Zand aan de overkant

Constructiewerkplaats

Aan het hele Zeeburgerpad met de schuine wallenkant liggen in het Lozingskanaal woonboten. Een klein stukje echte kade, waar boten kunnen afmeren en hun touwen vastmaken aan zware gietijzeren bolders, ligt bij een grote constructiewerkplaats op nummer 58-60. Die is er trouwens nog steeds. Maar aan die kade liggen tegenwoordig ook woonboten.

Altijd het water over de gangboorden 

Vroeger kwamen daar regelmatig binnenvaartschippers met beunschepen vol zand. Je kon je niet voorstellen dat ze niet zonken, zo diep lagen die schepen in het water. Het Lozingskanaal was dus best diep en werd niet voor niets eens in de zoveel jaar uitgebaggerd. Het scheepsmaatje of de vrouw van de schipper kon van achteren naar voren lopen langs de zijkanten van het schip. Over die gangboorden klotste altijd het water, omdat ze net onder of net boven de waterspiegel lagen. Het water liep door de spuigaten altijd weer weg bij deze schepen, die uitgevoerd waren met een dubbele wand, omdat het binnenste deel gevuld was met zand.

Staalconstructie met vierkante bak 

Op de kade stond een staalconstructie met daarop een vierkante bak die in een trechter toeliep met aan de onderkant een klep. Op de boot was een hijskraan met een schep (zo’n Pacman-happer), die het zand overhevelde naar de vierkante bak totdat die vol zat. Vrachtauto’s reden er onder en als ze goed stonden werd de klep geopend en kwam al het zand in hun laadbak. Ze manoeuvreerden dan vaak nog een keer naar achteren of voren om goed vol weg te rijden. Je zag het schip langzaam omhoog komen. Na een of twee dagen was het schip leeg en moest keren. Ja dat was een bezienswaardigheid. Ik stond dan in onze tuin, Zeeburgerdijk 141, om er naar te kijken. Of de punt van de boot kwam angstig dicht tegen ons muurtje aan, of als andersom gedraaid werd, kwam alle blubber omhoog doordat de schroeven te keer gingen. Het vereiste veel stuurkunst, want de lengte van die boten was bijna gelijk aan de breedte van het Lozingskanaal.

 Zand uit het IJsselmeer of duinzand

Veel van het zand kwam of uit het IJsselmeer, dan moesten die schepen door de Oranjesluizen. Of het was duinzand dat via het Noordzeekanaal en het IJ naar Amsterdam werd vervoerd om de stad te helpen tegen verzakking of grote delen op te hogen. Maar daar heb ik nooit bij stil gestaan. Wel stond ik stil bij het laden en lossen van het zand aan de overkant; dat vond ik een prachtig gezicht.