Onze poesaka is geen kostbare Indische erfenis met magische krachten, maar een bruikbaar object dat al vier generaties meegaat in onze familie. Het is een hutkoffer uit 1928 die de opa van mijn man kocht om de spullen te verschepen bij zijn eerste verlof naar Europa na 18 dienstjaren. Zijn Soendanese vrouw en hun vier kinderen kwamen mee. Na het verlof gingen de familie en de hutkoffer weer terug naar Indië en landde aan in Sabang (Pulau Weh). Daarna ging het naar Kota Radja (Banda Ace), Fort de Kock (Bukattinggi) ,Tapanoeli en uiteindelijk Weltevreden, een wijk van de hoofdstad Batavia (Jakarta), van waaruit iedere Nederlandse KNIL militair terug ging naar het moederland. Dat was in 1933. Opa ging na 22 tropendienstjaren met pensioen.
De hutkoffer ging weer met de boot mee en bleef daarna voor goed in Nederland. Hij bleef bewaard en gebruikt. In Naarden is hij van hutkoffer huiskoffer geworden en kwam in 1943 bij de dochter van de koper, mijn schoonmoeder, terecht. Ook bij haar deed hij dienst als opslagkist en hij verhuisde in 1952 met haar gezin mee naar Deventer en daarna in 1958 naar de Egstraat in het Betondorp. Zo verplaatst zijn geschiedenis zich van de Oost naar Amsterdam Oost.
Na een paar decennia zag de metalen buitenkant van de kist er niet meer uit. Een mooie sarong verbloemt jarenlang zijn armoedige aanblik. Omstreeks 1962 krijg ik hem in bruikleen. Ik heb verkering met de oudste zoon van het gezin, de derde generatie, en mag hem voor het bewaren van onze uitzet bij mijn ouders in de Fahrenheitstraat op de overloop zetten. In bruikleen, je weet maar nooit of de verkering uitgaat. Mijn aanstaande verloofde vond het verwaarloosde uiterlijk van de hutkoffer maar niks. Hij knapte hem keurig op, van buiten groen geschilderd met zwarte banden en de binnenkant opnieuw beplakt met wit papier.
De kist had de typische hutkoffer eigenschap van binnen sterk te ruiken naar mottenballen. Wat wij ook probeerden om die lucht eruit te krijgen: allemaal vergeefse moeite. De kist open laten staan, overdag buiten zetten, stukken sunlightzeep erin. De mottenballen wonnen de strijd, maar de geur verdween meteen uit het linnengoed nadat het vóór gebruik gewassen werd. Dat was in 1965 toen wij trouwden en de kist meenamen naar ons huis op de Archimedesweg. Ook bij ons is hij jaar in jaar uit gebruikt tot in 1996 de vierde generatie het huis verlaat en met de kist op de Hogeweg gaat wonen. Daar staat hij nu nog, wordt gebruikt en naar het zich laat aanzien zal dat nog jaren duren. Daarna is het afgelopen met het doorgeven van generatie op generatie. Deze tak van de familie houdt op te bestaan.
Na 90 jaar ruikt de geopende hutkoffer nog altijd naar mottenballen.
© Corrie Groen.
