzichtsfoto van de Zwanenburgwal gezien in de richting van de Sint-Antoniesluis, ca. 1880. Bron: collectie Jaap van Velzen; voor informatie: Joods Historisch Museum.

Overzichtsfoto van de Zwanenburgwal gezien in de richting van de Sint-Antoniesluis, ca. 1880. Bron: collectie Jaap van Velzen; voor informatie: Joods Historisch Museum.

Marianna Walvisch werd geboren op 5 juni 1897. Zij was de dochter van Jonas Walvisch en Matje Emden, beiden geboren in Amsterdam. Zij trouwden op 19 januari 1881.

Huwelijksakte van Jonas Walvisch en Matje van Emden op 19 januari 1881, bron: WieWasWie.

Huwelijksakte van Jonas Walvisch en Matje van Emden op 19 januari 1881, bron: WieWasWie.

Marianna was het zesde kind in een gezin met acht kinderen (vijf jongens, drie meisjes). Haar zusje Bloeme overleed na 2 ½ jaar (okt. 1892 – mrt. 1895). Haar jongere broer Abraham overleed op 19-jarige leeftijd.
Overlijdensbericht van Abraham Walvisch in 1918, bron: het NIW van 06-09-1918

Overlijdensbericht van Abraham Walvisch in 1918, bron: het NIW van 06-09-1918

De jongste dochter geboren in 1901 kreeg dezelfde naam: Bloeme.
Archiefkaart van Jonas Walvisch, bron: indexen SAA

Archiefkaart van Jonas Walvisch, bron: indexen SAA

Jonas Walvisch was al jong werkzaam als diamantversteller zoals valt af te leiden uit het militieregister. Hij werd overigens vrijgesteld wegens de broederdienst. Wel werden nog zijn gegevens genoteerd. Zo weten we dat hij 1 meter en 635 mm groot was, zwarte ogen en zwart haar had, een ovaal ‘aangezigt’ een ronde kin en verder een gewone neus en mond. Jonas was voor zover valt na te gaan het zevende kind in een gezin met acht kinderen. Het gezin woonde toen in de Verwerstraat 430, een straatnaam die volgens mij door elkaar wordt gehaald met de Verversstraat. In de Verversstraat of dus de Verwerstraat stond vanaf 1877 op nummer 28 – 30 een stoomdiamantslijperij. Kort daarna verhuist het gezin naar nummer 12.

Daarna werd nog gewoond aan de Zwanenburgerstraat, in de Uilenburgerstraat en in de Joden Houttuinen. Op zeker moment, niet duidelijk, verhuisde het gezin naar de Retiefstraat 66 om daarna nog te verhuizen naar de Nieuwe Amstelstraat 9. Dit laatste adres was in september 1937, een aantal maanden na het overlijden van Matje op 1 mei 1937.

Het overlijden van ‘Matje’ Walvisch van Emden op 1 mei 1937, bron: Centraal blad voor Israëlieten in Nederland van 06-05-1937

Het overlijden van ‘Matje’ Walvisch van Emden op 1 mei 1937, bron: Centraal blad voor Israëlieten in Nederland van 06-05-1937

In de overlijdensadvertentie wordt Matje Mathida genoemd, maar ik vermoed dat het Mathilda zou moeten zijn. Het laatste adres van Jonas was Plantage Parklaan 6 bhs. –  Van Zweden. Het gaat om het Rusthuis van Hartog van Zweden. Op nummer 14 zat voorheen het bekendere rusthuis Hes, maar dat was in 1939 verhuisd naar het Museumplein.
Gezocht dagmeisje voor Rusthuis Van Zweden, bron: Het Joodsche weekblad; uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam, jrg 1, 1941, no 37, 19-12-1941

Gezocht dagmeisje voor Rusthuis Van Zweden, bron: Het Joodsche weekblad; uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam, jrg 1, 1941, no 37, 19-12-1941

Rusthuis Parkzicht van Broeder Hes Plantage Parklaan 14, bron: het NIW van 19-06-1931

Rusthuis Parkzicht van Broeder Hes Plantage Parklaan 14, bron: het NIW van 19-06-1931

Op een bepaald moment in het werkzame leven gaat Jonas aan de slag als venter, marktkoopman of ook wel koopman. Termen die allemaal door elkaar werden gebruikt. In totaal zijn er wel vier marktkaarten terug te vinden. Hoewel het Stadsarchief aangeeft dat het woonadres van Jonas Haarlemmer Houttuinen is, gaat het natuurlijk om de Joden Houttuinen.

Marktkaart van Jonas Walvisch (1924), bron: indexen SAA

Marktkaart van Jonas Walvisch (1924), bron: indexen SAA

Het adres staat overigens ook duidelijk op de marktkaarten. Hij staat in 1924 met gummihakken en later met kammen op het Waterlooplein. Er is ook en ongedateerde marktkaart waarop staat dat hij op de Lindengracht stond. 

Matje Emden was de dochter van Barend Philip Emden en Leentje Rooselaar. Barend werkte als beroep sjouwerman.

Huwelijkakte van Barend Emden en Leentje Rooselaar in 1852, bron: WieWasWie

Huwelijkakte van Barend Emden en Leentje Rooselaar in 1852, bron: WieWasWie

Volgens het militieregister was zijn geboortejaar 1828, volgens het bevolkingsregister 1829 of 1828! Uit het militieregister blijkt dat hij officieel was vrijgesteld vanwege broederdienst. Maar hij neemt de plaats over van de door loterij aangewezen Pieter Carel Bresser!

In 1852 trouwt hij met Leentje Rooselaar. Samen krijgen zij zes kinderen, Matje is het vierde kind. Met haar ouders woonde ze kort op Marken nr. 70. Het enige andere adres dat ik van Barend heb kunnen vinden is Valkenburgerstraat 149.

NAAR: Spitskopstraat oneven nummers

OF NAAR: Spitskopstraat 11 huis – Het gezin Coopman (4)

Alle rechten voorbehouden

32 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe