Wonen in de Nieuwe Kerkstraat

Deze straat had een rijk Joods verleden!

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Nieuwe Kerkstraat 10
Nieuwe Kerkstraat 102-104 in 1927, de Israëlische Vleeshal. Bron: beeldbank SAA.

Nieuwe Kerkstraat 102-104 in 1927, de Israëlische Vleeshal. Bron: beeldbank SAA.

Nieuwe – of Joden Kerkstraat

“Ingeklemd tussen de nieuwe grachten – vanaf de beroemde Magere Brug tot aan de Roetersstraat en doormidden gehakt door de Weesperstraat – ligt de Nieuwe Kerkstraat. Voor de oorlog maakte deze straat deel uit van de Jodenbuurt. De joodse Weesperbuurt ontstond rond 1700 toen Amsterdam ten oosten van de Amstel werd uitgebreid met de nieuwe grachten, zoals Nieuwe Herengracht, Nieuwe Keizersgracht en Nieuwe Prinsengracht. Al vanaf het begin trokken veel joden naar dit nieuwe gebied. De rijke joden, veelal van Portugese afkomst, gingen de nieuwe grachten bewonen. De zijstraten bleven over voor arme geloofsgenoten - zo ook de Nieuwe Kerkstraat.

Gesprongen water leiding voor het huis van de plafondschilder en schoenmaker Rodrigues, Nieuwe kerkstraat 2 in 1910 SAA Beeldbank

Gesprongen water leiding voor het huis van de plafondschilder en schoenmaker Rodrigues, Nieuwe kerkstraat 2 in 1910 SAA Beeldbank

Het was armoe troef in de Nieuwe Kerkstraat. Vooral het stuk tussen de Amstel en de Weesperstraat was erg arm en werd vooral bewoond door asjkenazische (alias ‘Hoogduitse’) joden, voornamelijk afkomstig uit Oost-Europa. (Maar na 1890 bijvoorbeeld óók de kinderrijke Italiaanse schoorsteenvegersfamilie Vitali). De bevolkingsdichtheid was er veel hoger dan in de rest van de stad en dit stuk werd dan ook gerekend tot de krottenbuurten van Amsterdam. De bewoners in het gebied tussen Weesperstraat en Roetersstraat hadden het iets beter. Daar woonden veel sefardische alias ‘Portugese’ joden (van Portugese en Spaanse afkomst), waardoor dit deel van de straat ook wel Portugese Kerkstraat werd genoemd.” (Bron: Ons Amsterdam, nummer 6, 2009. Lief en leed in de Jodenkerkstraat, Lisa Schonenberg) 

De Nieuwe- of Joden Kerkstraat staat in de jaren tachtig van de 19e eeuw zoals hier boven beschreven niet bekend om zijn welvarende bevolking. Of de Valckenierstraat (evenwijdig aan de Sarphatistraat) een ‘betere straat’ is, is moeilijk aan te geven. In de buurt zaten wel enkele diamantslijperijen en een plateelbakkerij (De Distel).

Eliazer is trots op zijn jonger broer Samuel Henri, de inmiddels bekende dirigent. Als de laatste zijn 12 ½ jarig jubileum viert, spreekt ook Eliazer zijn broer toe. Op de 17e juni 1926 viert Samuel Henri, in Huize Cats, zijn jubileum als dirigent van het inmiddels samengevoegde koor van de Grote en Nieuwe Synagoge. Er zijn vele toespraken die hem lof toezwaaien. Eén van hen is een zekere E. Englander. Hij spreekt namens het koor Animato en zegt dat “Animato" geheel ten behoeve van den Jubilaris is opgericht. Spr. hoopt, dat het dezen moge gelukken ook dit groot te maken en wenscht hem tevens als broeder een voorspoedig, gelukkig leven toe.(Bron: het NIW van 25-06-1926)

Hoewel niet met zekerheid valt vast te stellen mag je hieruit concluderen dat Eliazer betrokken is bij een koor, misschien zelf wel meezingt.

Terug naar de inhoudsopgave

Alle rechten voorbehouden

687 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe