Spitskopstraat 3 III, de gezinnen Matteman en Stoppelman (3)

Onderstand

In 1904 is er een aanvraag voor onderstand. Simon heeft enige tijd ‘in het gasthuis’ gelegen en heeft daardoor geen inkomen. Men krijgt f. 4,50 onderstand toegewezen (in totaal vier weken). Verder is er een aanvraag ingediend bij Liefdadigheid Naar Vermogen L.N.V.). Of men steun heeft gekregen vanuit deze hoek is onbekend, het dossier is verder ‘leeg’. 

Liefdadigheid Naar Vermogen

In 1871 richtte een groepje jeugdige Amsterdammers een genootschap op dat ze later 'Liefdadigheid Naar Vermogen' zijn gaan noemen. Het hoofddoel was het geven van ondersteuning aan behoeftige personen. In 1876 ondersteunde het genootschap al meer dan vijftig gezinnen. Men hielp mensen bij het zoeken naar passend werk, bevorderde het onderwijs aan kinderen en trachtte drankmisbruik te bestrijden. Ondersteuning was vaak bittere noodzaak. In die tijd bestond nog geen weduwegeld, geen werkloosheidsuitkering en geen bijstandswet. Het bleef niet bij financiële en materiële hulp. De initiatiefnemers organiseerden bijeenkomsten waar werd gediscussieerd over allerlei problemen van algemeen belang, en culturele avonden bij vrienden en bekenden thuis. Vanaf de jaren dertig van de twintigste eeuw verschoof het accent van liefdadigheid naar maatschappelijk werk. Bron: SAA.

Dankzij het prachtige boek van Maurice Ferares weet ik iets meer over Simon Matteman en zijn vele kinderen. Bij deze een kort fragment over Simon: “Boven Manie Tas woonde de familie Matteman. De oude vader Sjimme (Simon) sprak geen woord Hollands, maar uitsluitend een onverstaanbaar soort Jiddisch. Alleen als het hartje zomer was, kwam hij de drie trappen af om bij mijn vader voor het ram van de werkplaats een beetje in de zon te zitten. Hij droeg een lakense jas, een rood zijden petje en aan zijn voeten vilten pantoffeltjes. Alles aan hem leek uiterst breekbaar. Door zijn onverstaanbaar taaltje was er nauwelijks een gesprek met hem mogelijk. Het enige wat ik verstond was dat hij tegen mijn vader aldoor zei: ‘Friets, die Hiedere is ein manser’, waarmee hij bedoelde: ‘Frits, Hitler is een bandiet’. Als hij dat gezegd had knikte hij enige keren om het te bevestigen, en omdat hij het gesprek niet gaande kon houden, herhaalde hij deze constatering zo om het half uur, afhankelijk van de tijd dat de zon bleef schijnen.”

Simon wordt samen met zijn vrouw Feitje op 10 juni 1939 opgenomen in het Nederlands – Israëlitisch Oude Mannen- en Vrouwenhuis in de Nieuwe Kerkstraat 135.

Beiden, Simon en Feitje, worden op 13 maart 1943 in Sobibor vermoord.

NAAR: Spitskopstraat 3 III - de gezinnen Matteman en Stoppelman

Of Naar: Het gezin Matteman (4)