De Bioscoop en het politiearchief (SAA > 5225 – 4878)

Zorg vanuit de Kerk

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Zeeburgerstraat
Funenkerk in de Zeeburgerstraat nummer 16, datering onbekend. Links van de kerk stond de Funenschool op nummer 18, een gereformeerde school voor gewoon lager onderwijs. Bron: SAA – Foto’s

Funenkerk in de Zeeburgerstraat nummer 16, datering onbekend. Links van de kerk stond de Funenschool op nummer 18, een gereformeerde school voor gewoon lager onderwijs. Bron: SAA – Foto’s

Het dossier van het politiearchief met betrekking tot de bouw van een bioscooptheater aan de Zeeburgerstraat begint met een brief van 15 maart 1934. Het gaat om de zorg vanuit de Kerkenraad van de Gereformeerde kerk van Amsterdam. Het is namelijk zo dat de bioscoop gepland is direct naast de Funenkerk (op nr. 16 van de Zeeburgerstraat). 

Zie: Gereformeerd in de Indische Buurt

Men vreest dat; “wanneer zulks inderdaad zal geschieden, de godsdienstoefeningen en de catechisaties gevaar loopen te worden te worden gestoord door muziek en rumoer uit dat theater”. Terecht volgens de brief, want het theater komt achter de percelen van de Zeeburgerstraat 2 tot en met 12 te staan. Ongeveer 2/3 van de korte zijde van het theater zal aan de Funenkerk grenzen. Opgemerkt wordt dat er tussen het kerkgebouw en het theater een 2½ meter brede gang komt.

Een inspecteur die namens de politie een onderzoek heeft ingesteld, merkt op dat er op het moment van zijn inspectie druk wordt gewerkt. Het geluid van deze werkzaamheden zijn volgens de inspecteur niet of nauwelijks waarneembaar in het kerkgebouw. Muziek en/of rumoer vanuit de theaterruimte zal volgens de inspecteur niet hoorbaar zijn. Desondanks heeft de initiatiefnemer voor het theater de opdracht gegeven de smalle zijde van het theater, grenzende aan de kerk, te voorzien van een geluiddempende kurklaag. Kortom er zijn geen beletselen om een bioscoopvergunning te verstrekken.

Fragment van de Schoolkaart van Amsterdam (ca. 1903). Bewerkt en getekend door J.R. (Jacobus Reinier) van der Meij. Schaal 1:2.500. Uitgegeven door Seyffardt's Boekhandel te Amsterdam. Collectie Stadsarchief Amsterdam: kaarten van geheel Amsterdam.

Fragment van de Schoolkaart van Amsterdam (ca. 1903). Bewerkt en getekend door J.R. (Jacobus Reinier) van der Meij. Schaal 1:2.500. Uitgegeven door Seyffardt's Boekhandel te Amsterdam. Collectie Stadsarchief Amsterdam: kaarten van geheel Amsterdam.

De spoorlijn

Wat niet vergeten mag worden, is dat de Funenkerk voor 1937 al veel last had van overlast door de spoorlijn die achter de kerk liep (zie de dunne zwarte lijnen op bovenstaande kaart).

In een herinneringsboekje ter gelegenheid van het  75 jarige bestaan wordt stilgestaan bij de overlast van de spoorlijn. Het was namelijk zo dat er tot 1937 een dubbele spoorlijn liep langs de Pontanusstraat, dwars over de Mauritskade, via een spoorbrug over de Singelgracht vlak achter de westelijke gevel van de Funenkerk, de Sarphatistraat kruisend, naar de terreinen in de omgeving van de Centrale Hoogte Kadijk.

Tekening van de Gemeentelijke Elektrische Centrale, ca. 1904, langs de Hoogte Kadijk 202. Bron: Beeldbank SAA

Tekening van de Gemeentelijke Elektrische Centrale, ca. 1904, langs de Hoogte Kadijk 202. Bron: Beeldbank SAA

Niet alleen was er sprake van geluidsoverlast, maat al te vaak gingen er ’s zondagsmorgens juiste enkele minuten voor aanvang van de kerkdienst de afsluitbomen aan de Mauritskade dicht. Gevolg was dat je de kans of het risico liep om te laat in de kerk aan te komen. Elke zondagmorgen kwam er rond half elf een lange goederentrein langs. Juist op het moment dat de predikant voorging in ‘het grote gebed’. De predikant  kon dan wel anderhalve minuut zwijgen.

Terug naar de inhoudsopgave

Alle rechten voorbehouden

194 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe